Stateless Things (2011)

Regie: Kyung-Mook Kim | 115 minuten | drama | Acteurs: Hyeong-gook Im, Sae-Byuk Kim, Paul Lee, Hyun-Joon Yeom

Kim Kyung-mook is een man om in de gaten te houden. De Zuid-Koreaan is nog piepjong (geboren in 1985), maar heeft met korte en middellange films als het controversiële ‘Faceless Things’ (2005) en ‘A Cheonggyecheon Dog’ uit 2008 bewezen over veel talent te beschikken. Gedurfd en eigenzinnig, zo zou je zijn stijl kunnen omschrijven. Zijn poëtische speelfilm ‘Stateless Things’ uit 2011 gaat over twee jonge jongens die op het eerste gezicht weinig met elkaar gemeen hebben. Hun verhalen lijken los van elkaar te staan. Toch is een uiteindelijke ontmoeting tussen deze twee verloren zielen onvermijdelijk. Kim zit de jongens op de huid – letterlijk, want met zijn handheld camera volgt hij al hun bewegingen op de voet. Jun (Paul Lee) en Hyun (Hyun-Joon Yeom) leven elk op hun eigen manier in eenzaamheid en wanhoop. Elke dag opnieuw worstelen ze om de dag door te komen.

Jun is een vluchteling uit Noord-Korea die zich probeert staande te houden in Seoul (door Kim geschetst als een kille, sobere en onvriendelijke miljoenenstad). Hij scharrelt wat geld bij elkaar door folders op straat uit te delen en als manusje van alles bij een benzinestation. Al klikt het niet bepaald met zijn baas. Zeker niet wanneer deze de eveneens illegaal in Zuid-Korea verblijvende Soonhee (Sae-Byuk Kim) onzedelijk betast en Jun haar helpt van hem weg te komen. Even lijkt er een romance te ontstaan tussen Jun en Soonhee (die geboren werd in China uit Koreaanse ouders), maar het meisje blijkt te angstig te zijn om te worden opgepakt. Die conclusie kunnen we later pas trekken, want Kim laat ons nog even in het ongewisse en stapt over naar het verhaal van Hyun. Deze knappe jongen zit min of meer opgesloten in een prachtig appartement dat uitkijkt over nachtelijk Seoul. De penthouse blijkt niet van hemzelf, maar van zijn veel oudere (en getrouwde) sugar daddy Seonghoon (Hyeong-gook Im), die nogal jaloers is ingesteld. Hyun probeert die beklemmende omgeving te ontvluchten, maar dat wordt hem niet in dank afgenomen.

Eenzaamheid en ontheemding zijn de grote thema’s in ‘Stateless Things’. Kim maakte er een stilistisch geheel van, compleet met lange, verstilde shots en een grofkorrelig beeldfilter. Bij wijze van gimmick laat hij de openingstitels van zijn film pas na negentig (van de in totaal honderdtwintig) minuten in beeld verschijnen. Hij kondigt er de ontmoeting van de twee hoofdrolspelers mee aan, nadat hij hen eerst aan zijn kijkers geïntroduceerd heeft. ‘Stateless Things’ zit zoals gezegd vol langgerekte scènes waarin weinig gebeurt. Sommige van die scènes (bijvoorbeeld het privé-karaokefeest, de toeristische tour door Seoul en de SM-scène) hadden best uit de film geknipt mogen worden, omdat ze niets toevoegen aan het verhaal. Andere scènes, waaronder een aantal homo-erotische, worden overdreven lang uitgerekt en halen de vaart uit het verhaal. Een arthousefilm als deze hoeft uiteraard niet rechttoe-rechtaan te zijn, maar iets economischer monteren had de film echt geen kwaad gedaan. Het intense spel, de fascinerende opbouw van de film en de stijlvolle en beklemmende beelden trekken je echter met gemak door die honderdtwintig lange minuten, en de benauwende slotscène zal je nog lang bijblijven.

Patricia Smagge

‘Stateless Things’ is vanaf donderdag 1 augustus 2013 te zien tijdens Previously Unreleased 2013, onder andere in het EYE Film Instituut.