The Postman’s White Nights – Belye nochi pochtalona Alekseya Tryapitsyna (2014)

Regie: Andrey Konchalovskiy | 90 minuten | drama | Acteurs: Aleksey Tryapitsyn, Irina Ermolova, Timur Bondarenko, Viktor Kolobkov, Viktor Berezin, Tatyana Silich, Irina Silich, Yuriy Panfilov, Nikolay Kapustin, Sergey Yurev, Valentina Ananina, Lyubov Skorina, Lyubov Zykova, Natalya Semyonova, Margarita Titova, Aleksey Molchanov, Viktor Babich, Anna Trach

De openingsscène van ‘The Postman’s White Nights’ is verraderlijk kleurrijk. Te zien zijn twee handen, die boven een feeëriek tafelkleed een stapel foto’s vasthouden. Het zijn kiekjes uit het verleden. Bruiloften, dorpsgenoten en vergane woningen. Momentopnames die alleen nog op beeld bestaan. De rest is met liters wodka weggespoeld.

Het Rusland van ‘The Postman’s White Nights’ heeft in de tussentijd veel van zijn kleur verloren. In het verre noorden, waar de film zich afspeelt, is dat niet anders. De film is gesitueerd aan de oevers van het Kenozeromeer. De problemen waar de mensen daar tegenaan lopen zijn niet gefingeerd. De bewoners van het dorp worden niet gespeeld door acteurs, maar daadwerkelijk door de inwoners zelf. Het tempo ligt laag. De camera observeert vrijwel alles vanuit een stilstaande positie. Er klinken weinig opvullende geluiden en muziek. De meditatieve inborst toont het echte leven. Door dit semidocumentaire karakter voelt de film als gevolg levensecht aan.

De hoofdrol in de film wordt door de postbode uit de titel ingenomen, die als een moderne Charon elke dag het meer overvaart om de mensen aldaar van post te voorzien. De ontmoetingen met de bewoners geven langzaam hun tragiek prijs. Alcoholisme is aan de orde van de dag. Families zijn door het misbruik verscheurd. Het aantal weduwes met kinderen is groot. De jeugd trekt massaal weg richting de grote stad. De tijd staat er resoluut stil. Ook postbode Lyokha zelf heeft een verleden als verslaafde. In zijn functie als postbezorger probeert hij echter een nieuwe, betere invulling aan zijn leven te geven. Vanzelf gaat dat niet.

De teloorgang doet enigszins denken aan ‘Leviathan’ (Andrey Zvyagintsev), de Oscargenomineerde Russische film uit 2014 die een zelfde benadering hanteert. Uit beide films blijkt hoe moeilijk het leven voor de gewone Rus tegenwoordig is. In Leviathan’ richt de kritiek zich vooral op de orthodoxe kerk, en in zekere mate ook op de nauw verwante politieke macht. Poetin niet uitgezonderd. ‘The Postman’s White Nights’ blijft dichterbij de personages zelf.

De zelfdestructie ligt hier namelijk vooral in de mensen zelf. Naast het grootgebruik van alcohol, vinden de arme dorpsbewoners bijvoorbeeld ook veel soelaas in het (bij)geloof. Het zijn escapistische maar ook onopzettelijke neigingen. De personages handelen vooral zo omdat de omgeving en zijn bespottelijke regelgeving hun daar om vraagt. Tegelijkertijd is dit leven het enige wat ze kennen. Ondanks dat elke dag volgens hetzelfde stramien loopt, is weggaan geen optie. Want het is thuis. De dorpelingen zijn liever loyaal aan de stilstaande waanzin, dan kiezen voor de vooruitgang die de wereld elders aan de hand heeft genomen.

De mooie, weidse camerabeelden verliezen dankzij de bosrijke omgevingen en de felle verflagen op de houten huizen hun kleur nooit helemaal. De post die de inwoners elke dag ontvangen mogen, zorgt evenwel voor de meeste levendigheid. Samen met de televisie, vormt die oude postlijn het enige contact met de buitenwereld. Maar het is niet meer dan een zijden draadje die ze boven het absolute niets laat bungelen. Dat besef krijgt in ‘The Postman’s White Nights’ een indringende uitwerking.

Wouter Los

Waardering: 4

Bioscooprelease: 5 november 2015
DVD-release: 21 juni 2016