The Bothersome Man – Den brysomme mannen (2007)

Regie: Jens Lien | 95 minuten | drama | Acteurs: Trond Fausa Aurvaag, Petronella Barker, Per Schaaning, Birgitte Larsen, Johannes Joner, Ellen Horn, Anders T. Andersen, Sigve Bøe, Hanne Lindbæk, Ivar Lykke

U kent wellicht het verhaal van ‘Brave New World’, waarin hoofdpersoon John Savage als afstammeling van de laatste echte mensen zijn weg moet zien te vinden in een steriele, geperfectioneerde wereld; de grotmythe van de Griekse filosoof Plato wordt dan weer regelmatig aangehaald als metafoor voor het menselijk leven als afspiegeling van het ideale: de mens wordt hierin voorgesteld als geketend in een grot, met de rug tegen het licht waarvan hij alleen de reflectie kan zien.

Letterlijk tussen deze twee polen begeeft zich ‘The Bothersome Man’ (‘Den brysomme mannen’), een Noors/IJslandse coproductie die in 2007 de juryprijs op het Amsterdam Fantastic Film Festival won. Te billijken misschien vanwege de ambities, maar niet vanwege de uitwerking ervan. Nieuwe inzichten levert ‘The Bothersome Man’ niet op; evenmin zijn we onder de indruk van de ‘spirituele’ reis van onze protagonist en hoe de makers die opbouwen. Zij stellen via Andreas geen vragen – ze geven hem überhaupt geen moreel gewicht mee, maar droppen hem hulpeloos in een reclamespot voor designmeubels, als een zwerver die ongevraagd de loterij wint.

Een zwakke truc om een parabel op de moderne westerse stadsmaatschappij te kunnen neerzetten en die is op zichzelf al voorspelbaar (oppervlakkige collega’s, mechanische seks, materialisme in het algemeen); de suggestie van een designwereld als leven na de dood wekt daarbij alleen maar verwarring, zeker als ook nog eens leentjebuur wordt gespeeld bij films als ‘Memento’ en we het chronologische spoor zonder aanwijsbare aanleiding kwijtraken. Andreas’ emoties blijven voor de kijker ook een vraagteken; hij lijkt al evenzeer een lege huls als de mensen in zijn omgeving, ondanks de hondenogen van Trond Fausa Aurvaag. Een overtuigende acteerprestatie had veel gedaan in deze slechts stilistisch adequate film, want met haar banneling kunnen we niet meevoelen. Daarvoor moeten we de klassiekers raadplegen.

Jan-Kees Verschuure