The Flowers of War-Jin líng shí san chai (2011)

Regie: Zhang Yimou | 137 minuten | drama, geschiedenis, oorlog | Acteurs: Christian Bale, Ni Ni, Zhang Xinyi, Huang Tianyuan, Han Xiting, Zhang Doudou, Dawei Tong, Atsurô Watabe, Cao Kefan, Yuan Yangchunzi, Sun Jia, Li Yuemin, Bai Xue, Takashi Yamanaka, Paul Schneider, Shigeo Kobayashi

‘The Flowers of War’ is een bikkelharde oorlogsfilm van Zhang Yimou. Deze regisseur maakte de laatste jaren vooral furore met kleurrijke, historische martial arts films. In 2011 blikte hij echter een ontzettend hard oorlogsepos in. Waarom het drie jaar heeft geduurd voordat ‘The Flowers Of War’ op dvd werd uitgebracht, is een raadsel. Er is in de bioscoop nog reclame gemaakt voor deze productie, maar op de een of andere manier raakte deze film in de vergetelheid en bleef hij jarenlang op de plank liggen. Gelukkig is dit rauwe spektakelstuk alsnog uitgebracht. Gelukkig maar…

In de Chinese stad Nanking is het leven in 1937 een ware hel voor de stedelingen. Tijdens de Tweede Sino-Japanse Oorlog gedragen de Japanse bezetters zich als beesten. Het Chinese verzet is vrijwel uitgeroeid en het is ieder voor zich. Een stel schoolmeisjes verbergt zich in een kerk. Een opportunistische Amerikaan John Miller (Christian Bale) doet zich voor als priester om de kinderen te redden. Ook vangt hij een paar straatmadeliefjes op. Dat de vluchtelingen zich ophouden in het huis van  God biedt echter weinig zekerheid. Ontsnappen is de enige optie.

Het op ware feiten gebaseerde ‘The Flowers of War’ verhaalt over een inktzwarte bladzijde uit de geschiedenis. De beestachtige wijze waarop de Japanners tekeer gingen in de stad, was misselijkmakend en Zhang brengt de gruwelen bedekt – maar daarom nog niet minder misselijkmakend – in beeld. Een scène waarin een stel schoolkinderen achtervolgd wordt door hitsige soldaten is bijna onkijkbaar en datzelfde geldt voor een brute verkrachting (die vanachter een stoel is gefilmd). De onmacht en wanhoop van de slachtoffers is zeer confronterend in beeld gebracht. Het gegeven dat mensen liever stierven dan in handen van de Japanners te vallen, is erg naar. De dreiging van de bezetters is continu aanwezig en dat zorgt voor een ongemakkelijke sfeer.

Dit is een antioorlogsfilm in z’n puurste vorm. Ondanks de gruwelijke beelden, heeft Zhang er opnieuw een visueel feest van gemaakt. Hij speelt met kleurgebruik en brengt de schietactie mooi in beeld. Explosies en glas-in-lood leveren bijzondere beelden op. De keuze voor een Westerling (Bale) als hoofdrolspeler pakt in dit geval goed uit. Bale doet het goed en weet de transformatie van nihilist naar held geloofwaardig te vertolken. De Chinese cast is ook goed op dreef. Gelukkig wordt er meestal in het Chinees gesproken en wordt er niet krampachtig in het Engels gepraat om een breder publiek te bedienen.

Ongemakkelijk, maar intrigerend. Moeilijk, maar mooi. ‘The Flowers Of War’ is een film die je niet snel uit je hoofd krijgt. Dit is een intense kijkervaring over een zeer pijnlijke geschiedenis.

Frank v.d. Ven

‘The Flowers of War’ verschijnt vrijdag 14 november 2014 op DVD en blu-ray.