The French Connection (1971)

Regie: William Friedkin | 104 minuten | actie, drama, misdaad, thriller | Acteurs: Gene Hackman, Fernando Rey, Roy Scheider, Tony Lo Bianco, Marcel Bozzuffi, Frederic de Pasquale, Bill Hickman, Ann Rebbot, Harold Gary, Arlene Farber, Eddie Egan, Andre Ernotte, Sonny Grosso, Benny Marino, Patrick McDermott

‘The French Connection’ is en was een opmerkelijke politiefilm. Het op feiten gebaseerde verhaal over een drugssmokkel is kaal en rauw, er werd vaak op ooghoogte gefilmd en special effects werden nauwelijks gebruikt, naar verluidt ook niet tijdens de acht minuten durende metroachtervolging door Brooklyn. De film won in 1971 vijf Oscars, waaronder die voor beste film – met ‘Fiddler on the Roof’ en ‘A Clockwork Orange’ als concurrenten in die categorie.

William Friedkin (‘The Exorcist’) speelt in ‘The French Connection’ met het onderwerp geweld. Hoeveel kleine jongens moet je doodschieten voordat je de ‘big guys’ te pakken hebt en moet je daarvoor je collega’s in gevaar brengen? Het New Yorkse politiekorps wordt neergezet als een armetierig samenraapsel van lonesome cowboys en lakse ambtenaren. Jimmy ‘Popeye’ Doyle – gespeeld door een energieke Gene Hackman – staat voor bovenstaande harde aanpak, ‘never trust a nigger’ en zuipen na de dienst. In de nachtclubs houdt hij echter ook de oren en ogen open en die brengen hem op het spoor van Sal Boca, een simpele kruimeldief. Blijkt die nou net een internationale heroïnesmokkel te plannen. Niemand gelooft Doyle, maar hij mag zijn gang gaan en partner ‘Cloudy’ (Roy Scheider in een soort Stan-Laurel-pose) volgt trouw.

Uiteindelijk schiet de politiemacht Doyle wel te hulp, maar de egoïstische wildebras heeft ondertussen de hele stad in rep en roer gebracht omdat hij een voor de oplossing van de zaak onbelangrijke huurmoordenaar zo in het nauw drijft dat deze een metro kaapt. Dat kost weer enkele slachtoffers – met een opvallende rol voor jonge vrouwen met kinderwagens – maar levert niets op. En dan houden ze bij de afronding van de deal ook nog de auto met het geld aan in plaats van die met de drugs.

Je zou ‘The French Connection’ op grond van het voorgaande kunnen beschouwen als een portret van amateurisme bij de politie, maar ook de gedragingen van de smokkelaars zijn hier en daar ongeloofwaardig. Qua plot is het een benedenmaatse politiefilm. Doyle en co. lijken louter door toevallige vondsten – je kunt het geen beroepsinstinct noemen – op hun doel af te gaan; ook als karakterschets van een alleen op zelfbehoud gerichte politieman in de stedelijke jungle is het niet overtuigend genoeg. De film hinkt eigenlijk op teveel gedachten.

De onverwachte en snelle ontknoping brengt ons weer terug bij het thema geweld. Doyle gaat ook bij de arrestatie van de criminelen over de schreef en het levert weer niet het gewenste resultaat op. Door de afrekening met zijn immorele machismo krijgt de film uiteindelijk nog wat extra gewicht, maar het is niet indrukwekkend.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 2.5