Song of the Sea – Het lied van de zee (2014)

Regie: Tomm Moore | 93 minuten | animatie, familie, fantasie | Nederlandse stemmencast: Valentijn Banga, Olivier Banga, Echica Florijn, Niki Romijn | Originele stemmencast: Brendan Gleeson, Fionnula Flanagan, Pat Shortt, David Rawle, Jon Kenny, Lisa Hannigan

In het Ierse plaatsje Kilkenny is sinds 1999 animatiestudio Cartoon Saloon gevestigd. Opgericht door de destijds piepjonge Paul Young en Tomm Moore. Een broedplaats voor talentvolle jonge tekenaars moest het worden. Met allerhande betaalde opdrachten voor onder anderen Disney en Cartoon Network konden ze de rekeningen betalen, terwijl ze in hun vrije tijd aan eigen projecten werkten. Met enkele korte animatiefilms trokken ze internationaal de aandacht, maar Cartoon Saloon speelde zich pas echt in de kijker met hun wonderschone eerste lange animatiefilm ‘The Secret of Kells’ (2009, regie: Tomm Moore & Nora Twomey), die meteen voor een Oscar genomineerd werd. Vijf jaar later is het tijd voor een tweede film – ‘Song of the Sea’. Wederom geregisseerd door Tomm Moore en wederom een ode aan de creativiteit.

Net als voor zijn eersteling is Moore de rijke Ierse folklore ingedoken, met ditmaal als uitgangspunt de legendarische selkies – zeehonden die een mensengedaante kunnen aannemen. ‘Song of the Sea’ gaat over de 6-jarige Saoirse. Met haar vader (Brendan Gleeson) en vier jaar oudere broer Ben (David Rawle) woont ze in een vuurtoren op een piepklein eilandje dat alleen per pont te bereiken is. Bij haar geboorte is hun moeder (Lisa Hannigan) in zee verdwenen, tot groot verdriet van vader en onbegrip van Ben. Die sindsdien steevast een reddingsvest draagt, omdat de zee te gevaarlijk lijkt. Zijn enige tastbare herinnering is een grote schelp die zijn moeder hem heeft gegeven en die hij als fluit kan gebruiken om het ‘lied van de zee’ te spelen. Hij vindt het maar niks dat hij altijd op zijn zusje moet passen en maakt liever tekeningen over de sprookjes die moeder hem vroeger vertelde, vergezeld door de grote harige lobbes Cú (Iers voor ‘hond’).

Als Saoirse op de avond van haar zesde verjaardag een wollige witte jas ontdekt in een kist op zolder, stapt ze er instinctmatig mee in zee en blijkt ze door de jas in een witte zeehond te kunnen veranderen. Ze is het laatste selkie-kind, maar kan niemand erover vertellen, want ze heeft geen stem. Oma (Fionnula Flanagan), die voor haar verjaardag op bezoek is, vindt haar verkleumd op het strand en besluit de kinderen mee te nemen naar de grote stad. Daar wordt Saoirse opgenomen door een paar elfen, die Ben vertellen dat ze het lied van de selkie nodig hebben om hun in steen veranderde vrienden te kunnen bevrijden. Het werk van de uilenheks Macha, wier uilen op Halloweenavond de emoties van de elfen in betoverde potten opvangen, waarna ze verstenen. Ben en Saoirse moeten een barre tocht maken door het toverachtige Ierse landschap terug naar huis, waar Saoirse haar selkiejas kan aantrekken om alle magische wezens met haar lied te bevrijden.

Moore heeft de film in 1987 gesitueerd, toen hij zelf tien was. Nostalgie ligt daarom op de loer, de trieste boodschap dat het nooit meer wordt zoals het was. En inderdaad – de magie is aan het verdwijnen uit het landschap, maar: de warmte van familie blijft bestaan. Evenals de verhalen en liederen. In die zin is ‘Song of the Sea’ exemplarisch voor zijn eigen boodschap: blijf elkaar verhalen vertellen. Om te herinneren, om het leven mooier en rijker te maken. En veel mooier dan dit wordt het niet. Moore heeft met art director Adrien Merigeau een ongekende rijkdom aan betoverende prachtbeelden gecreëerd in een unieke eigen stijl die volledig losstaat van veel animatieconventies en eigenlijk alleen vergelijkbaar is met voorganger ‘The Secret of Kells’. Een juweeltje!

Er valt zo veel te ontdekken in deze productie, dat onmogelijk alles aan bod kan komen in een bespreking. Het mooie tijdsbeeld, met onder andere de maffe 3D-bril van Ben, en zijn walkman. De spiegeling van menselijke karakters aan magische figuren (Fionnula Flanagan doet bijvoorbeeld zowel de stem van Oma als van Macha). De wederom voortreffelijke, sfeerversterkende muziek van Bruno Coulais en Kíla (zij voorzagen ook ‘The Secret of Kells’ van muziek). De dwarse vertelstijl, de wonderlijke karakters (wacht maar tot je de harige Shanakee ziet!)… Maar bovenal moet benadrukt het doorzettingsvermogen en de frisse visie van regisseur Tomm Moore. Hij weet met weinig middelen maximaal resultaat te behalen, zonder zichtbaar concessies te doen aan zijn overtuiging. Het eventuele succes van ‘Song of the Sea’ (de longlist van de Oscars is alweer behaald) zal hopelijk velen tot voorbeeld dienen om hun eigen weg te gaan.

Wouter de Boer

Waardering: 5

Bioscooprelease: 5 februari 2015
VOD-release: 1 juli 2015
DVD-release: 1 juli 2015