The Punisher (2004)

Regie: Jonathan Hensleigh | 124 minuten | actie, drama, thriller, misdaad | Acteurs: Thomas Jane, John Travolta, A. Russell Andrews, Roy Scheider, Omar Avila, James Carpinello, Antoni Corone, Ben Foster, Michael Reardon, Laura Harring, Eddie Jemison, Marco St. John, Marcus Johns

‘The Punisher’ is gebaseerd op de gelijknamige, Amerikaanse stripverhalen van Marvel. Deze uitgeverij heeft naast de Punisher ook Spider-Man, Blade, X-Men en Daredevil naar het witte doek gebracht. Met wisselend succes zijn de stripfiguren de bioscopen ingeloodst. Alleen Spider-Man, Blade en X-Men leverden redelijk getrouwe verfilmingen van de beeldverhalen af.

Na het succes van Blade en Spider-Man zagen Hollywood en Marvel dat er goud geld verdiend kon worden met de comics. Al snel stond er van bijna elke stripfiguur wel een film in de steigers. Zo ook van de antiheld Frank Castle alias The Punisher. Wat erg opmerkelijk is, aangezien Castle geen populaire superheld met bovenmenselijke krachten en een nobele inborst is. Frank Castle is een oud-Vietnam veteraan, in de film een oud-undercoveragent, die compleet doorslaat na de brute moord op zijn gezin. Sindsdien staat zijn leven in het teken van wraak. Castle verklaart de oorlog aan de onderwereld, hij ‘bestraft’ de misdaad, daarbij is zijn morele scheidslijn tussen goed en kwaad erg smal. De acties van Castle verschillen meestal weinig met die van zijn vijanden. Van enige diepgang in het karakter van The Punisher is niet veel te merken, de lezers van de comic kopen de strips om de vette actie en de gewelddadige optredens van Castle, die hij echter met een militaire precisie bedenkt.

Het karakter van Frank Castle is erg eendimensionaal. De verhalen van de Punisher-reeks zijn het beste te vergelijken met oude wraakfilms van Charles Bronson’s ‘Death Wish’ serie. Keiharde actie met een dunne verhaallijn, zo kan de comicreeks het beste omschreven worden. Bijna al deze elementen keren ook terug in de verfilming van de comic.

De prent benadert de comics redelijk getrouw. De casting van actiester Thomas Jane als Frank Castle is erg goed gekozen. Jane is geen briljant acteur, maar de rol van wraakzuchtige, gekwelde man past prima bij hem. Met name zijn sombere, lege, kille gezichtsuitdrukking benadert het uiterlijk van de stripversie van Frank Castle. Jane’s grommende stem is perfect voor het karakter. Toegegeven, de rol is geen Shakespeare-materiaal, maar Jane’s invulling van het beroemde stripfiguur is een van de beste aspecten van de film. Voor de bad guy van de prent is John Travolta gecast. Helaas is Travolta niet erg sterk in deze film. Zijn acteerwerk is nogal vlak en ongemotiveerd. Travolta speelt duidelijk op de automatische piloot. Zijn versie van Howard Saint is een schim van eerdere rollen als slechterik in films als ‘Face/Off’, ‘Swordfish’ en ‘Broken Arrow’. In eerdere films spatte Travolta van het scherm af als schurk, in The Punisher speelt hij een slap samenraapsel van eerdere personages.

De derde grote naam van de film is Rebecca Romijn-Stamos. Zij speelt een van de huisgenoten van Castle. Haar rol is nogal oppervlakkig. Ze heeft de ondankbare taak om een greintje menselijkheid te geven aan een leeg personage als Frank Castle. Het moet gezegd worden dat Romijn-Stamos het niet eens slecht doet, gezien het materiaal waarmee ze het mee moet doen. Er is duidelijk chemie tussen haar en Thomas Jane. De scènes waarin ze samen acteren zijn vrij sterk. Waar de film grotendeels faalt, is met de casting van John Pinette als Bumpo en Ben Foster als Spacker Dave. Deze acteurs spelen de huisgenoten van Castle. Hun karakters zijn duidelijk bedoeld om wat humor in de prent te verwerken. Helaas zijn hun personages zo ontzettend kinderlijk en idioot dat het de sfeer van de film negatief beïnvloed. Regisseur Jonathan Hensleigh weet op sommige punten zijn prent een grimmig en ongemakkelijk sfeertje te geven, precies wat bij een karakter als The Punisher past. Bumpo en Dave doen de zorgvuldig opgebouwde sfeer in een keer teniet. Ze passen niet in de film, daar is hun humor te kinderlijk voor. In een keiharde, sadistische actiefilm zijn de huisgenoten totaal niet op hun plek. Nu zou een personage als Castle in de strips ook nooit in een huis met meerdere mensen gaan wonen. laat staan dat hij ook maar enige vorm van contact met hen zou hebben. De rest van de cast is redelijk, precies wat je mag verwachten van een B-film als deze. Degelijk vakwerk, niets meer en niets minder.

De actie in de film is keihard. Er zitten echt passages in de prent die voor een Hollywood-productie erg ver gaan. Zo komt er een scène in de film voor, waarin een slachtoffer van Castle aan de trekhaak van een auto wordt vastgebonden. Vervolgens wordt de man overgoten met benzine en daarna op een vuurzee ingereden. Het brandende slachtoffer kermt het uit van de pijn. Dit is erg grafisch in beeld gebracht. Daarnaast zit er ook een brute martelscène in de film verwerkt. Het is geen lichte kost. Geweld is een onderdeel van de stripverhalen van The Punisher. Maar in de filmvariant komt het getoonde geweld soms misplaatst over. Dat is te wijten aan de vreemde opbouw van de prent.

De regisseur kon niet kiezen tussen grotesk cartoon- of meer realistisch filmgeweld. Deze spagaathouding resulteert in een vreemd allegaartje. De sfeer van de film is afwisselend erg grimmig en donker. Vervolgens wordt er ineens vreemde humor in de prent gegooid en zijn de karakters zo dik aangezet dat je niets anders kunt denken dat je naar een vleesgeworden strip zit te kijken. Om vervolgens weer een realistischere wending aan te nemen. De brute explosies van geweld komen nogal onverwacht op je dak vallen. Het is net alsof Hensleigh eerst een film voor pubers maakte, met zogenaamd grappige personages, om daarna ineens op een volwassen publiek te mikken door sadistische geweldsscènes in zijn film te stoppen.

Uiteindelijk is ‘The Punisher’ een onevenwichtige prent geworden. De slechte samensmelting tussen humor en geweld, pakt erg slecht uit in deze film. Daardoor is het moeilijk te verteren dat de prent geweld propageert als dat ‘rechtvaardig’ is. De ondertoon van de film is een verkapte reclameboodschap voor het recht in eigen hand nemen. Geweld als oplossing van problemen. Fans van de strips zullen afwisselend positief en negatief verrast worden. De sfeer van de strips is redelijk getroffen, op de humor en bijpersonages na. Voor fans van actiefilms is de film ook best te pruimen. De prent is echter niets meer dan een pure pulpfilm die ondanks enkele grote namen in de bioscopen is beland. Liefhebbers van de betere cinema, moeten deze prent maar aan zich voorbij laten gaan.

Frank v.d. Ven

Waardering: 2

Bioscooprelease: 23 september 2004