The Road (2009)

Regie: John Hillcoat | 112 minuten | avontuur, drama, thriller | Acteurs: Viggo Mortensen, Kodi Smit-McPhee, Charlize Theron, Guy Pearce, Robert Duvall, Garret Dillahunt, Michael K. Williams, Bob Jennings, Nick Pasqual, David August Lindauer, Jack Erdie, Jeremy Ambler, Mark Tierno, Aaron Bernard, Matt Reese, Jared Pfennigwerth, Amy Caroline, Kyle Quinn, Kacey Byrne-Houser, Cerise Weidner, Shawn Rolly

Een van de mooiste fragmenten uit ‘The Road’ is als de vader (Viggo Mortensen) een blikje cola vindt in een frisdrankautomaat in een verlaten hal en deze aan zijn zoon (Kodi Smit-McPhee) geeft. De jongen kent geen cola – opgegroeid in een half vergane wereld waarin overleven voorop staat is cola een ongekende luxe – en is als ieder kind zo blij als hij de eerste slok neemt. Het sprankelende geluid na het openen en de smaak van het goedje zijn een verrassing, maar het leukste is nog dat je er boeren van moet laten. En wat doe je met een leeg blikje? Daar geef je een trap tegen en schiet je als een voetbal weg. Deze herkenbare scène, de emotie van het drinken van cola is immers universeel, geeft een belangrijke laag van ‘The Road’ weer en dat is dat er hoop is.

Producer Nick Wechsler viste achter het net bij het kopen van de filmrechten voor ‘No Country for Old Men’ maar had meer geluk bij ‘The Road’, ook van de hand van Cormac McCarthy. Volgens hem was dit boek te donker in de ogen van de meeste producers en studio’s, die onzeker waren hoe het te verfilmen. Dat gaf hem de kans waarop hij zat te wachten. In zijn ogen kon hij bij het lezen van het boek de film al voor zich zien. Het verhaal over de vader en de zoon, de reis die ze maken en het doorgeven van het vuur (passing of the fire) – oftewel het doorgeven van het idee van menselijkheid – lieten een sterke emotionele indruk achter. Daarnaast trok hem vooral de spanning aan van het overleven in een extreme vijandige wereld.

Na het zien van John Hillcoats ‘The Proposition’ wist hij dat de regisseur de man voor ‘The Road’ zou zijn. Hij was geïntrigeerd door wat Hillcoat met het landschap had gedaan en hoe het leek alsof de karakters hieruit voorgekomen leken. De combinatie van de samensmelting van de personages en het landschap, en het emotionele verhaal van een vader en zoon die moeten zien te overleven in de grauwe post-apocalyptische wereld, maakt dat je de film ingezogen wordt en zelfs vergeet dat er geacteerd wordt. Dit komt grotendeels door het ingetogen spel van Viggo Mortensen en Kodi Smit-McPhee die de band tussen vader en zoon op natuurlijke wijze weergeven dat je bijna zou denken dat ze in de realiteit ook vader en zoon zijn. In het boek worden ze each the other’s world entire genoemd en Mortensen en Smit-McPhee verpersonaliseren de karakters uit het boek. Een zin zoals “Als ik God was zou ik alles hetzelfde creëren, zodat ik jou heb” geeft in een klap weer hoe hecht de band is.

Mortensen staat erom bekend dat hij intens opgaat in de rollen die hij speelt, tijdens het filmen van ‘The Road’ had hij zelfs vier dagen achter elkaar dag en nacht dezelfde kleding aan. Smit-McPhee, met een acteur als vader die zijn acteercoach is, was tijdens het draaien uitermate geconcentreerd. Het ontging de filmcrew niet en ze werden op de set met rust gelaten, er werd weinig gepraat. Het verhaal van vader en zoon is intiem en allesoverheersend in deze bizarre maar niet ondenkbaar toekomstige kille wereld. De angst om elkaar te verliezen domineert als er verder niks is. De moeder is weg en er is geen thuis meer, maar vooral het ontbreken van voedsel en brandstof en dus warmte maakt je wereld heel klein. Naast de angst is er steeds weer hoop. En zonder hoop geen toekomst. Zoals de vader zegt nadat zijn zoon een nachtmerrie heeft gehad: “Slecht dromen is een goed teken. Het betekent dat je vecht. Als je goede dromen hebt, heb je opgegeven.”

Naast het menselijke van ‘The Road’ is het ergens ook een tikje moralistisch. Moeten we niet beter met onze aarde omgaan? En met elkaar? Gelukkig is dit niet overheersend en leidt niet af van het verhaal. Het voegt juist spanning toe want hoe overleeft een mens inderdaad in zo’n omgeving? Het overtuigt des te meer. Daarnaast maken de landschappen – er is gefilmd op echte ramplocaties zoals New Orleans – het verhaal visueel grootser. Er zijn geen dieren meer, de bomen zijn dood, overal is het donker, grijs en vies. Het is koud en het regent, soms zelfs as. Alleen de flashbacks naar het leven van voor de (onbekende) ramp zijn warm van kleur. En het kampvuur waar vaak de herinneringen bovenkomen, geeft flauw een warme gloed. De stemmige muziek, gecomponeerd door Nick Cave en filmmuziek partner Warren Ellis (‘The Proposition’), geeft je onbewust een onheilspellend gevoel. En het knappe is, daar is toch die hoop weer. Ook als je de bestseller niet gelezen hebt is ‘The Road’ vanaf het begin een film die je aangrijpt. En diegene die het wel gelezen heeft, zal verrast worden door deze on-Hollywoodse verfilming.

Barbara Plasmans

Waardering: 4.5

Bioscooprelease: 18 maart 2010