The Way of the Gun (2000)

Regie: Christopher McQuarrie | 119 minuten | misdaad, thriller | Acteurs: Ryan Phillippe, Benicio del Toro, Juliëtte Lewis, Taye Diggs, Nicky Katt, Geoffrey Lewis, Dylan Kussman, Scott Wilson, Kristin Lehman, James Caan, Henry Griffin, Armando Guerrero, Andres Orozco, Jan Jensen, José Perez

Nadat Quentin Tarantino de filmwereld versteld had doen staat met de zeer gewelddadige maar buitengewoon slim in elkaar gezette films ‘Reservoir Dogs’ (1992) en ‘Pulp Fiction’ (1994), hoefde men niet lang te wachten op filmmakers die deze nieuwe trend volgden en Tarantino trachtten te kopiëren. De kunst is dan om geen rechtstreekse kopie te maken (wat overigens ook niemand gelukt is), maar om er vernieuwende elementen in te verwerken. Christopher McQuarrie, die in 1995 het veelgeprezen en Oscarwinnende script schreef voor de mysteryhit van dat jaar, ‘The Usual Suspects’, waagde in 2000 een gokje met ‘The Way of the Gun’. Een film waarvan hij niet alleen het script schreef, maar die hij ook regisseerde. Jammer genoeg is er niet helemaal uitgekomen wat erin zat, maar McQuarrie laat wel bij vlagen zien hoeveel talent hij in huis heeft.

De hoofdpersonen in ‘The Way of the Gun’ zijn de kleine criminelen Mr. Parker (Ryan Phillippe) en Mr. Longbaugh (Benicio del Toro), voor wie het tijd is geworden dat ze eens een keer een écht grote slag gaan slaan. Tijdens een bezoekje aan een spermabank – want ook daar kun je wat mee verdienen – vangen ze een gesprek op van een arts. Ze horen dat een van zijn cliënten een jonge vrouw is die een kind draagt voor het welgestelde echtpaar Chidduck. Ze besluiten deze Robin (Juliëtte Lewis) te kidnappen en een grote som losgeld te vragen. Waar de twee criminelen echter geen rekening mee hebben gehouden, is dat Hale Chidduck (Scott Wilson) een machtig man is met criminele connecties. Om zijn kind te redden stuurt hij zijn rechterhand, de meedogenloze veteraan Joe Sarno (James Caan) op Parker en Longbaugh af. Ook Robin’s bodyguards (Taye Diggs en Nicky Katt) zitten hen op de hielen. Net over de Mexicaanse grens komt het tot een gewelddadige confrontatie…

Het is gewaagd van Christopher McQuarrie om zich bij zijn regiedebuut direct op een ambitieus project als ‘The Way of the Gun’ te storten. Volgens eigen zeggen wilde hij afrekenen met de standaard die in Hollywood geldt voor geweldsfilms, maar dat heeft hij niet helemaal waar kunnen maken. Al heeft hij wel zijn best gedaan, door bijvoorbeeld verfrissende westernelementen te integreren in deze film. Een kanttekening die daarbij gesteld moet worden is dat het geheel daardoor bij vlagen teveel weg heeft van een stijloefening. McQuarries grootste troef, die hem zoveel lof opleverde voor zijn script van ‘The Usual Suspects’, is de onverwachte plottwist. Helaas is hij in ‘The Way of the Gun’ wat overdadig geweest met verrassende wendingen, waardoor je het overzicht een beetje kwijtraakt. Ook mist het script iets te vaak de juiste balans. Zo komen Parker en Longbaugh (de filmfreak heeft vast allang ontdekt dat dit de achternamen zijn van de echte ‘Butch Cassidy and the Sundance Kid’) het ene moment buitengewoon intelligent uit de hoek, terwijl ze het andere moment overkomen als de domste criminelen op aarde. Desondanks zitten er enkele pareltjes van scènes in deze film. De ontmoeting en het onderlinge gesprekje tussen Longbaugh en Sarno in een verlaten bar is nu al legendarisch, net als de ongebruikelijk achtervolgingsscène. Bovendien zijn er de nodige rake dialogen in het script verwerkt.

Toch komt ‘The Way of the Gun’ niet helemaal uit de verf en dat komt voor een belangrijk deel voor rekening van de onsympathieke personages. Er is nauwelijks een karakter in deze film te vinden met wie je mee kunt leven. Sarno en Longbaugh – nota bene beide keiharde criminelen! – komen nog het meest in de buurt, maar dat heeft te maken met de acteurs die deze rollen voor hun rekening nemen. James Caan (‘The Godfather’) is geknipt voor de rol van Sarno, de grauwe maar bikkelharde bagman, die alles op alles zet om zijn opdracht uit te voeren maar toch ook menselijke trekjes heeft. Benicio del Toro (’21 Grams’) had naar verluidt een flinke vinger in de pap toen zijn karakter werd gecreëerd. Longbaugh is een man van weinig woorden, een mysterieuze figuur. McQuarrie had hem meer dialoog toebedeeld, maar op aanraden van Del Toro is dat aangepast. En het werkt. Naast one trick pony Ryan Phillippe, die veel meer dialoog heeft, spat Del Toro van het scherm (zeker wanneer je de beste scène in de film bekijkt, die Del Toro heeft met Caan, die hem veel beter weerwerk weet te bieden dan de vlakke Phillippe). Longbaugh heeft geen woorden nodig. Phillippe blijft, hoe zeer hij ook zijn best doet, altijd dat pedante mannetje uit ‘Cruel Intentions’. Juliëtte Lewis (‘Cape Fear’) werkt, zoals ze meestal doet, louter op de zenuwen van de kijker. Jammer genoeg heeft zij een behoorlijk cruciale rol in het geheel. Saillant detail is dat ook haar vader, Geoffrey Lewis, een rolletje heeft in de film, als sidekick van James Caan.

Het is jammer dat Christopher McQuarrie met zijn regiedebuut zoveel hooi op zijn vork neemt. Daardoor is ‘The Way of the Gun’ overdadig en uit balans en dat is zonde van de veelbelovende opzet. Wie goed kijkt ontdekt echter momenten in de film waarin het talent van McQuarrie, zowel de scriptschrijver als de regisseur, zich toont. Bij vrijwel al deze momenten is ofwel James Caan, ofwel Benicio del Toro – een enkele keer zelfs samen – betrokken. Het inzicht, de ervaring en de sobere vertolkingen van deze rasacteurs redden deze film. ‘The Way of the Gun’ is leuk om een keer te huren, want voor wie niet al te hoge verwachtingen heeft zou hij nog best wel eens mee kunnen vallen.

Patricia Smagge

Waardering: 3