The Adventures of Tintin: The Secret of the Unicorn – Kuifje: Het geheim van de Eenhoorn (2011)

Regie: Steven Spielberg | 111 minuten | animatie, avontuur, familie | Originele stemmencast: Jamie Bell, Andy Serkis, Nick Frost, Toby Jones, Tony Curran, Daniel Craig, Cary Elwes, Simon Pegg, Mackenzie Crook, Sebastian Roché, Daniel Mays, Phillip Rhys, Mark Ivanir, Gad Elmaleh, Sonje Fortag, Enn Reitel, Jacquie Barnbrook, Kim Stengel, Joe Starr, Ron Bottitta, Ian Bonar | Nederlandse stemmencast: Levi van Kempen, Najib Amhali, Remco Veldhuis, Richard Kemper

Kuifje, de wereldberoemde creatie van de Belgische striptekenaar Hergé, krijgt een eigen speelfilm die volop entertainment biedt, zoals je mag verwachten van grootmeesters Peter Jackson en Steven Spielberg. De film is niet alleen een eerbetoon aan de stripverhalen, maar geeft er een eigen, boeiende draai aan. Het resultaat is een energieke actie-/animatiefilm die niet alleen leuk is voor kinderen, maar waar ouders en ‘gewone’ filmliefhebbers ook van kunnen genieten.

Reporter Kuifje (Jamie Bell) koopt op de rommelmarkt in Brussel een model van een 17e eeuwse driemaster: ‘De Eenhoorn’. Vrijwel direct duiken er andere potentiële kopers op, maar die poeiert hij af. Als zijn trouwe hondje Bobbie per ongeluk het schip omstoot, valt er een kokertje met een geheimzinnig beschreven perkament uit. Als Kuifje meer over het schip te weten wil komen, wordt het gestolen en één van de andere kopers, een agent van Interpol, wordt voor zijn deur neergeschoten. Genoeg intriges dus. Algauw blijkt de handelaar en verzamelaar Ivan Sakharine (Daniel Craig) ook op zoek te zijn naar De Eenhoon, waarvan er drie modellen gemaakt zijn. In alle drie de modellen zit iets geheimzinnigs verstopt dat samen moet leiden naar de schat van Red Rackham. Onderweg komt Kuifje – met zijn trouwe metgezel Bobbie (Snowy in de Engelse versie) de dronken zeekapitein Haddock (Andy Serkis) tegen, die een persoonlijke band heeft met de geschiedenis van de Eenhoorn.

Voor het scenario is geput uit drie bekende Kuifje albums: “De krab met de gulden scharen”, “Het geheim van de Eenhoorn” en “De schat van Scharlaken Rackham”, maar volgt niet slaafs de oorspronkelijke strips. In de film ontmoeten Kuifje en Haddock elkaar bijvoorbeeld voor het eerst, terwijl ze in de strips samen al menig avontuur beleefd hadden. Ook de zangeres met de hoge (en valse) noten Bianca Castafiore wordt in de film opgevoerd en speelt als de “Milanese nachtegaal” een kleine, maar cruciale rol in de ontwikkeling van de plot.

Zoals ook in het bronmateriaal blijft Kuifjes precieze werk (Werkt hij als freelance journalist? Hoe komt hij aan geld? Hoe kan hij zomaar op reis gaan?) vaag, maar dat mag de pret niet drukken. Via allerlei onwaarschijnlijke manoeuvres, ontvoeringen en acties, waarbij hij en passant ook nog de klungelige interpol agenten Jansen en Janssen (Simon Pegg en Nick Frost) tegen het lijf loopt, komt hij op het spoor van Sakharine en probeert hij diens snode plannen te verijdelen. Niet voor niets wordt ‘Tintin’ (om een kortere versie van de titel te gebruike) wel vergeleken met ‘Raiders of the Lost Ark’, het allereerste Indiana Jones avontuur.

De vaart zit er goed in, misschien zelfs wel te goed, want de film kent maar nauwelijks een adempauze voordat het volgende actiemoment of spektakel zich aandient. Wellicht dachten Spielberg en Jackson dat de kijker zich sneller zou gaan vervelen zonder menselijke acteurs? Door dat jakkerende tempo is er soms maar weinig tijd van al het technische vernuft te genieten.

Want daar mag best even stil bij worden gestaan. Over twintig jaar is ‘Tintin’ waarschijnlijk hopeloos ouderwets, maar voor 2011 was het een triomf van wat er mogelijk is op het gebied van 3D animatie. Waar bijvoorbeeld Robert Zemeckis met zijn ‘Polar Express’ nog jammerlijk faalde in het realistisch overbrengen van gezichtsuitdrukkingen en de karakters in die film enge, levenloze ogen hadden, laat ‘Tintin’ zien hoe het wèl moet. De soms wat cartoonesk uitstekende neuzen en kinnen daargelaten, zou je soms bijna vergeten dat je naar een tekenfilm zit te kijken. Dat resultaat valt op het conto van het zogeheten “performance capture” te schrijven.

Sinds ‘The Lord of the Rings’ is Peter Jackson enthousiast over “motion capture”, waarbij de bewegingen van een acteur in een pak wordt gebruikt om realistische animatie te maken. Andy Serkis verrichtte hierin als acteur baanbrekend werk: eerst als Gollum in de “Rings” trilogie en later als de titulaire gorilla in ‘King Kong’. Daarmee vervaagde hij de scheidslijn tussen een “echt”  en een geanimeerd personage. Performance capture bouwt weer voort op motion capture en omvat ook gedetailleerde gezichtsuitdrukkingen en bewegingen om alles nog realistischer te maken.

Het voortdenderende verhaal en de fraaie animaties maken ‘Tintin’ tot een genot om naar te kijken. Voor de Kuifje liefhebbers komt daar nog een dimensie bij: de film zit tjokvol met verwijzingen en grapjes naar andere albums. Na de briljant uitgevoerde aantiteling, komt een minstens zo briljante openingsscène waarin een straatkunstenaar (gemodelleerd naar Hergé) een portret maakt van Kuifje, dat er precies zo uitziet als in de strips. Het is een veelbelovende start en de film zakt eigenlijk nergens echt in. In de strips is Kuifje eigenlijk best wel een saai figuur – met een eenvoudig getekend gezicht – altijd heroïsch, altijd bereid om op avontuur te gaan en zijn het de excentrieke figuren om hem heen; kapitein Haddock; professor Zonnebloem (in de film afwezig); de grappige terzijdes van Bobbie; en natuurlijk Jansen en Janssen die de verhalen zo kleurrijk en levendig maakten. Ook in de film is er voldoende slapstick met de wandelstokken en bolhoeden van de detectives; de whiskey adem van Haddock en scheldt de kapitein er op los – met beschaafde verwensingen uiteraard. Toch lijkt het erop dat Spielberg en Jackson zich op dat vlak een beetje inhouden – wat nu door alle actie capriolen niet zo opvalt. ‘Tintin’ is een achtbaanritje dat trouwer is aan de geest dan aan de letter – of het tekenpotlood – van de strips, maar zo herkenbaar én nieuw dat iedereen er van kan genieten.

Hans Geurts

Waardering: 4.5

Bioscooprelease: 26 oktober 2011