The Ultimate Warrior (1975)
Regie: Robert Clouse | 94 minuten | actie, thriller, science fiction | Acteurs: Yul Brynner, Max von Sydow, William Smith, Joanna Miles, Richard Kelton, Stephen McHattie, Darrell Zwerling, Lane Bradbury, Nate Esformes, Mel Novak, Mickey Caruso, Gary Johnson, Susan Keener, Stevie Myers, Fred Slyter, Regis Parton, Larry Bischof, Pat E. Johnson, Henry Kingi
De eerste beelden in deze film zijn veelzeggend. Stille wegen, lege straten, overal troep en rommel, verlaten vlaktes, lege en vervallen en deels ingestorte gebouwen…de mensheid is ten prooi gevallen aan een catastrofe die maar weinigen hebben overleefd en met de geleidelijk gedane uitspraken ‘… the epidemics… no hospitals… no medicine…the diseases…. ‘ komt een geslaagde postapocalyptische indruk al snel tot stand. Er wordt een wereld geschetst die is verdeeld in communes waarvan meerdere de oorlog aan elkaar hebben verklaard. Mensenlevens betekenen weinig tot niets en voedsel is schaars. Daarbinnen is de aandacht gericht op de commune van communeleider Baron, zijn vriendschap met de door hem ingehuurde Carson en de strijd die gaande is met de bende van de vijandige Carrott. Dit resulteert in de nodige achtervolgingen en gevechtsscènes waarin tal van personages door het ontbreken van vuurwapens in lijf aan lijf gevechten met bruut geweld worden afgemaakt. Ook wanneer de strijd wordt aangegaan met de ‘street people’, losjes georganiseerde bendes die in de vervallen huizen wonen, door de straten zwerven en eenieder afmaken die in hun gezichtsveld komt.
Regisseur Clouse weet door de wijze waarop en de frequentie waarmee hij het een en ander in beeld brengt een geslaagde combinatie van actie en spanning voor te schotelen. Datzelfde geldt voor de perikelen van de commune van Baron zelf die door onderlinge achterdocht, spanningen en agressie bezig is langzaam uiteen te vallen. Er wordt duidelijk gemaakt dat Carson en zijn vrienden ook binnen de commune op hun hoede moeten zijn. De gevolgen van deze ontwikkelingen openbaren zich weliswaar pas na verloop van tijd, maar voor zullen net zo dodelijk uitpakken als de bedreigingen van buitenaf dat doen. De omgeving is sfeervol, te beginnen met de eerste indrukken van de postapocalyptische wereld waarin het verhaal zich afspeelt.
Een minpunt is wellicht dat deze aanvankelijk zo effectief opgeroepen sfeer na verloop van tijd afneemt. Latere beelden worden aanzienlijk beperkter en kleinschaliger weergegeven dan in de weidse openingsbeelden. Ook maken de gebruikte decors herhaaldelijk een wat studioachtige indruk, vooral in de scènes waarin de diverse straatgevechten aan de orde komen en in mindere mate tijdens de achtervolgingen in de lange en verlaten donkere metrogangen. Niettemin weet regisseur Clouse door de alom aanwezige tekenen van verval en verlatenheid gedurende de hele speelduur keurig de sfeer van de teloorgang van de menselijke beschaving en van overal loerend gevaar in stand te houden, reden dat deze film ook qua sfeer zich mag voegen bij de betere films in dit genre. Keurig werk van de diverse hoofdrolspelers. Als ‘ultimate warrior’ zien we Yul Brynner in beeld verschijnen. Brynners optreden als de bij voorkeur vreedzame, maar als nodig ook zonder meer dodelijke en immer een mes dragende Carson draagt duidelijk bij aan het kwalitatief gehalte van deze productie.
Met zijn inmiddels 55 jaar komt Brynner weliswaar niet meer al te jeugdig over, maar wel nog even charismatisch als in eerdere films waarin hij optrad en fysiek nog in goede vorm. Hoewel dit wellicht te ver wordt doorgevoerd wanneer zijn personage Carson diverse tegenstanders met wat teveel gemak uitschakelt. Een meer geduchte tegenstander is de hem vijandige gezinde Carrott, vormgegeven door William Smith. Evenals Brynner een charismatische krachtpatser en onbetwist leider van de vijandelijke commune. In al zijn psychopathisch gedrag als een wel erg plat personage neergezet, maar niettemin effectief genoeg om Brynner meer dan adequaat tegenspel te bieden.
Daarnaast degelijk werk van Max von Sydow als de bedachtzame en gezag uitstralende Baron en netjes ondersteunend werk van Joanna Miles als Barons zwangere dochter Melinda. Het maakt ‘The Ultimate Warrior’ al met al tot een film die zonder veel moeite van begin tot eind de aandacht zal weten vast houden, met alle ontwikkelingen en degelijk acteerwerk in een interessant postapocalyptisch verhaal. Op diverse punten, tenminste in vergelijking met meer recente postapocalyptische films, komt de film inmiddels wat gedateerd over en is het low budget er wel aan af te zien, maar niettemin ook nu nog in kwalitatief opzicht een van de betere en meer opvallende films in het genre. Aan te raden voor de fans van dit soort producties en de liefhebbers van actiefilms.
Frans Buitendijk
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 2 oktober 1975