The Punisher (1989)

Regie: Mark Goldblatt | 92 minuten | actie | Acteurs: Dolph Lundgren, Louis Gossett Jr., Jeroen Krabbé, Kim Miyori, Bryan Marshall, Nancy Everhard, Barry Otto, Brian Rooney, Zoshka Mizak, Larry McCormick, Kenji Yamaki, Todd Boyce, Hirofumi Kanayama, Lani John Tupu, John Negroponte, Noga Bernstein, Emma Soloman, Courtney Keiler, Emily Nicol, Cathy Stirk, Dominic Baudish, Robert Fraser, James Klein, Fotis Pelekis, Christian Manon, Colin Leong, Biran McDermott, May Lloyd, Holly Rogers, Brooke Anderson, Lois Larimore, Harry Weiss, John Samaha, Robert Simper, Johnny Raaen, Lawrence Woodward, Tom Coltraine, Donal Gibson, David Arnett, Brett Williams, Al Gockimen

Waar de Nederlandse filmindustrie tegenwoordig het gehele oeuvre van Annie M.G. Schmidt plundert om te verfilmen, daar doen de Amerikanen dat met hun comics. Na het immense succes van de twee ‘Spider-Man’-films, geeft geestelijk vader Stan Lee de ene na de andere regisseur toestemming om zowat elk stripfiguur uit zijn Marvelcomics-stal te verfilmen. Met wisselend succes overigens. Één van de eerste films rond een Marvel stripfiguur dateert alweer uit 1989.

In ‘The Punisher’ leren we ex-rechercheur Frank Castle kennen. Deze man is een emotioneel wrak geworden dat in de riolen leeft en daar een compleet arsenaal aan wapentuig heeft opgeslagen. En dat heeft een reden: Castle zwoer wraak toen zijn gehele famillie werd uitgemoord door de maffia. De zwijgzame Castle heeft zichzelf de identiteit van ‘The Punisher’ aangemeten. Als bikkelharde vigilante bindt de man de strijd aan met de maffia en iedereen die zich ook maar een beetje in criminele kringen begeeft. Per toeval wordt Castle gedwongen om samen te werken met maffioso Gianni Franco (Krabbé) als blijkt dat laatstgenoenmde zoontje is ontvoerd door een Japanse misdaadorganisatie. Ondertussen worden beide mannen opgejaagd door de ambitieuze politieman Jake Berkowitz (Gossett Jr.).

Iedereen die meer dan één wraakfilm heeft gezien, zal het verhaaltje bekend voorkomen. Het moge duidelijk zijn dat ‘The Punisher’ geen film is die het van het knappe verhaal of de ingenieuze vertelstructuur moet hebben. Bij dergelijke actiefilms draait het om de knap in elkaar gezette special effects en spetterende geweldsuitbarstingen. Fans van het genre zullen zich niet vervelen tijdens het bekijken van deze film. ‘The Punisher’ is een aaneenschakeling van bloederige, keiharde actie. De prent heeft een leuk extraatje in de vorm van de Nederlandse acteur Jeroen Krabbé die een sterke rol neer zet.

Wat opvalt aan ‘The Punisher’ is dat de film bepaald niet kinderachtig is qua geweld. De hoofdpersoon is net zo wreed als zijn vijanden, al geeft het feit dat de ‘held’ zijn leven op het spel zet om wat kinderen te redden hem het voordeel van de twijfel. Ondanks de onmiskenbare pulpsfeer van de prent, is de setting redelijk realistisch. De mistroostige decors varieren van grauwe, grimmige straten tot aan kille, stillistisch ingerichte kantoorpanden, de decors zien er overtuigend uit. De plaatsen en situaties waarin Castle terecht komt zijn bijna letterlijk gekopieerd uit zijn Amerikaanse stripverhalen. Fans van de beeldverhalen kunnen zich opmaken voor een getrouwe verfilming van hun geliefde comics. Want naast de omgeving, is ook veel aandacht besteed aan de karakters. De Zweedse ‘acteur’ Lundgren lijkt erg veel op zijn papieren tegenhanger. Ook de schurken in de film lijken zo weggelopen te zijn uit een getekend avontuur van de zelfbenoemde wreker.

De cast bestaat uit weinig bekende namen. Het titelfiguur wordt gespeeld door Lundgren. Als acteur stelt de Zweed niet zoveel voor, maar met de cynische one-liners uit deze productie, kan hij wel uit de voeten. Gossett Jr. vertolkt een oude politie-veteraan. Het spel van Gossett Jr. volstaat, het is degelijk. De enige acteur die indruk weet te wekken is ‘onze’ Jeroen Krabbé. De Nederlander zet met zichtbaar plezier een leuke rol neer als sadistische en gemene maffia-baas. Het acteerwerk is dus niet van een al te hoog niveau, maar storend wordt dat nooit. ‘The Punisher’ is dan ook nooit bedacht om je diepere gedachtes of filosofische betekenissen te ontlokken. Lomp geweld staat centraal dat op een conservatieve, lees: te rechtvaardigen manier wordt gepresenteerd. De actie heeft een wat cartoonesk karakter en wordt vaak opgevoerd als een middel om problemen op te lossen. Gelukkig kun je de film niet al te serieus nemen, zodat er geen nare nasmaak achter blijft na het zien van de film. ‘The Punisher’ is volwassen entertainment. Niets meer, maar zeker niets minder.

Een grappig detail van deze film is dat Stan Lee zich distancieerde van deze film. Lee zou de kwaliteit ervan te slecht vinden. Het gevolg was dat de film ten tijde van de release al werd verdoemd tot een roemloos bestaan in de onderste planken van de videotheekschappen. Ruim elf jaar na deze productie worden de bioscopen echter volgestouwd met matige Marvelfilms zoals ‘Daredevil’ en ‘Hulk’ die onderdoen voor deze prent. Ook de ‘Punisher’-film die in 2004 uitkwam is niet veel beter dan Goldblatt’s cinematische hoogstandje.

Frank v.d. Ven

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 19 januari 1990