Torque (2004)

Regie: Joseph Kahn | 84 minuten | actie, misdaad, thriller | Acteurs: Martin Henderson, Ice Cube, Monet Mazur, Adam Scott, Matt Schulze, Jaime Pressly, Jay Hernandez, Max Beesley, Christina Milian, Dane Cook, John Doe, Gichi Gamba, Lance Gilbert, Will Yun Lee, Faizon Love, Justina Machado

Videoclipregisseurs die de overstap naar speelfilm maken, het komt vaker voor. Soms pakt het goed uit, zoals bijvoorbeeld bij Spike Jonze of David Fincher, soms wat minder, denk aan Tarsem of McGee. Zelden is een clipregisseur van naam echter zo onderuit gegaan met zijn speelfilmdebuut als Joseph Kahn met ‘Torque’. Kahn is waarschijnlijk de grootste clipregisseur van de afgelopen jaren, die voor uiteenlopende artiesten als U2, Eminem, Korn en Britney Spears spraakmakende videoclips geregisseerd heeft.

Zijn eerste speelfilm is een motorracefilm geworden met veel actie. De gehele film wordt verteld in zijn drukke schreeuwerige videoclipstijl. Producers Neil H. Moritz en Bad Luff wilden inhaken op de trend van succesvolle racefilms als The Fast and the Furious (2001) en Gone in 60 Seconds (2000) en dachten in de hippe Kahn de juiste man gevonden te hebben dit motorspektakel te regisseren. Dit is niet geheel gelukt: ‘Torque’ is in Amerika dusdanig slecht ontvangen dat de doelgroep, toch niet de meest kritische bioscoopgangers, niet naar verwachting op kwamen dagen en de film vooralsnog maar twintig miljoen dollar heeft opgebracht. Zelfs de productiekosten van veertig miljoen zijn er dus nog lang niet uit. ‘Torque’ heeft zelfs de twijfelachtige eer meteen hoog binnengekomen te zijn in de Bottom 100 of All time van de Imdb.com. Volgens deze lijst behoort ‘Torque’ tot de dertig slechtste films ooit.

Op een bepaalde manier maakt dit toch weer nieuwsgierig: Is ‘Torque’ echt zo slecht? Dat valt eigenlijk best wel mee, als je de film vergelijkt met zijn genregenoten. Net als eerder genoemde succesvolle racefilms als The Fast and the Furious’ (2001) is ‘Torque’ een aaneenschakeling van actiescènes, met een paar pogingen tot verhaal en dialogen tussendoor die op welhaast schattige wijze uitblinken in onnozelheid. ‘Torque’ is eigenlijk weinig meer of minder dan dat.

Vaak valt er nog best wel wat leuks te beleven: Veel, heel veel spectaculaire motorrijscènes, camerastandpunten vanuit onmogelijke hoeken (onder treinrails bijvoorbeeld), camerashots in het verkeer die dwars door autos en soms zelfs door lichamen van mensen heengaan, motorachtervolgingen die zo hip gefilmd worden dat het meer videogame of animatie dan speelfilm wordt. Toch kan dit alles de leegte van de film niet verhullen.

Kahn kan dan namelijk wel spectaculaire actie regisseren, voor een speelfilm is doorgaans ook een verhaal nodig en een speelfilmregisseur wordt daarnaast verondersteld het spel van zijn cast te kunnen regisseren. Kahn onderneemt hier echter niet eens een poging toe. Aan de cast had het echt niet hoeven liggen: Knappe hoofdrolspeler Martin Henderson heeft in The Ring (2002) al laten zien dat hij best redelijk kan acteren, en ook rapper Ice Cube heeft in het verleden al noemenswaardige rollen gehad. In zijn rol als motorbendeleider Trey heeft Cube hier echter de volle lengte van de film zijn gezicht steeds in dezelfde boosaardige plooi, nog onbeweeglijker dan dat van een botox-patiënt. Hoofdrolspeelster Monet Mazur lijkt bij tijd en wijle de boel nog een beetje te proberen te redden maar het gebrek aan zowel verhaal als dialoog doet ook haar bescheiden pogingen bij voorbaat de das om.

‘Torque’ is wel onbedoeld grappig in haar doorzichtigheid: Bij grote actiefilms wordt ook uitgebreid gemikt op de reusachtige doelgroep van gekleurde jongeren, en altijd met dezelfde trucjes: Bekende rappers en/of r&b-sterren in bijrollen casten om de fans naar de bioscoop te lokken. ‘Torque’ doet dit echter wel heel opzichtig, door naast rapper Ice Cube ook Onyx-rapper Fredro Starr en R&B-tienersterretje Christina Milian te casten in kleine rolletjes. Probleem is echter dat motorbendes van huis uit bestaan uit blanken, dus hoe schrijf je in godsnaam je donkere doelgroepsterren in een verhaal over motorbendes? Nou gewoon, door een geheel zwarte motorbende te introduceren! Een lullige en hilarische oplossing die bijna getuigt van cynische humor, tot je realiseert dat de producers het serieus bedoelen.

Kahn heeft daarnaast besloten alle geloofwaardigheid aan zijn laars te lappen ten behoeve van zo groot mogelijke actiescènes. Hierbij heeft hij niet gekozen voor een benadering met tongue-in-cheek-achtige humor, zoals bij films als Charlies Angels of vrijwel elke ‘James Bond’-film, die er zo wel in slagen om weg te komen met minstens zo ongeloofwaardige actiescènes.

Al met al heeft de regisseur zich zo opgezadeld met een rij fikse problemen: weinig tot geen verhaal, ongeloofwaardige over-the-top-actie, geen personages, geen dialogen, erg platte doelgroep-marketing en geen humor. Een film die aan al deze kenmerken voldoet kan soms nog onverwachts uitgroeien tot een cultklassieker door legendarisch slecht te zijn, maar zo slecht is ‘Torque’ echter lang niet. Sterker nog, de leegheid wordt zo hard overschreeuwd door de mooifilmerij dat de film best een aangename zit is.

Kijken naar Torque geeft bij vlagen eenzelfde mix van plezier en schuldgevoel zoals “Baywatch” dat enkele jaren terug ook deed, en de meeste van Kahns videos dat nu doen; je weet dat het nergens over gaat, maar toch blijf je kijken. Omdat het stiekem leuk is om bij tijd en wijle je hersenen uit te zetten en fijn naar wat mooie mensen en spectaculaire actie te kijken. Hoe slecht ‘Torque’ objectief gezien ook is, deze film/videoclip/videogame kijkt toch wel erg lekker weg.

Jules Diepstraten

Waardering: 1.5

Bioscooprelease: 11 maart 2004