Sportman van de Eeuw (2006)

Regie: Mischa Alexander | 100 minuten | drama | Acteurs: Jochum ten Haaf, Ricky Koole, Bastiaan Ragas, Sipke Visser, Ida Poortinga, Robin Douma, Rick Nicolet, Freark Smink, Lou Landré, Pepijn Gunneweg

‘Sportman van de Eeuw’ is het verhaal van een kleine man met een groot doel: een einde maken aan de armoede en onderdrukking van de landarbeiders door de herenboeren. Het doel heiligt alle middelen en in dit geval is dat paalzitten. De vertelling begint in het Friesland van de jaren dertig. En paalzitten als een manier om een einde te maken aan de armoede. Dat zorgt voor nogal wat humor in de film. ‘Sportman van de Eeuw’ is de Zen van een man zittend op een paal in de Friese natuur. In eenzaamheid genietend van de elementen die hij trotseert. De natuuropnamen geven de weidsheid en de, bij tijd en wijle, ‘leegheid’ van het Friese landschap weer. De vader van Teake is een hardwerkende landarbeider met reuma, die hem in eerste instantie steunt in zijn strijd voor vrijheid en gelijkheid, maar als zijn lichamelijke klachten verergeren, groeit ook de kloof tussen vader en zoon. De aartsrivaal van Teake, Rintsje is de zoon van een herenboer en heeft alles wat zijn hart begeert. Zo lijkt het in eerste instantie. De strijd tussen beide mannen loopt als een rode draad door de film. ‘Sportman van de Eeuw’ gaat over een vierhoekverhouding tussen Teake, Tjitske, Rintje en de paal. De paal kan zeker als personage worden beschouwd, omdat Teake steeds wordt verscheurd tussen het paalzitten en een leven van hard werken samen met Tjitske. De strijd tussen de mannen vertegenwoordigt de strijd tegen de onderdrukking, armoede en de liefde. De paal speelt uiteindelijk een beslissende rol voor Tjitske bij de keuze van haar levenspartner.

In deze Friese film worden de hoofdrollen vertolkt door niet-Friestaligen. Dankzij de hulp van de Friese actrice, Joke Tjalsma, brengen de acteurs het er goed van af. De film als ode aan de Fries met zijn tradities en taal, wordt gebracht als Nationalisme met een knipoog. Naast het paalzitten komen andere Friese sporten en specifieke Friese symbolen even aan bod. Net als de grappige dialogen, het Fries aandoende uiterlijk van Jochem Ten Haaf en de beelden op pittoreske Friese locaties is ‘Sportman van de Eeuw’ een mooie luchtige weergave van een traditierijke, historische provincie.

Redactie Cinemagazine

Waardering: 3

Bioscooprelease: 6 april 2006