The Searchers (1956)

Regie: John Ford | 113 minuten | drama, western | Acteurs: John Wayne, Jeffrey Hunter, Vera Miles, Ward Bond, Natalie Wood, John Qualen, Olive Carey, Henry Brandon, Ken Curtis, Harry Carey Jr., Antonio Moreno, Hank Worden, Beulah Archuletta, Walter Coy, Dorothy Jordan, Pippa Scott, Patrick Wayne, Lana Wood

Kort na de thuiskomst van Ethan Edwards wordt in zijn afwezigheid de boerderij van zijn broer Aaron (Walter Coy) en schoonzus Martha (Dorothy Jordan) door Comanches aangevallen. Hun dochters Lucy (Pippa Scott) en Debbie (Lana Wood, Natalie Wood) zijn meegevoerd, maar alleen Debbie blijkt nog in leven. Samen met Martin Pawley (Jeffrey Hunter) onderneemt Ethan een zoektocht naar haar. Of dat is om Debbie mee terug naar huis te nemen of om haar te doden, omdat ze besmet is geraakt door haar omgang met Comanches, weet niemand. Zelfs Ethan niet.

Martin is opgevoed door Ethans broer en schoonzus en is deels Cherokee. Dat is voor Ethan voldoende reden om hem met afschuw te behandelen. Dit vrijmoedig geëtaleerde racisme doet de wenkbrauwen fronsen in een tijd van de politiek correcte term ‘native Americans’, maar het ligt genuanceerder. Als Ethan zijn testament opstelt, is Martin de enige erfgenaam. Ook is hij op de hoogte van de gewoontes van meerdere Indianen stammen, spreekt in ieder geval een van hun talen en als Martin per ongeluk een Indiaanse vrouw koopt wil hij niet dat Martin haar tot haar schande terugstuurt en er moeilijkheden met haar familie ontstaan.

‘The Searchers’ bevat tal van subtiliteiten, zoals de heimelijke liefde van schoonzus Martha die alleen blijkt uit de manier waarop ze Ethans kleren verzorgt. Ook blijft mooi in het midden waarom Ethan pas drie jaar na afloop van de burgeroorlog thuiskomt en wat er in die tijd is gebeurd. Het is dan ook geen film over revolverhelden, maar over hardwerkende, dappere mensen die op boerderijen in het Wilde Westen een bestaan opbouwen en daarbij alleen op elkaar en hun buren kunnen vertrouwen.

Het moment waarop de familie beseft dat ze aangevallen zal worden met als enige bescherming een geweer is erg spannend en zeer aangrijpend. Zonder een woord treft Aaron maatregelen om de boerderij te verdedigen. Martha zegt tegen Lucy geen olielamp aan te steken, zodat ze van de schemering kunnen genieten. De verlatenheid en uitgestrektheid van het land met de Indianen die dreigend aanwezig zijn in het halfduister tegenover het kleine gebouw geeft prachtig weer hoe dapper het van ze is om zich daar te vestigen en tegelijkertijd hoe kwetsbaar hun positie is.

‘The Searchers’ gaat over een man die, als hij geconfronteerd wordt met zijn vaststaande ideeën over goed en kwaad, een buiging maakt voor de realiteit van het leven en de menselijkheid die daarbij hoort. Maar de hoofdrol is zonder meer weggelegd voor de mensen die met hard werken en een ijzeren volharding een bestaan proberen op te bouwen in een onherbergzaam land, het echte Wilde Westen en Ethan Edwards is een van hen. Een indrukwekkend drama.

Diana Tjin-A Cheong

Waardering: 4