The Twilight Samurai – Tasogare Seibei (2002)

Regie: Yôji Yamada | 129 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Hiroyuki Sanada, Rie Miyazawa, Min Tanaka, Nenji Kobayashi, Keiko Kishi, Tetsuro Tanba, Ren Osugi, Mitsuru Fukikoshi

Yoji Yamada’s ‘The Twilight Samurai’ speelt zich af tegen de modernisering van Japan in de 19e eeuw. De hoofdpersoon realiseert zich dat de tijd van de samoerai erop zit. Zijn loyaliteit ligt niet bij zijn clan, maar bij zijn familie. De film is gebaseerd op drie boeken van Shuhei Fujisawa, een van de bekendste Japanse auteurs van Samoerai-fictie. Boven alles is deze film echter een liefdesgeschiedenis, waarmee de nu 72-jarige regisseur een geheel eigen draai geeft aan het genre.

De nog niet zo lang geleden verschenen film ‘The Last Samurai’ (2003)  is, behalve het Japanse decor, in geen enkel opzicht te vergelijken met ‘The Twilight Samurai’. De eerste film, met in de hoofdrol Tom Cruise, zet de Samurai neer als een trots en strijdlustig volk waarbij de zwaardvechtkunst van de samoerai centraal staat. De boodschap van ‘The Last Samurai’ is: verafschuw het kapitalisme en geniet van wonderen die de natuur en de religie bieden. ‘The Twilight Samurai’ besteed nauwelijks aandacht aan de modernisering van Japan en wil aan het publiek duidelijk maken dat er belangrijker zaken zijn dan de toewijding aan de samoerai, namelijk de liefde en het gezin. Yoji Yamada heeft getracht om de samoerai, de voor Japan zo typische bevolkingsgroepen, zo authentiek mogelijk weer te geven in deze film.

‘The Twilight Samurai’ duurt meer dan twee uur en verloopt erg traag, omdat er nauwelijks enige actie in is te bespeuren. Op zich hoeft dat geen probleem te zijn voor een film, maar doordat verrassende elementen ontbreken en door de voorspelbaarheid van het verhaal, zijn uitsluitend mooie beelden en prachtige acteurs om naar te kijken voor deze film niet voldoende. Het is wel heel aardig om te zien hoe de Japanse omgangsvormen en traditionele gebruiken in deze film worden voorgesteld. Waarschijnlijk was het Yamada’s doel om het ‘gewone’ leven van de samoerai, zonder poespas en spectaculaire zwaardgevechten, weer te geven en in dat opzicht is hem dat zeker gelukt.

In 2004 kreeg de film een Oscarnominatie voor Beste Buitenlandse Film en het ontving op het Internationaal Filmfestival van Berlijn een Gouden Beer. ‘The Twilight Samurai’ was een fenomeen in eigen land, waar de Japanse Academy de film bekroonde met elf van de twaalf filmprijzen.

Josine van Gils