The Border (1982)

Regie: Tony Richardson | 100 minuten | drama | Acteurs: Jack Nicholson, Harvey Keitel, Valerie Perrine, Warren Oates, Elpidia Carrillo, Shannon Wilcox, Manuel Viescas, Jeff Morris, Mike Gomez, Dirk Blocker, Lonny Chapman, Stacey Pickren, Floyd Levine, James Jeter, Alan Fudge, William Russ, Gary Grubbs, Gary Sexton, Billy Silva, Bill McLaughlin, David Beecroft, Esther Sylvey, Luis Mejía, Roberto Rivera, Jay Thurman, Craig Terry, Juan Ramírez, Adalberto Cortez, Concepcíon Palmeres, Juan Salas, Norma Mayo, Paula Ruiz, Carlos Bruno Villaneuva, Ronne Drummond, Richard Watts, Bernice E. Shamaley, Kenna Espersen, Glenda Meados, Joe Zizik, Maria Delgado, Lupe Ontiveros, Francisco Farias, Edmundo Alonzo, Alan Gibbs

‘The Border’ is een knappe film, waarin regisseur Tony Richardson immigratieproblematiek, raciale spanningen, mensensmokkel én een vleugje romantiek samenbalt tot een boeiend geheel. We zien Jack Nicholson in een mooie rol als grensbewaker die gevangen raakt tussen de machocultuur van zijn collega’s en de sociale problemen van Mexicanen die naar de Verenigde Staten willen. Opvallend realistische film die oog heeft voor zowel rijk als arm.

Immigratie is van alle tijden. Als een volk in vroegere tijden ergens niet meer kon aarden, trok men simpelweg naar vruchtbaardere oorden. In ‘Border’ wordt snel duidelijk dat veel Mexicanen buurland Amerika beschouwen als het beloofde land. Het is de plek waar ze denken gelukkig en rijk te worden. De film toont echter ook een aantal Amerikanen, dat baadt in weldaad en van gekkigheid niet weet hoe met al het geld om te gaan. De discrepantie die je voelt tussen armoedzaaiers en rijke westerlingen is de rode draad van de film.

Daarnaast gaat ‘Border’ om het eenvoudige bestaan van politieagent Charlie Smith (Nicholson) en zijn vrouw, die een gat in haar hand heeft. Charlie zit in een sleur en laat zich door zijn praat- en koopzieke vrouw overhalen om naar de grens met Mexico te verhuizen. Charlie lijkt uit het goede hout te zijn gesneden. Hij probeert vrienden te worden met collega-grensbewakers en dan met name met Cat (Harvey Keitel). Charlie merkt al snel dat de grenspatrouille zich met heel andere zaken bezighoudt dan met het bewaken van de grens en hij raakt steeds gefrustreerder over het gedrag van de mensen om zich heen. Charlie vervreemdt van zijn vrouw en zijn omgeving; hij komt in conflict met superieuren en met zichzelf, mede door de uitbuiting van arme Mexicanen, die er alles voor over hebben om naar Amerika te kunnen.

Regisseur Richardson (‘The Hotel New Hampshire’) focust een deel van zijn aandacht op de ellendige omstandigheden waarin veel Mexicanen verkeren. Velen van hen hebben weinig te verliezen en zien de Verenigde Staten als land waar ze een nieuw leven kunnen opbouwen. Zo ook Maria, een alleenstaande Mexicaanse, waar Nicholson een zwak voor heeft. Maar regisseur Richardson toont je ook de schaduwzijde van de armoede. Drugssmokkel, prostitutie en mensensmokkel zijn aan de orde van de dag en de gladde Juan is de personificatie van het slechte. Deze aalgladde souteneur zou zijn eigen moeder nog verkopen! Maar ook de Amerikanen zien we in meerdere gedaanten: Nicholson is degene die oog blijft houden voor de zwakke sociale positie van Mexicanen, terwijl veel van zijn collega’s corrupt zijn en betrokken bij louche zaakjes.

Nicholson is goed op dreef als de eigenwijze Charlie, die het op de ene of andere manier uithoudt met zijn ‘aparte’ ega. Anders dan zijn uiterlijk in de film doet vermoeden, blijkt Charlie een groot hart te hebben. Andere acteurs vallen wat tegen. Keitel (‘Reservoir Dogs’) heeft wel eens betere rollen gespeeld dan de overlever die hij is in ‘Border’, maar ook Warren Oates (‘The Wild Bunch’) valt nogal tegen als superieur van Nicholson. Shannon Wilcox daarentegen valt in positieve zin op met haar rol als losbandige echtgenote van Keitel, die Nicholson en andere mannen het hoofd op hol brengt. Mooie film, met mooie karakterontwikkeling van Nicholsons personage, de kijk op de machocultuur van de politie, de kibbelende echtgenotes van Keitel en Nicholson die zich alleen maar druk maken om uiterlijk of aardse zaken als waterbedden en de weergave van de wanhoop van vele Mexicanen. Aanrader.

Robbert Bitter

Waardering: 4

Bioscooprelease: 17 juni 1982