Tales of Frankenstein (1958)

Regie: Curt Siodmak | 28 minuten | horror, science fiction | Acteurs: Anton Diffring, Helen Westcott, Don Megowan, Ludwig Stössel, Richard Bull, Raymond Greenleaf,  Peter Brocco, Sydney Mason    

Deze korte productie uit 1958 van Hammer Film Productions is gemaakt voor televisie en is bedoeld als een pilotaflevering van een televisieserie die er echter nooit gekomen is. Het verhaal concentreert zich op baron Frankenstein die na een mislukt experiment op zoek is naar een gezond brein. Wanneer een zieke kunstenaar hem om hulp vraagt heeft Frankenstein direct zijn plannen klaar om zijn schepping opnieuw leven in te blazen. Een aantal elementen die in deze film de revue passeren zal de kenner van de Frankensteinfilms uit de jaren 30 en 40 van de Universal Studio’s bekend voorkomen. De experimenten van de doorgeslagen geleerde, Frankensteins laboratorium met allerlei fors uitgevallen apparatuur, zijn grafschennerij, zijn misdadige plannen, het tot leven komende monster met diens agressief gedrag… het zijn gebeurtenissen en ontwikkelingen die tot dan toe ook in de Universal-Frankensteinfilms op verschillende manieren werden weergegeven. ‘Tales of Frankenstein’ lijkt daar dan ook danig door geïnspireerd en doet er ook aan denken. Ook door datgene wat qua sfeerzetting te hulp wordt geroepen. Het donkere en duistere kasteel van de baron, onweer, bliksemflitsen, een met maanlicht beschenen begraafplaats, de ten opzichte van Frankenstein door afkeer en bijgeloof bevangen dorpelingen… het zijn elementen die opnieuw bekend zijn en veelvuldig als standaardelementen in de Universal-Frankensteinfilms voorkomen. Wel maakt dit deze productie, en met name voor de Frankensteinfans, mede tot een interessante. Veel van datgene wat de revue passeert is, hoewel het een en ander ook als clichématig kan overkomen, van hetgeen dat meerdere van de Universal-Frankensteinfilms tot het gedenkwaardige soort laten behoren. Ook doet de goed opgeroepen en vastgehouden duistere en onheilspellende sfeer denken aan die van de betere films in de Universal-serie. Het zijn dan ook elementen die door de liefhebbers ook als zodanig zullen worden gewaardeerd en hoogstwaarschijnlijk de nodige nostalgie zullen doen opbloeien. Weliswaar komt het een en ander niet zo uitgebreid en expliciet naar voren als dat in de Universal films het geval is en blijven ook de gepleegde gewelddadigheden beperkt, maar gezien de korte tijdsduur van deze productie en doordat het voor televisie is gemaakt kan dat ook niet verwacht worden. Datgene dat er langskomt is qua horror op meerdere fronten echter meer dan geslaagd en sfeervol vormgegeven. Daarnaast komt ook de tragiek van het gedoemde echtpaar dat aan Frankensteins misdadig plan ten prooi valt overtuigend tot zijn recht, iets dat in zekere zin ook bijdraagt aan de horror in dit verhaal. Wel worden er – hoewel het daardoor wel nergens saai wordt – voor de korte speelduur van 28 minuten veel ontwikkelingen in het verhaal gestopt en zorgt het tempo waarin diverse gebeurtenissen worden verteld voor een gejaagde indruk her en der. Verder heeft het verhaal een wat onwaarschijnlijke afloop, een afloop die lijkt afgestemd op het kunnen voortzetten van deze serie en waarin de bedoelingen daaromtrent ook lijken door te klinken.

Degelijk acteerwerk van deze en gene. Keurig werk van Anton Diffring als de geleerde die zonder enig voorbehoud van bezetenheid naar gewetenloosheid doorslaat als hij zijn kans schoon ziet om zijn experiment te herhalen. Minstens zo opvallend is Helen Westcott die in een glansrol zowel de bezorgde, treurende als vastbesloten zijnde Christine Halpert weet neer te zetten. Aardig ondersteunend werk van Max Bull als zieke kunstenaar Max Halpert, hoewel zijn mogelijkheden worden beperkt door de snelheid waarmee hij uit het verhaal verdwijnt. Ook Don Megawan kwijt zich degelijk van zijn taak in een optreden waarin, aangaande het uiterlijk van het monster, eens te meer de invloeden van de Universal Frankensteinfilms zich doen laten gelden.

Een pilot-aflevering dus voor een televisie serie die door een samenwerking met Hammer en het Amerikaanse Columbia Pictures tot stand had moeten komen. De samenwerking was echter een ongemakkelijke en kwam door geharrewar over de kosten voortijdig tot een einde en er kwamen dan ook geen andere afleveringen tot stand. Betreurenswaardig, want ondanks de minpunten die erin voorkomen doet de kwaliteit van deze pilot de horrorfan alsnog uitzien naar meer. De Hammer Studio’s waren eenzelfde gedachte toegedaan, lieten zich door de gestrande samenwerking met Columbia niet van de wijs brengen en hebben met een eigen serie films over de bezeten geleerde en zijn scheppingen de geleden schade meer dan weten in te halen. Een serie waarin elementen en ontwikkelingen uit zowel de Universal-films als uit deze ‘Tales of Frankenstein’ zouden voorkomen. Reden dus waarom hun deze pilot voor de liefhebbers van de Universal- en Hammer-Frankensteinserie de moeite meer dan waard is.

Frans Buitendijk