The Chronological Donald Volume 1 (2006)

Regie: Wilfred Jackson, Ben Sharpsteen, Jack King, Dick Lundy, Clyde Geronimi, Riley Thomson e.a. | 289 minuten | animatie | Originele stemmencast: Clarence Ducky Nash, Pinto Colvig, Billy Bletcher, Florence Gill

Van alle klassieke Disney-karakters is de eigenzinnige eend Donald Duck met voorsprong de boeiendste. Als een van de weinige in de stal beschikt Donald over een uitgesproken karakter: opgewekt en vol zelfvertrouwen, maar ook met legendarische driftbuien. Daarbij is Donald gezegend met een meer dan aparte stem en gebruikt de eend bij voorkeur woorden die hij nauwelijks uit zijn snavel kan krijgen. Zo keert hij zich regelmatig naar de camera met de verzuchting: ‘This is a very peculiar situation’. Ook het zinnetje: ‘Education is absolutely essential’ komt er maar met moeite uit. En trouwens, wat te denken van een eend die niet kan zwemmen en ook nog eens hoogtevrees heeft?

Hoe groot het verschil is tussen Donald en de rest van de Disneyfamilie blijkt uit de verzamelaar ‘The Chronological Donald, Volume One’. Hoewel het niveau van de filmpjes in het algemeen vrij hoog ligt, daalt dit aanzienlijk zodra een van de andere Disneykarakters mee gaat doen. Figuren als Pluto, Goofy en Gus Goose (Gijs Gans) zijn door het ontbreken van karakteristieke trekjes vooral geschikt voor slapstick, en dat gaat snel vervelen.

Wie alle 36 filmpjes bekijkt, zal merken dat ze qua opbouw nauwelijks verschillen. Het begint vaak met een vrolijke Donald, uit volle eendenborst zingend, op weg naar zijn werk, een potje golf, een vakantie of een uitje met zijn neefjes. Al snel keert iets of iemand zich tegen hem, waarna Donald in zijn driftige ijver om zich te wreken de boel alleen maar erger maakt.

Ook qua humor vallen de filmpjes vaak in herhaling. Regelmatig wordt Donald na een struikelpartij getooid met een graspruik, sneeuwbaard of moddersnor. Ook zijn er veel ongelukjes met vuur, waarbij de eend verandert van heetgebakerd in heetgeblakerd. Bijzonder geslaagd zijn de vele scènes waarin een huishoudelijk apparaat menselijke trekjes gaat vertonen. Zo zien we een smekende radio, een wraakzuchtige tuinslang en een wekker met een eigen willetje.

Het zal niet verbazen dat de filmpjes die van het geijkte schema afwijken er kwalitatief bovenuit steken. Zo bestaat het jazzy ‘Mr. Duck Steps Out’ uit één langgerekte Jitterbug van Donald en Daisy (uiteraard wel met de nodige hindernissen), waarbij de neefjes dienst doen als orkest. Nog aparter is ‘The Autograph Hound’, waarin Donald op het terrein van een filmstudio op jacht gaat naar handtekeningen. In dit filmpje, dat bovendien een leuke plottwist kent, duiken allerlei getekende Hollywoodsterren op als Greta Garbo, Sonja Henie, Shirley Temple en Groucho Marx.

Maar het leukste nog is een filmpje dat direct ingaat op Donalds voornaamste zwakte. In ‘Self Control’ luistert Donald, luierend in een hangmat boven zijn tuin, naar een filosoof op de radio. Volgens die filosoof is het geheim van zelfbeheersing dat je altijd eerst tot tien moet tellen en vooral moet blijven lachen. Vervolgens keert de hele natuur in de tuin zich tegen Donald, die tegen beter weten in blijft lachen en tot tien tellen. Het effect is zeldzaam komisch.

‘The Chronological Donald, Volume One’ is zo een aangename grabbelton vol leuke filmpjes, die er stuk voor stuk ook nog eens prachtig uitzien. Misschien niet geschikt om in één keer te bekijken, maar kijken zul je. Al was het maar vanwege die ene briljante grap in ‘Truant Officer Donald’, of om Donald ‘She’ll Be Coming Round the Mountain’ te horen kwaakzingen. Proestbuien gegarandeerd.

Henny Wouters