The Cowboys (1972)

Regie: Mark Rydell | 131 minuten | western | Acteurs: John Wayne, Roscoe Lee Browne, Bruce Dern, Colleen Dewhurst, Alfred Barker Jr., Nicolas Beauvy, Steve Benedict, Robert Carradine, Norman Howell, Stephen R. Hudis, Sean Kelly, A Martinez, Clay O’Brien, Sam O’Brien, Mike Pyeatt

‘The Cowboys’ uit 1972 is een van John Wayne’s laatste westerns voordat hij zou komen te overlijden in 1979. Hij heeft meer dan 170 films op zijn naam staan, grotendeels westerns. Meestal speelt hij de onversaagde held, die zonder knipperen de bandieten neerschiet, maar in ‘The Cowboys’ heeft hij een andere rol: die van veefokker en sterker nog, die van vaderfiguur. John Wayne is Wil Andersen, een zestigjarige fokker die honderden stuks vee naar de markt moet brengen, 650 kilometer verderop en om dit tot een goed eind te brengen heeft hij een stel betrouwbare mannen nodig. Helaas blijken de mannen die hij aangenomen heeft niet zo betrouwbaar want zij laten hem in de steek omdat ze bevangen zijn door de goudkoorts. Andersen probeert van alles om personeel te vinden, maar overal vangt hij bot. Ten einde raad besluit hij maar om een groep schooljongens aan te nemen zodat zij hem kunnen helpen. Dit dozijn jongens is allemaal tussen de negen en vijftien jaar oud en Andersen begint dan ook met een grondige training. Als hij vindt dat de jongens er eenmaal klaar voor zijn begint het drijven van de honderden stuks vee naar de markt, 650 kilometer over gevaarlijk terrein met één oude man, een kok en een stel jongens.Het zal geen verrassing zijn dat deze tocht niet zonder slag of stoot volbracht zal worden, onderweg krijgen ze te maken met wilde rivieren, onrustig vee, onderlinge twisten en bandieten.

John Wayne speelt een prachtrol als de oude, koppige Andersen. Zijn hele houding is fantastisch, de man is duidelijk een legende, dat is te zien aan de manier van kijken en lopen en zeker ook te horen aan zijn prachtige, donkere stem die veel doet denken aan Johnny Cash. Hij is het standaardtype ruwe bolster, blanke pit met de droge humor en het leven als veefokker is hard en heeft van hem een taaie, strenge man gemaakt die desondanks toch erg warm en vaderlijk is voor de kinderen.

‘The Cowboys’ begint met een lange introductie waarin de aandacht wordt gelegd op de training die de kinderen krijgen, dit is goed gedaan: hierdoor komt het wat geloofwaardiger over als de kinderen echt vee aan het drijven zijn.

De tocht die gemaakt moet worden is lang en zwaar en de kinderen veranderen langzaam van jongens in mannen. Het is een oud thema dat nooit verveelt als het goed uitgewerkt wordt. In tienerkomedies is het die ene zomer waarna niets meer hetzelfde is en die van de hoofdpersoon een wijzer en beter mens heeft gemaakt. In ‘The Cowboys’ gaat het over het volwassen worden van elf jongetjes onder leiding van een oude ijzervreter. Voor hen is het een groot avontuur, ze zijn nog nooit zo lang van huis geweest, ze worden voor het eerst dronken en ontmoeten dames van lichte zeden. Toch komen ze er op een gegeven moment achter dat het niet alleen maar een spannend avontuur is en moeten ze zien om te gaan met angst, geweld en de dood en moeten ze bewijzen uit welk hout ze gesneden zijn en zal blijken of ze de lessen van Andersen over verantwoordelijkheid, vriendschap en vertrouwen onthouden hebben.

De beelden van het landschap zijn indrukwekkend en het is ook bijzonder om te zien hoe er werkelijk honderden en honderden stuks vee gebruikt werden voor de film. Allemaal echt natuurlijk en niet uit de computer, evenals de rodeoscène in het begin, deze is zeer spectaculair. De film lijkt in eerste instantie nogal gezapig, maar als de tocht eenmaal begonnen is neemt de spanning toe en wordt het geweld ook absoluut niet geschuwd. ‘The Cowboys’ is een intrigerende film met een sympathieke, oude John Wayne, fraaie beelden van het uitgestrekte landschap en een oud thema dat op een goede manier wordt uitgewerkt. De muziek is hier en daar bombastisch en een beetje ouderwets, maar dat doet niks af aan de kwaliteit van dit “coming-of-age-drama-op-de-prairie” met een innemende rol van “The Duke” als pater familias.

Hendrik Dijkhuis