The Disappearance of Eleanor Rigby: Him & Her (2013)

Regie: Ned Benson | 191 minuten (‘The Disappearance of Eleanor Rigby: Him’: 90 minuten, ‘The Disappearance of Eleanor Rigby: Her’: 100 minuten) | drama, romantiek |  Acteurs ‘The Disappearance of Eleanor Rigby: Him’: James McAvoy, Jessica Chastain, Viola Davis, Bill Hader, Ryan Eggold, Archie Panjabi, Ciarán Hinds, William Hurt, Katherine Waterston, Jess Weixler, Isabelle Huppert, Christian Coulson, Nina Arianda, Marta Milans, Li Jun Li, Jeremy Shamos, Will Beinbrink, Jimmy Palumbo, Nikki M. James, Kelly Southerland, Wyatt Ralff, Jenny Anne Hochberg, Nicole Neuman | Acteurs ‘The Disappearance of Eleanor Rigby: Her’: Jessica Chastain, Viola Davis, Nina Arianda, Sasha Eden, Ryan Eggold, Bill Hader, Ciarán Hinds, Isabelle Huppert, William Hurt, Bryon Krueger, James McAvoy, Archie Panjabi, Katherine Waterson, Jess Weixler

All the lonely people
Where do they all come from?
All the lonely people
Where do they all belong?

Deze welbekende regels uit het refrein van Eleanor Rigby van The Beatles zijn van grote invloed op ‘The Disappearance of Eleanor Rigby’. Niet alleen omdat de naamgever van deze film gelijkenis toont met het liedje, ook omdat ze thematisch in grote mate verwant zijn. In de eerste scène van ‘The Disappearance of Eleanor Rigby’ is het gehuwde koppel Conor Ludlow (James McAvoy) en Eleanor Rigby (Jessica Chastain) te zien. Ze genieten van de liefde en elkaar. Hun geluk lijkt grenzeloos. Een paar maanden later, als de film zijn gang vervolgt, liggen de zaken echter totaal anders. Hun baby van twee maanden is overleden met depressies en afscheiding als gevolg. Conor probeert het leven weer op te pakken in zijn eetcafé, terwijl Eleanor haar verdriet minder goed te baas kan. Haar dagen vervult ze in bed. Totdat de machteloosheid haar te veel wordt en ze een (mislukte) zelfmoordpoging onderneemt.

Dan begint ‘The Disappearance of Eleanor Rigby’ pas echt. De twee zijn zo van elkaar vervreemd geraakt dat Eleanor besluit voor onbepaalde tijd uit het leven van Conor te verdwijnen. Die scheiding wordt vanuit beider perspectief verteld. Zijn verhaal komt aan bod in de eerste film: ‘Him’, dat van haar komt aan de orde in ‘Her’. Samen vormen de twee een double bill die inzicht geeft over de generatie dertigers van nu (er is ook een samengevoegde versie van ‘The Disappearance of Eleanor Rigby’  in omloop, maar die valt niet te prefereren boven de losstaande films). In de eerste plaats is het tweetal films namelijk geen verhaal over rouwverwerking, maar een liefdesdrama met alle bijbehorende twijfels, eenzaamheid  en zoektochten naar identiteit. Het overlijden van de baby is niet zozeer oorzaak, dan wel katalysator van hun scheiding. Aan dat sterfgeval worden aldus weinig beelden en woorden gemoeid. Hun scheiding heeft meer universele en non-deterministische gronden. Waar komen we vandaan en waar horen we thuis. In de tussentijd loopt niets zoals verwacht.

Die algemeenheid werkt echter door naar de personages. Zowel Conor als Eleanor komt uit een typisch New Yorks welgesteld milieu. Ze tonen daarbij zoveel herkenbaarheid dat het de indruk wekt het allemaal eerder gezien te hebben. Die alledaagsheid wordt dusdanig netjes uitgevoerd, dat het de geloofwaardigheid niet ten goede komt. Dat gebeurt allemaal in een kenmerkend traag tempo en met grote ingetogenheid. Bovendien is de beeldvoering erg naturel, met als gevolg dat het enigszins levenloos wordt.  ‘The Disappearance of Eleanor Rigby’ had best wat meer rafelrandjes mogen hebben. Dat neemt niet weg dat ‘The Disappearance of Eleanor Rigby’ een ijzersterk tweeluik is, omdat wat het doet erg goed is.

Precies in dat universele schuilt namelijk ook de sterkte van de film. De herkenbaarheid maakt de personages inzichtelijk op een identificeerbaar niveau. Ze gedragen zich volgens een zekere logica en geven zich geestelijk bloot. Door het verhaal in twee delen op te splitsen krijgen karaktermotivaties en genderpercepties extra bijval. De problemen van hun generatie borrelen daardoor haarfijn naar de oppervlakte. De subjectieve manier waarop de personages kijken naar hun stukgelopen leven geeft additionele diepgang. Hoewel hun relatie onherstelbaar lijkt, zijn beide personages blijvend interessant. Dat  komt mede door het formidabele acteerwerk van de hoofdpersonages, McAvoy voorop. Ze worden op hun beurt weer geholpen door de uitstekende realistische dialogen.

Zo ontstaat uiteindelijk een eigentijds en nagenoeg perfect beeld dat lang nazindert. Het is een perfectie die tegelijkertijd de sterkte als zwakte is van de film. Als generatiebeschrijving voldoet ‘The Disappearance of Eleanor Rigby’ echter meer dan voldoende. De grote emotionele werking zal niemand koud laten. Maar de subjectieve mate waarop dat gebeurt zal voor een ieder anders zijn. Gewoon zien dus, deze films, om zelf een oordeel te vormen.

Wouter Los

Waardering: 4

Bioscooprelease: 30 oktober 2014
DVD-release: 31 maart 2015