The Revenant (2015)

Regie: Alejandro González Iñárritu | 156 minuten | avontuur, drama, thriller, western | Acteurs: Leonardo DiCaprio, Tom Hardy, Domhnall Gleeson, Will Poulter, Paul Anderson, Lukas Haas, Javier Botet, Brendan Fletcher, Brad Carter, Kristoffer Joner, Kory Grimm

In de aanloop naar de Oscars, editie 2016, lijkt het slechts om één vraag te gaan: wint Leonardo DiCaprio met ‘The Revenant’ zijn felbegeerde eerste Oscar voor beste acteur? Biedt dat enige relevantie voor de film zelf? Niet echt. Zo’n award is vooral voor Leo zelf een mooie prijs, maar het gaat voorbij aan de kracht van de film in het geheel. Want een krachtsexposé is het, ‘The Revenant’. En hoewel DiCaprio wel degelijk een prachtrol neerzet, is de ware hoofdrol weggelegd voor Moeder Natuur en de manier waarop die in beeld wordt gebracht door prijswinnend regisseur Alejandro González Iñárritu (‘Birdman’) en zijn team.

Dat film meer is dan de som van bekende acteurs en hun acteerprestaties is mede toe te schrijven aan het belang van het scenario en de visuele uitwerking daarvan. Beide zijn in ‘The Revenant’ prima in orde. Door dat scenario kan de natuur zich opwerpen tot actieve krachtbron, die de ontwikkelingen rondom de personages effectief voortstuwt. De ruige Noord-Amerikaanse landstreek dat als het decor van de film dient, maakt er het leven voor de mensen niet makkelijk op. De Amerikaanse huurlingen die anno 1823 in de wildernis op pelzenjacht zijn, voeren elke dag een strijd op leven een dood.

De Fransen zijn op diezelfde huiden uit. Die krachtmeting wordt zonder mededogen uitgespeeld. De laatste partij die blijft staan, wint. Een groter gevaar komt echter van de indianen. Niet alleen zijn ze door hun onderlinge verdeeldheid constant op oorlogspad, de plunderende kolonisten brengen hun woede daadwerkelijk tot het kookpunt. Bovendien heeft een onbekende partij de dochter van een opperhoofd ontvoerd. Met een groep wraaklustige stamgenoten zet hij de achtervolging in op een ieder die hun blikveld treft.

De wetten van de natuur laten zich ook gelden in de genadeloze onherbergzaamheid en wildheid van het landschap. Hoge bergen, woeste rivieren en desolate vlakten. Maar het ergste is nog de onophoudelijke kou. De temperatuur komt nimmer boven het vriespunt uit. Om vuur te maken is absolute waakzaamheid geboden. Hoe meer gezelschap, hoe groter de kans is om zich tegen al het onheil te verdedigen. Zonder bloedvergieten is er geen redding. Het is doden of zelf gedood worden. Nee, de Amerikaanse huidenjagers hebben het niet gemakkelijk.

Gelukkig is daar Hugh Glass (DiCaprio), die als kenner van het landschap de troepen door de wildernis leidt. Hij wordt daarbij vergezeld door zijn tienerzoon Hawk (Forrest Goodluck). De jongen, geboren uit een inheemse moeder, is zijn enige steun en toeverlaat. Glass doet zijn werk, maar houdt zich verder afzijdig van zijn landgenoten. Tot ongenoegen van de beestachtige John Fitzgerald (Tom Hardy). Wanneer Glass in een tweegevecht met een grizzlybeer fataal gewond raakt, twijfelt Fitzgerald dan ook niet om hem voor dood achter te laten.

Ondanks zijn verwondingen, blijft Glass echter in leven. Op zichzelf aangewezen, probeert hij de elementen der natuur te overwinnen. Met maar één doel voor over: wraak op de man die zijn leven bij het grof vuil heeft gezet. Met de natuur als reisgenoot zet Glass de achtervolging in. Dat die natuur daarbij zowel protagonist als antagonist is, geeft een extra dimensie aan zijn avontuur.

Hoewel het verhaal vrij conventioneel blijft voor een western (en regisseur Iñárritu zelf), geeft die dubbelrol van de omgeving ‘The Revenant’ toch wat extra’s. Dat komt mede door de geweldige fotografie. In daadwerkelijk elke scène weten Iñárritu en zijn crew de barre omstandigheden voelbaar te maken. De camera zweeft telkens rustig met de personages mee en de montage is zodanig minimaal, dat het lijkt alsof ‘The Revenant’ een sfeervolle, maar keiharde natuurfilm betreft. De zon staat voortdurend laag, wat het beeld een witblauwe gloed meegeeft. Bovendien is er enkel gebruik gemaakt van natuurlicht, waardoor het gevoel van kou verder wordt versterkt. Toch wordt de illusie die het verhaal biedt geregeld doorbroken, waardoor de nadruk uiteindelijk op de film als concept komt te liggen.

De personages conformeren zich naar dat geconstrueerde idee van leven in de natuur. Een voorname rol is daarin weggelegd voor de kleed- en grimeafdeling, waardoor het lijkt alsof DiCaprio in zijn rol als Glass alles aan den lijven heeft moeten ondergaan. Het maakt zijn prestatie andermaal indrukwekkend. Maar ook een prestatie waar goed te zien is dat film een totaalpakket is van alle losse onderdelen. De blik die DiCaprio aan het eind van de film de camera geeft, laat zien dat ook de toeschouwer voor bewezen diensten bedankt wordt.

Wouter Los

Waardering: 4

Bioscooprelease: 28 januari 2016
Digital HD-release: 2 mei 2016
DVD-, blu-ray- en UHD-release: 25 mei 2016