Sonny Boy (2011)

Regie: Maria Peters | 132 minuten | drama | Acteurs: Ricky Koole, Sergio Hasselbaink, Frits Lambrechts, Marcel Hensema, Katja Herbers, Monic Hendrickx, Martijn Lakemeier, Gaite Jansen, Rogier Komproe, Anneke Blok, Jaap Spijkers, Stijn Westenend    

‘Sonny Boy’ is de verfilming van de gelijknamige bestseller van Annejet van der Zijl. Het boek behoort tot het genre van de literaire non fictie, een tak van schrijverij die vooral buiten Nederland een lange traditie kent. Het literaire zit hem bij ‘Sonny Boy’ niet in uitgewerkte scènes, verzonnen dialogen en gedramatiseerde interactie, maar in een uitgekiende spanningsopbouw, een sfeervolle evocatie van het vooroorlogse Scheveningen en een tegelijk heldere en economische schrijfstijl.

Het boek ‘Sonny Boy’ is een genuanceerd stuk geschiedschrijving, waarin grijstonen overheersen. Van de verfilming kunnen we dat niet zeggen. Tegenstellingen worden dik aangezet en personages neigen vaak naar stereotypen: de onheil prekende dominee, de godvruchtige vreemdganger, de racistische collega en de grootste jodenjager van Nederland. Die zich ook keurig voorstelt als de grootste jodenjager van Nederland.

Ander probleem is de enorme hoeveelheid aan gebeurtenissen. Een meerdelige televisieserie zou die gebeurtenissen misschien kunnen bevatten, een speelfilm kan dat niet. Dus gaan we in sneltreinvaart door het verhaal, waarbij iedere vorm van beschouwing en verdieping verloren gaat. Bovendien wordt vaak gekozen voor versleten beelden: een viool spelende jood in het concentratiekamp, misselijkheid die een zwangerschap aankondigt, marcherende Duitse soldaten die verkondigen dat de vijand is gearriveerd.

Het acteren is niet altijd even sterk, waarbij het wonderlijk is dat de meeste Duitse personages door Nederlanders worden gespeeld, compleet met Nederlands accent. En wat te denken van twee Duitse kindsoldaten anno 1945 die door twee weldoorvoede Hollandertjes worden gespeeld. Dat de bekwaamste acteurs (Anneke Blok, Jaap Spijkers, Monic Hendrickx) de kleinste rollen krijgen is ook al jammer.

Dan hebben we het grootste probleem nog niet genoemd: de dialogen. In ‘Sonny Boy’ worden de dialogen vooral gebruikt om mededelingen te doen die ook als mededelingen worden opgelepeld. Zoals in het begin van de film, als Waldemars vader zijn zoon vanaf een boot meedeelt dat hij die avond niet thuiskomt, omdat hij heeft besloten om maar in Brazilië te gaan wonen. Alsof hij op visite gaat bij de buren en ze niet met het eten op hem hoeven te wachten.

Gelukkig heeft de tragische geschiedenis van Rika van der Lans en Waldemar Nods al een plaatsje gekregen binnen de Nederlandse cultuur. Het boek ‘Sonny Boy’ blijft een vakkundig gebeiteld monument voor twee moedige buitenstaanders. De film is helaas niet meer dan een potsierlijk gedenksteentje.

Henny Wouters

Waardering: 2

Bioscooprelease: 27 januari 2011
DVD- en blu-ray-release: 26 mei 2011