To Stay Alive: A Method (2016)

Regie: Arno Hagers, Erik Lieshout, Reinier van Brummelen | 70 minuten | documentaire | Met: Michel Houellebecq, Iggy Pop

Een paar jaar voor zijn doorbraak als romanschrijver, publiceerde Michel Houellebecq een essay waarin hij zijn visie gaf op leven en dichterschap. ‘Rester Vivant: Méthode’ heette het boekje, als pragmatische opdracht aan de dichter die wilde blijven dichten. Dit essay vormt het fundament van de Nederlandse documentaire ‘To Stay Alive: A Method’, waarin rockster Iggy Pop aan de hand van Houellebecq’s teksten uitlegt hoe het zit met dat leven en met die dichters.

De documentaire is qua vorm en stijl alleszins origineel. Terwijl Iggy Pop Houellebecq’s teksten voordraagt en daar passende gezichten bij trekt, maken we kennis met een aantal gemankeerde kunstenaars die het slecht met zichzelf en het leven hebben getroffen. Een van die kunstenaars is ene Vincent, een fictief personage gespeeld door… Michel Houellebecq. Een ander is de bipolaire dichteres Anne Claire, een meisje dat haar tweelingzusje al jong kwijtraakte en zelf is geadopteerd.

Qua vorm, stijl, muzikale achtergrond en artistieke samenhang helemaal in orde, maar met de inhoud is het minder gesteld. Het wereldbeeld dat door Michel, Iggy en de kunstenaars wordt uitgedragen, is nogal ongenuanceerd. De wereld is ellendig, het leven doet pijn pijn pijn, iedereen is gelukkig behalve ik, dat soort puberaal geweeklaag. De personages lijken volwassenen die in een jonger stadium zijn blijven hangen. Wie de oude Iggy ziet, op zijn 69e nog altijd in zijn blote torso op het podium, ziet een sympathieke maar bejaarde puber.

Het geweeklaag wekt uiteindelijk ergernis op, ook al omdat de geportretteerden geen enkele interesse lijken te hebben in de buitenwereld. Dat kun je deze mensen met hun ellendige psychiatrische achtergrond niet kwalijk nemen, maar interessant wordt het er niet op. Het is veelzeggend dat de enige aangrijpende scène komt van de enige volwassen personages, de ouders van Anne Claire.

Dan hebben we het nog niet gehad over de quasifilosofische mijmeringen van Houellebecq zelf. Heel af en toe heeft de schrijver een interessant punt te pakken, maar meestal lijkt hij er maar wat op los te kwebbelen. Welluidend en intrigerend zoals alleen Fransen kunnen, maar uiteindelijk nogal leeg.

‘To Stay Alive: A Method’ is de tweede documentaire van de heren Hagers, Lieshout en Van Brummelen. Ook hun eersteling ging al over Michel Houellebecq. Gezien de filmische kwaliteiten van dit trio gaan we ervan uit dat het bij een derde documentaire raak is. Maar dan hopelijk met inhoudelijk meer vlees op de botten.

Henny Wouters

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 2 februari 2017
On demand release (via Picl): 2 februari 2017
DVD-release: 18 juli 2017