The Experiment (2010)

Regie: Paul Scheuring | 96 minuten | drama, thriller | Acteurs: Adrien Brody, Forest Whitaker, Cam Gigandet, Clifton Collins Jr., Ethan Cohn, Fisher Stevens, Travis Fimmel, David Banner, Jason Lew, Damien Leake, Maggie Grace, Rod Maiorano, Rachel O’Meara, Jeanne Hopson, Jack Mishler, Ross Vander Werf, Matt Harwell, Steve Mathews, Ronald Chvala, Mike Smith, Matthew Duey, Meg Merckens, Erin Kiernan, William S.E. Coleman, Ingrid Coree

Wat is er toch eigenlijk gebeurd met Adrien Brody? In 2003 won hij de Oscar voor beste acteur voor zijn glansrol in ‘The Pianist’ maar sindsdien lijkt hij – op ‘King Kong’ na – vooral in films te zitten die vrijwel onopgemerkt aan het grote publiek voorbij gaan. Ook ‘The Experiment’ komt in Nederland rechtstreeks op DVD en blu-ray uit. En dit terwijl naast Oscarwinnaar Adrien Brody ook Oscarwinnaar Forest Whitaker te zien is in een belangrijke rol, voldoende redenen om de film op je verlanglijstje te zetten.

‘The Experiment’ is een remake van het Duitse ‘Das Experiment’ (Oliver Hirschbiegel, 2001). Die film is weer gebaseerd op het boek Black Box van Mario Giordano en dat boek heeft weer veel overeenkomsten met het Stanford Prison experiment dat in 1971 door psycholoog Philip Zimbardo werd gehouden. In dit experiment werd gekeken of bepaalde karaktereigenschappen bij mensen zelf leiden tot wreedheden tussen gevangenen en bewakers of dat de situatie deze juist veroorzaakt.

In ‘The Experiment’ geven onder andere Travis (Adrien Brody) en Barris (Forest Whitaker) zich op voor een experiment waarbij zij twee weken lang de rol van gevangene of bewaker op zich nemen. De belangrijkste reden voor beide heren om zich hiervoor aan te melden is dat ze hiermee veertienduizend dollar kunnen verdienen, wat trouwens de motivatie is voor de meeste deelnemers. Barris wordt ingedeeld bij de bewakers en Travis bij de gevangenen. De bewakers moeten gedurende de veertien dagen de gevangenen in toom zien te houden zonder geweld te gebruiken. Bij geweld zal het experiment stop gezet worden, en ook als iemand er mee stopt houdt het experiment op en krijgt niemand zijn geld. Maar waar ligt de grens voor de onderzoekers?

‘The Experiment’ heeft een interessant uitgangspunt, maar weet in de uitwerking niet helemaal te overtuigen. Door de vele gewelds- en misbruikscènes is de film soms akelig om naar te kijken, maar dit hoort – tot op zekere hoogte – wel bij het verhaal. Een groot minpunt is dat de mate van het geweld het verhaal wel wat ongeloofwaardig maakt. Bij het experiment waar uiteindelijk beide films en het boek op gebaseerd zijn liep het ook uit de hand, maar bij lange na niet in de mate als in deze film. Dat is jammer, de uiteindelijke boodschap komt hierdoor niet goed over. Het acteerwerk is wel prima. Adrien Brody en vooral Forest Whitaker zetten sterke rollen neer. Wel worden de personages in de film weinig uitgewerkt, dus dat zij indruk maken is puur aan hun acteerkwaliteiten te danken.

‘The Experiment’ vliegt in het laatste stuk van de film nogal uit de bocht. Was dit niet het geval geweest en was er meer aandacht besteed aan de drijfveren van de personages, dan was het een boeiende film geworden die de kijker aan het denken zet over het slechte van de mens. Nu is het niet meer dan een redelijke produktie, waarin twee topacteurs spelen wiens aanwezigheid de film de moeite van het bekijken waard maken.

Sylvia Bakker