The Hunt for Red October (1990)
Regie: John McTiernan | 134 minuten | actie, thriller, avontuur | Acteurs: Sean Connery, Alec Baldwin, Scott Glenn, Sam Neill, James Earl Jones, Joss Ackland, Richard Jordan, Peter Firth, Tim Curry, Courtney B. Vance, Stellan Skarsgård, Jeffrey Jones, Timothy Carhart, Larry Ferguson, Fred Dalton Thompson, Ned Vaughn, Anthony Peck, Ronald Guttman, Tomas Arana
Spannende thriller naar het gelijknamige boek van bestseller-auteur Tom Clancy. De film speelt zich af in 1984, de Koude Oorlog zou binnen afzienbare tijd afgelopen zijn, maar de hoofdrolspelers zijn zich daar niet van bewust. De dreiging van een nucleaire oorlog is voor hen nog altijd immens en reeël. Een situatie die nu – ondanks terroristische aanslagen – nauwelijks meer voor te stellen is. Met de wetenschap van “mutual assured destruction” altijd in het achterhoofd, is het voor de Amerikanen erg onprettig om te ontdekken dat de Sovjets een nieuw soort onderzeeër hebben gebouwd.
De nieuwe, supersnelle “Red October” heeft een revolutionair aandrijfsysteem wat (bijna) geluidloos is, waardoor de Amerikaanse radar hem niet kan oppikken en de strategische balans tijdens de Koude Oorlog in het voordeel van de Sovjets doorslaat. Als de onderzeeër inderdaad van de radar verdwijnt en de Sovjet-Unie bekend maakt dat de “Red October” erop uit is zijn raketten af te vuren op de VS, wordt er groot alarm geslagen. De commandant van de boot, kapitein Marko Ramius (Connery), is de meest bekwame kapitein die de Sovjets hebben en het is haast onvoorstelbaar dat hij de VS wil aanvallen.
De CIA-agent Jack Ryan (Baldwin) is geen veldwerker, maar een historicus en analist en denkt er het zijne van. Hij probeert zijn overheid te overtuigen dat Ramius in werkelijkheid wil overlopen en dat de Sovjets de boot willen vernietigen, zodat hij niet in handen van de Amerikanen zal vallen. Gezien Ramius’ staat van dienst, gelooft de Amerikaans legerleiding niet dat hij wil overlopen. Van twee kanten wordt de jacht op de Red October ingezet.
‘The Hunt for Red October’ is de beste verfilming van Clancy’s romancyclus rond Jack Ryan. Hoewel geen van de acteurs (Baldwin, Harrison Ford en Ben Affleck) die Ryan gespeeld hebben, het personage uit het boek helemaal weet te raken, zet Alec Baldwin hier een zeer acceptabele standaard neer. De show wordt echter gestolen door Connery als stugge Sovjetkapitein Marko Ramius. Hoewel hij nauwelijk moeite doet om zijn Schotse accent te verbergen, weet Connery overtuigend de autoriteit van een kapitein neer te zetten en is het niet moeilijk voor te stellen dat zijn bemanning volkomen loyaal aan hem is. Een legertje van bekende gezichten (louter mannen) vult de bijrollen: Glenn als de gedreven commandant van de USS Dallas is ijzersterk, maar ook het spel van Earl Jones als admiraal Greer (inclusief die beroemde basstem) mag er wezen.
De film is spannend van begin tot einde en net als in het boek wordt niet meteen duidelijk wat Ramius’ intenties zijn. Het einde is overigens wel gewijzigd ten opzichte van het boek, maar verder is de film behoorlijk trouw aan Clancy’s tekst. Ondanks de ingewikkelde opzet van het plot en de vele strategische en tactische overwegingen die vooral pratend worden uitgewerkt, houdt regisseur McTiernan de vaart er goed in. Er zijn diverse spanningsbogen en de realistische dialogen dragen hier zeker aan bij. Als blijkt dat er ook nog een infiltrant op de “Red October” rondloopt, die Ramius’ plannen wil dwarsbomen, wordt er nóg een dimensie toegevoegd aan de verbale beraadslagingen op hoog niveau en de fysieke jacht op de Sovjet-onderzeeboot. De actiescènes zijn strak opgebouwd en uitgewerkt, al lijden de shots van de onderzeeërs onder water en de afgevuurde torpedo’s wel onder technisch imperfecte special effects. Overigens was het “onze” Jan de Bont die het camerawerk deed. De film won een Oscar voor geluidseffecten.
Hans Geurts
Waardering: 4.5
Bioscooprelease: 17 augustus 1990