Taras Bulba (1962)

Regie: J. Lee Thompson | 122 minuten | actie, drama, oorlog, avontuur, romantiek | Acteurs: Tony Curtis, Christine Kaufmann, Yul Brynner, Sam Wanamaker, Brad Dexter, Guy Rolfe, Perry Lopez, George Macready, Ilka Windish, Vladimir Sokoloff, Vladimir Irman, Daniel Ocko, Abraham Sofaer, Mickey Finn, Richard Rust, Ron Weyand, Vitina Marcus

Kozakken zijn een Oost-Europees en Euraziatisch steppevolk met traditionele levenswijzen. Ontstaan ten tijde van de vroege middeleeuwen hebben zij altijd in ambivalente omgang geleefd met de Russen en andere Oost-Europese volken. Vaker dan niet sloten zij bijvoorbeeld een verbond met Russische machthebbers en traden op als huurlingen in oorlogen tegen bijvoorbeeld Ottomaanse machthebbers. Een dapper en nobel volk dat bekend stond om hun onverschrokkenheid en hun “Spartaanse” visie op oorlogsvoering.

In ‘Taras Bulba’ speelt Yul Brynner, twee jaar daarvoor nog succesvol met ‘The Magnificent Seven’, een kolonel in het Kozakkenleger. Hij vecht voor de Poolse machthebbers tegen de Ottomaanse sultan. Maar als beloning worden hij en zijn mannen verraden door de Polen en uit elkaar gedreven. Bulba ontwikkeld een haat tegen de Polen die hij overbrengt op zijn twee zoons. De beste manier om je tegenstander te overwinnen is door zijn gebruiken en manier van denken te leren, dus als de universiteit in Kiev ook kozakkenstudenten aanneemt, schrijft hij zijn beider zoons, Andrei (Tony Curtis) en Ostap (Perry Lopez), in om te gaan studeren. In Kiev wordt Andrei smoorverliefd op de Poolse gouverneursdochter Natalia (Christine Kaufmann). En zoals in Shakespeare’s Romeo en Juliet lijkt deze relatie al vanaf het begin gedoemd te mislukken. De haat tussen beider stammen lijkt een vredig samenzijn tussen de twee geliefden ernstig in de weg te zitten. De haat tegen de Polen als volk en zijn diepe liefde voor Natalia veroorzaakt een bittere tweestrijd in Andrei. Het een en ander komt tot een climax als de twee leger tegen elkaar optrekken in een allesbeslissende strijd. Kunnen Andrei en Natalia elkaar uiteindelijk in de armen sluiten?

‘Taras Bulba’ heeft een klassieke Hollywood uitstraling. Mooie cinematografie (let eens op de landschappen en vergezichten), prima muziek en goede massascènes (dus zonder CGI kan het ook!). Een klassiek Romeo & Juliet liefdesverhaal met enkele sterren in de hoofdrollen. En toch krijgt de film maar drie-en-een-halve ster. Waar ligt hem dat aan? Bijvoorbeeld aan het feit dat het scenario niet altijd even sterk is. Okay, Andrei en Natalia worden verliefd maar veel van die ontwikkeling maken we niet mee. Ze zijn nog niet eens verliefd geraakt of Curtis moet Kiev alweer ontvluchten en komt zijn geliefde pas op het eind van de film weer tegen. Een echte ontwikkeling zien we niet. Brynner speelt zijn rol als Kozakkenleider met verve maar schmiert wel erg veel. En het gegeven dat Curtis, Lopez en Brynner niet eens zo heel erg veel verschillen qua leeftijd maakt het feit dat ze hier vader en zoons spelen vrij ongeloofwaardig. Toch is ‘Taras Bulba’ het bekijken waard. Al was het alleen maar om de vele massascènes met paarden die goed gemaakt zijn en om de aankleding en sfeer die de film uitstraalt.

Joost Hoedemaeckers

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 24 januari 1963