The Night of the Hunted – La nuit des traquées (1980)
Regie: Jean Rollin | 88 minuten | actie, drama, horror | Acteurs: Brigitte Lahaie, Vincent Garder, Dominique Journet, Rachel Mhas, Catherine Greiner, Alain Plumey, Bernard Papineau, Nathalie Perrey, Christiane Farina, Jean Hérel, Lionell Wallmann, Dominique Saint-Cyr, Gregoire Cherlian, Jean Cherlian, Jean Rollin
‘La nuit des traquées’ is een erg atypische film binnen het oeuvre van Jean Rollin, die zich specialiseert in erotische vampierfilms met een dromerig sfeertje. Geen halfnaakte vrouwelijke vampieren in deze film, en ook minder fantasie-elementen dan in zijn andere werk. Dit is meer een psychologische horrorfilm dan erotische fantasie, al ontbreekt de noodzakelijke dosis seks en onfunctioneel naakt natuurlijk niet. Ook zitten er de nodige bizarre elementen en expliciete geweldsdaden in de film.
Echter, de film is inhoudelijk gezien ambitieuzer dan je zou verwachten binnen dit subgenre. Het doet eerder denken aan het vroege werk van Cronenberg, zoals ‘Stereo’, ‘Crimes of the Future’, en ‘Shivers’, dan aan Rollins eigen pornoachtergrond. De “patienten” zitten opgesloten in een grote, onpersoonlijke torenflat, met lege ruimtes die de mentale toestand van de inwoners weerspiegelen. Enkele verontrustende wetenschappers en doktoren houden ze hier in bedwang om (gedurende lange tijd) onduidelijke redenen. Doofpotaffaires, de niet te stoppen biologische krachten in het menselijk lichaam, kwesties van verlies van identiteit, verantwoordelijk ten opzichte van de medemens, waardigheid van het leven en van de stervensweg, het maakt allemaal onderdeel uit van de thematiek van ‘La Nuit des Traquées’.
De wijze waarop geheugenverlies hier ingezet en gepresenteerd wordt is tragischer dan in bijvoorbeeld ‘Memento’, waarin dit gegeven vooral gebruikt om een interessante invalshoek voor het thrillerplot te creëren. Hier raakt Elizabeth (Lahaie), net als Guy Pearce in ‘Memento’, om de circa vijf minuten haar herinneringen van die laatste periode kwijt, maar die komen ook vervolgens niet meer terug. Slechts enkele belangrijke flarden uit haar verleden komen bij tijd en wijle terug. De situatie van Elizabeth wordt alleen maar ernstiger, en zij zal naast haar geheugen ook haar fijne motoriek, en later al haar bewegingen kwijt raken. Langzaam maar zeker wordt ze als een zombie zo emotieloos en passief. En dit besef is beangstigend. Ze kan alleen maar in het nu leven, waarbij lichamelijk genot het enige is dat ze niet zal vergeten, zoals lotgenote Catherine haar vertelt. Seks is nu het ultieme leven in het heden, en is dan ook begrijpelijk een emotie die de patiënten zo lang mogelijk willen vasthouden. Hierdoor is de vijf minuten durende seksscène tussen Elizabeth en Robert, de jongen die haar in het begin van de film oppikt wanneer ze het bos uit komt rennen, verantwoord vanuit het verhaal.
Daarentegen zit er ook een aantal seksscènes en naaktscènes in de film die volledig gratuite zijn. Zo wordt er pas weggecut bij een personage dat naar bed gaat wanneer zij zich volledig uitgekleed heeft (wat overigens niet zo lang duurt, omdat geen enkel personage ondergoed aan blijkt te hebben), en zitten er enkele seksuele ontmoetingen in ‘La nuit des traquées’, die ook nog eens zeer gewelddadig zijn en eindigen in moord, die volkomen onnodig zijn. Een deel van de reden hiervoor is dat Rollin aanvankelijk beloofd had aan de producent om een “x-film”, oftewel een soft-pornofilm te maken, maar dat hij nu met hetzelfde budget een serieuzere film wilde maken, omdat hij genoeg had van x-films. Er moest dus wel enige seksscènes in zitten, die hier echter niet altijd logisch gemotiveerd zijn. Maar ook vreemde handelingen als het plotseling neerschieten van een bewaker of een patiënt door Elizabeth, zonder werkelijk gevaar voor eigen leven, of een bizarre dansscène temidden van Roberts zoektocht, leiden af van de inhoudelijke kracht van de film.
Ook de korte draaitijd van negen dagen speelde Rollin parten, zoals hij zelf op het audiocommentaar aangeeft. De film is misschien wel een b-film, maar een stuk intellectueler dan gebruikelijk en te complex om in zo’n korte tijd, en met de andere beperkingen die hij had, goed te realiseren. Als er één film was, waarvan Rollin nu een remake van zou kunnen maken, zou het deze zijn, aangezien er in potentie een grootse film in zit, zo merkt hij zelf op.
En dit is nog steeds waarneembaar, zelfs in deze vorm, met de eigenaardige scènes, plotgaten, en soms amateuristisch acteer- en camerawerk. Thematisch gezien is het een fascinerende film, maar jammer genoeg komt niet alles optimaal genoeg aan de oppervlakte. De film is echter een stuk beter dan Rollin ons zelf wil doen geloven en verdient hoe dan ook de aandacht van de fan van zijn werk.
Bart Rietvink