The World-Shijie (2004)

Regie: Jia Zhang Ke | 133 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Tao Zhao, Taisheng Chen, Jue Jing, Zhong-wei Jiang, Yi-qun Wang, Hong Wei Wang, Jing Dong Liang, Shuai Ji, Wan Xiang, Alla Shcherbakova, Juan Iu, Xiaodong Liu, Xiaoshuai Wang

In ‘The World’ spelen, net als in Jia Zhangke voorgaande films, zang en dans – en podiumkunsten in zijn algemeenheid – weer een grote rol. Zoals hij zelf aangeeft in een interview dat na deze film met hem is gehouden, zijn de podiumkunsten in deze film verworden tot één grote show. Alles is spektakel en niets heeft meer enige politieke of inhoudelijk relevante waarde. Bovendien is praktisch alles in de beroepsuitoefening van de belangrijkste personages in de film gekopieerd van andere landen. In de poging zich open te stellen voor de rest van de wereld en het omarmen van de markteconomie is China te ver doorgeslagen, door simpelweg de rest van de wereld in gekopieerde en verkleinde vorm toe te eigenen en tot één grote attractie te maken.

Niet alleen zijn alle grote bouwwerken uit de rest van de wereld in miniatuurvorm verzameld in één themapark, ook mode wordt op verzoek exact zo nagemaakt uit Amerikaanse glossybladen als Elle en Cosmopolitan die de “ontwerpers” in hun ontvangstruimtes voor de klanten klaar hebben liggen.

De personages in de film lijken hierdoor in een soort niemandsland te zitten, en in een fase in hun leven – en in de ontwikkeling van China – die zich kenmerkt door een zeker identiteitscrisis. Net als de personages in ‘Unknown Pleasures’ weten de centrale figuren in ‘The World’ niet goed wie ze zijn en waar ze naar toe gaan of moeten. Relaties worden maar met moeite aangegaan, of worden geproblematiseerd door affaires en onzekerheden. Wanneer er eindelijk door een stel in de film getrouwd wordt, lijkt dit niet zozeer uit een ontegenzeglijk gevoel van liefde te gebeuren, maar vanuit het gevoel dat het niet beter zal worden. Het is tekenend dat de schijnbaar diepste, warmste relatie plaatsvindt tussen twee vrouwen die elkaar niet verstaan, te weten de Russische danseres Anna (Alla Shcherbakova) en haar Chinese collega Tao (Tao Zhao).

Het zijn interessante aspecten die echter, net als in ‘Platform’, ingebed zijn in een wat langdradig verhaal. Er had wat meer vaart in het verhaal kunnen zitten en wat minder scènes die eerdere ideeën herhalen of niets aan de thematiek toevoegen. Deze minpunten zijn gelukkig niet genoeg om het verhaal tot zinken te brengen, dat nog genoeg inhoudelijke kracht in zich heeft om ‘The World’ tot een waardevolle, resonerende film te maken.

Bart Rietvink

Waardering: 3

Bioscooprelease: 12 januari 2006