The Stone Merchant – Il mercante di pietre (2006)

Regie: Renzo Martinelli | 119 minuten | drama, thriller | Acteurs: Harvey Keitel, Jordi Mollà, Jane March, F. Murray Abraham, Lucilla Agosti, Bruno Bilotta, Riccardo Forte, Dhaffer L’Abidine, Eddy Lemare, Federica Martinelli, Eleonora Martinelli, Paco Reconti, Brahim Abid, Maria Grazia Adamo, Jonis Bashir, Salvatore Bono, Abdifatah Ghedi, Modou Gueye, Alena Ivanov, Ludovica Martinelli, Chiara Pizzolo, Paco Reconti, Clotilde Romagnoli, Massimo Vanni, Larry Winning

‘Niet alle moslims zijn terrorist, maar wel veel terroristen zijn moslim’. Dit is het statement van Alceo, gespecialiseerd in de geschiedenis van het terrorisme. In scènes die slecht in elkaar overlopen, werpen wij een blik op het leven van de succesvolle zakenvrouw Lena en haar lichamelijk gehandicapte man Alceo in Rome. Wanneer ze zijn betogen over de dreiging van het terrorisme niet langer aan kan horen, besluiten ze op vakantie te gaan om alles even te laten voor wat het is.

Vanuit deze situatie verplaatsen we ons op onwaarschijnlijk snelle wijze naar de Kegeltorens in Turkije. Er is geen moeite gedaan om de vliegreis, of het landschap op een natuurlijke manier over te laten komen. Er lijkt bijna bewust voor gekozen het vliegtuig en de zogenaamde Kegeltorens voor te doen alsof zij op het beeld geplakt te zijn.

Daarbij geeft de bestemming van hun reis een ongeloofwaardige draai aan het verhaal. Hoewel Turkije niet het eerste land is dat je te binnenschiet als het om terrorisme gaat, is het toch wel een gebied in de ‘gevarenzone’ te noemen. Waarom wordt er dan precies voor dit land gekozen om ‘even te vluchten van alles wat met terrorisme te maken heeft’?

Deze vraag wordt snel genoeg beantwoord wanneer het stel de stenenhandelaar Ludovico Vicedomini in Turkije ontmoet. Alceo voelt meteen al nattigheid wanneer hij deze man de hand schudt. Volgens hem heeft Ludovico banden met de Islam. De link met het terrorisme wordt zo op een vrij voorspelbare manier gelegd. Daarnaast is deze man een gevaar voor Alceo, omdat Lena zeer van hem gecharmeerd is en dit wederzijds blijkt te zijn. De kennismaking met Ludovico en de afspraak om gezamenlijk een Turks ritueel te bezoeken zijn overigens net zo onnatuurlijk als de sprong die ons plotseling van Rome naar Turkije brengt.

Eenmaal terug in Rome hebben Lena en Ludovico, die toevallig zijn roots in Italie heeft en daarom vanuit Turkije heen- en weer reist, een zeer heftige affaire. Alceo blijkt dit keer echter niet overal spoken gezien te hebben, als duidelijk wordt dat de stenenhandelaar, naast het handelen in stenen, bekeerd is tot de Islam. Hij plant samen met zijn zakenpartner een terroristische aanval, waarbij Lena gedood zal moeten worden.

Als slechterik die te kennen geeft dat ook hij gevoelens heeft, vertolkt Harvey Keitel in ‘The Stone Merchant’ een absoluut stereotype. Van Keitel zijn wij toch wel wat pittiger acteerwerk gewend dan de rol in deze ongeloofwaardige en voorspelbare film over terrorisme. Waar hij door de rollen als ‘echte boef’ in Quentin Tarantino’s ‘Reservoir Dogs’ en ‘Pulp Fiction’ bij menigeen een streepje voor kreeg, haalt hij zijn carrière met deze film in ieder geval niet omhoog.

Het statement dat aan het begin van de film gemaakt wordt lijkt eigenlijk datgene waar de gehele film op voortborduurt, namelijk het kortzichtige en (vaak) Amerikaanse idee: ‘Weg met het terrorisme!’. Wanneer een film gemaakt wordt over het nu toch wel zo actuele terrorisme, heeft het meer structuur nodig en zal het met een minder kort-door-de-bocht-idee moeten komen dan in ‘The Stone Merchant’ het geval is. Pas wanneer een fenomeen van meerdere kanten belicht wordt, zal het aan geloofwaardigheid winnen.

Jard Diederiks