The Scarlet and the Black (1983)

Regie: Jerry London | 143 minuten | drama, oorlog, geschiedenis | Acteurs: Gregory Peck, Christopher Plummer, John Gielgud, Raf Vallone, Kenneth Colley, Walter Gotell, Barbara Bouchet, Julian Holloway, Angelo Infanti, Olga Karlatos, Michael Byrne, T.P. McKenna, Vernon Dobtcheff, John Terry, Peter Burton, Phillip Hatton, Mark Lewis

’The Scarlet and the Black’ speelt zich af in het bezette Rome tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog. De film focust zich vooral op de Ierse priester O’Flaherty die de misdaden van de nazi’s niet langer aan kan zien en met de hulp van een aantal kerkelijke ambtenaren en Romeinse burgers een geheime operatie opstart die tot doel heeft om ontsnapte Amerikaanse en Britse krijgsgevangenen en andere onderduikers een schuilplaats te bieden.

’The Scarlet and the Black’ is vooral een psychologisch getinte oorlogsfilm. Het gaat vooral om de tegenstelling tussen de twee hoofdpersonen, de heldhaftige en innovatieve priester aan de ene kant en de koele, berekenende, plichtsgetrouwe en aan een lichte vorm van grootheidswaanzin leidende Duitse kolonel Herbert Kappler aan de andere kant. Gaandeweg de film ontspint zich dan ook een boeiend psychologisch gevecht tussen de twee sterk aan elkaar gewaagde tegenstanders. Beide mannen behalen zo nu en dan een kleine overwinning of krijgen te maken met de nodige tegenslag, maar de makers slagen er in om de spanningsboog tot aan het eind strak gespannen te houden. Aan de ene kant blijft het gevaar dat O’Flaherty’s organisatie opgerold wordt constant dreigend aanwezig, mede ook doordat de film tussendoor regelmatig toont wat de nazi’s met ontmaskerde verraders of onderduikers doen, maar we maken ook van dichtbij mee hoe de aanvankelijk zo koele en pragmatische Kappler langzaam maar zeker geobsedeerd raakt door zijn geestelijke tegenstander en zijn woede botviert op een deel van de inwoners van Rome. Ook in de familiare sfeer krijgt Kappler, die in het eerste deel gepresenteerd wordt als een echte gezinsman, zo nu en dan last van driftbuien.

Op acteergebied wordt de film vooral gedragen door Christopher Plummer, die al vaker de rol van berekenende ’bad guy’ gespeeld heeft en geknipt is voor de rol van Kappler, en Gregory Peck (O’Flaherty). Doordat het verhaal zich ook vooral rondom deze twee personen afspeelt, krijgen de acteurs dan ook ruimschoots de gelegenheid om hun talent te tonen. De rest van de cast doet het ook aardig, maar vervult, met uitzondering van John Gielgud als de paus, toch vooral een ondersteunende rol, de echte sterren zijn overduidelijk Plummer en Peck. De makers van ’The Scarlet and the Black’ slagen er verder uitstekend in om de constante dreiging en benauwdheid van het leven in een door de vijand bezette stad goed over te brengen.

‘The Scarlet and the Black’ is een spannende film die een mooi beeld schetst van het leven in het door de Duitsers bezette Rome van 1944. De film is daarom zeker een aanrader voor mensen met een bovengemiddelde historische interesse en zal ook kijkers die houden van psychologisch getinte thrillers wellicht wel kunnen bekoren.

Frank Heinen