The Burning (1981)

Regie: Tony Maylem | 91 minuten | horror | Acteurs: Brian Matthews, Leah Ayres, Brian Backer, Larry Joshua, Jason Alexander, Ned Eisenberg, Carrick Glenn, Carolyn Houlihan, Fisher Stevens, Lou David, Shelley Bruce, Sarah Chodoff, Bonnie Deroski, Holly Hunter, Kevi Kendall

‘Jong zijn en andere gevaren in de natuur’

‘Friday the 13th’ zorgde er in 1980 voor dat zomerkampen in de toekomst niet meer weg te denken zouden zijn binnen het oeuvre van horrorlocaties. Niet alleen bracht de film vele sequels voort, er volgden ook vele imitaties, waarvan ‘The Burning’ er één is. Waar ‘Friday the 13th’ ons een wraakzuchtige Mrs. Voorhees voorschotelde met zo haar eigen redenen om een hekel te hebben aan jongeren op zomerkamp, daar kent ‘The Burning’ de moordenaar ‘Cropsy’. Deze Cropsy is in het verleden, dankzij een misgelopen grap van enkele kampbezoekers, tot onherkenbare proporties verbrand. Tot zover het verhaal… de rest kun je waarschijnlijk zelf invullen.

‘The Burning’ kent, zoals dat een typische jaren 80 horrorfilm betaamt, slechts enkele horrormomenten. Daartussenin keert de kijker elke keer terug naar een ontspannend exposé over het leven van jongeren begin jaren 80. ‘Friday the 13th’ wist dit concept al goed uit te buiten, maar ‘The Burning’ weet er zelfs nog wat drama aan toe te voegen. Niet alleen het alledaagse leven op een zomerkamp wordt tentoongesteld, er wordt binnen het scenario ook de tijd genomen om enkele onderlinge problemen uit te werken tot een boeiende verhaallijn. Uiteraard hebben deze problemen allen betrekking op de seksueel losgeslagen jeugd van die tijd en komen we thema’s tegen als ontmaagding, mannelijke opdringerigheid en zelfs een stukje voyeurisme. Tel daarbij op dat de film tevens genoeg ruimte laat voor onschuldig vermaak als kanovaren en skinnydipping en je komt uit bij een plot dat ondanks een gebrek aan voldoende horrormateriaal nog altijd een vermakelijke en nostalgische beleving is.

De reden dat dit gebrek niet gaat vervelen is omdat Tony Maylem erin is geslaagd de sfeer over te brengen van jeugdige onschuld. De acteurs komen naturel over en overtuigen direct als gemiddelde Amerikaanse jongeren begin jaren 80 – kijk vooral naar een jonge Jason Alexander, welke later beroemd zou worden in de sit-com “Seinfeld” als George Costanza, die hier een vroege rol in zijn carrière speelt.

Om de sfeer te versterken wordt er in het camerawerk een hoop ruimte gelaten voor de natuuromgevingen. Een beheerste afstand zorgt ervoor dat de kijker kan wegdromen in de bladeren, bomen en schilderachtige overzichtsschots, terwijl de art direction van Peter Politanoff constant overtuigt hier met een heus zomerkamp van doen te hebben. Geen kale hutjes, maar goed aangeklede sets die de levendigheid van de jeugdige bewoners laten zien.

Alhoewel de bloeddorstige kijker in kwantiteit niet geheel op zijn wenken wordt bediend moet wel gezegd worden dat special effects artiest Tom Savini zichzelf kwalitatief overtreft in deze film. Vooral zijn ontwerp voor Cropsy verdient een vermelding vanwege de monsterlijkheid die hij in het ooit menselijke gezicht heeft weten te verwerken. Daarnaast stelt Savini hier een niet eerder geziene geweldadigheid ten toon in de moordscènes. Alhoewel iets aan de korte kant, vormen de moordscènes in de film een ware catharsis van geweld en tonen niet alleen goed uitziende special effects, maar tevens een sadisme dat de kijker direct overtuigt van Cropsy’s gestoorde toestand. De uitbarstingen van geweld worden bijgestaan door de montage van Jack Sholder – die in 1985 ‘Nigtmare on Elmstreet 2’ zou maken – die tijdens de moordscènes het tempo opvoert om zodoende de aktie nog net iets beter tot zijn recht te laten kome

Het puntje op de i in deze film is echter toch wel de soundtrack van Rick Wakeman. Met zijn synthesizer muziek weet hij het jaren 80 klimaat van ‘The Burning’ compleet te maken. De muziek geeft de film een eigen karakter door te contrasteren met Harry Manfredini’s strijkorkesten uit ‘Friday the 13th’ en geeft de film op die manier net dat beetje extra.

‘The Burning’ is een film die niet alleen liefhebbers van de ‘Friday the 13th’ reeks zal bekoren. De film weet zijn imitatiestatus te ontstijgen door niet alleen de sfeer minstens even goed neer te zetten, maar door tevens een boeiend scenario en prima muziek hieraan toe te voegen. ‘The Burning’ overtuigt niet alleen als genrefilm, maar ook zeker als tijdsdocument van historische horror. Nostalgie troef.

Sander Colin