Sushi: The Global Catch (2011)

Regie: Mark S. Hall | 75 minuten | documentaire

Sushi is hot. Deze lekkernij, waarbij rijst en vis tot een inventief geheel worden omgevormd, vond zijn oorsprong in Zuidoost-Azië. In de 19de eeuw werd het  geperfectioneerd in Tokio waarna de rest van het land volgde. Het gerechtje is al lang geen exclusieve bedoening meer. De hele wereld eet ondertussen sushi. Maar dat heeft zo zijn gevolgen voor de natuur. In Japan is het consumeren van sushi een echte traditie. In de betere restaurants word je niet zomaar sushi chef. Wie zich geroepen voelt mag zich verwachten aan een jarenlange training. De ingrediënten worden dan ook met het grootste respect behandeld. Voor het bereiden ervan is de blauwvintonijn essentieel. Het romige vlees zorgt daarbij voor de stempel van kwaliteit. Deze speciale vis wordt dan ook niet voor niets de Porsche van de zee genoemd.

Het epicentrum voor het verhandelen van blauwvintonijn ligt in de Tsukiji markt van Tokio. Een tonijn gaat er vlotjes voor duizenden euro’s over de toonbank. Vanuit deze plek vertrekken er ook tonnen vis  naar andere landen. Potentiële kopers vragen uiteraard een zekere standaard. Gewapend met een zaklantaarn verkennen ze de bevroren karkassen en malen ze stukken vlees tussen hun handen. De zorgzame handelswijze zien we opnieuw bij de mensen die de vis versnijden. Met vlijmscherpe zwaarden hakken ze behoedzaam en alert als samoerai alles in stukjes. Deze manier van benadering staat in schril contrast met de rest van de aardbol. De sushi restaurants zijn een lucratieve bezigheid. Of het nu Polen of Amerikanen zijn. Iedereen voelt zich blijkbaar geroepen om deze geplogenheid over te nemen. Buiten het blameren van de Japanse cultuur heeft dit gegeven nog een andere consequentie. De overbevissing zorgt ervoor dat het bestand van de blauwvintonijn drastisch achteruit gaat. Het is hallucinant om te zien hoe kolossale vissersboten met reusachtige netten tekeer gaan in de oceaan.

Het tweede deel van deze documentaire spitst zich dan ook toe op de ecologische uitroeiing. Het levert een levendige discussie op waarbij ene Haagen Stehr zich opwerpt als redder. Deze uitgeweken Duitser heeft een missie om in Australië blauwvintonijnen te kweken in gevangenschap. Tijdens een interview krijgt hij opeens de melding dat er eitjes zijn verwekt waarna er tranen vloeien. Is het oprechte blijdschap of een stukje overacting? De man begon zijn carrière namelijk als tonijnvisser. Al bij al is ‘Sushi: The Global Catch’  een aardige documentaire. Alleen jammer dat het uitgangspunt halverwege verschuift. Het levert een tweeledig geheel op dat niet helemaal fijn getuned is.

Jochem Geelen

Waardering: 3

Speciale vertoning: IDFA 2011, Camera Japan 2012