Unknown Africa (2008)
Regie: Richard Slater-Jones | 90 minuten | documentaire
“Vier stipjes in de Grote Oceaan,” zo omschrijft Saba Douglas-Hamilton de Comoren, een eilandengroep voor de kust van Afrika. Dat deze ‘stipjes’ wel degelijk wat in hun mars hebben, laat de documentairemaakster wel blijken. Je maakt gelijk kennis met het jongste eiland waar Saba de jungle induikt om de vulkaankrater te tonen. Ze vertelt onder meer dat de Comoren ook wel de ‘vergeten eilanden’ worden genoemd. Na de vele staatsgrepen zijn ze in de vergetelheid geraakt. Saba wil de legendarische vleermuis vinden die alleen op het Comoorse eiland Anjouan voorkomt. Op het eiland Moheli gaat de Britse op pad om de groene schilpad te tonen. Verder krijg je in de eerste aflevering van ‘Unknown Africa’ een eigenaardige vis te zien; de Coelacant. Dit zeedier stamt uit hetzelfde tijdperk als de uitgestorven dinosauriërs…
In het tweede deel van ‘Unknown Africa’ bezoekt Saba de Centraal-Afrikaanse Republiek. Hier legt de documentairemaakster de nadruk op het regenwoud Dzanga-Sangha. Saba geeft eerlijk toe dat ze zich allesbehalve thuis voelt in de jungle. Toch staat ze wel met een grote glimlach tussen twee bomen die omwikkeld zijn met spinnenwebben waarin -naar schatting – wel duizend van die achtpoten vertoeven. Saba’s aandacht gaat echter niet uit naar de talloze insecten die leven in het regenwoud. Zo gaat ze met onderzoekster Andrea Turkalo de jungle in om de woudolifant in zijn natuurlijke omgeving te spotten. Ook de lokale bevolking laat Saba terugkomen in de documentaire. De Britse laat zich door het Bayaka volk rondleiden in het regenwoud waar de stam jarenlang woonde. Dit levert een interessant kijkje op in de voormalige levensstijl van deze Afrikanen.
Het sluitstuk van ‘Unknown Africa’ vormt Angola. Saba reist al drie dagen rond in Angola en bespeurt nauwelijks weinig wilde dieren. De vele oorlogen hebben duidelijk hun sporen nagelaten. Saba vermoedt dat de dieren daardoor zijn weggetrokken naar andere gebieden. In Serra Negra ziet de documentairemaakster eindelijk een teken van wild dierenleven. Vervolgens doorkruist Saba de Iona woestijn. Na deze tocht van 160 kilometer lang komt ze een familie jakhalzen op het spoor. Voor spannende momenten zorgt de reis naar het onbewoonde eiland Iha de Tigres. Saba toont je de trieste aanblik van een Angolese toeristenmarkt waar nog volop souvenirs liggen van ivoor. De Britse eindigt haar reis bij Kussama National Park, wat voorheen één van de prachtigste natuurparken was van Afrika.
Omdat je door de eerdere delen zo verwend bent, is de laatste aflevering over Angola een lichte teleurstelling. Dat is wel zonde. De eindconclusie van Saba over Angola is kort door de bocht en er hadden best meer beelden getoond kunnen worden van het nationale park. Er wordt namelijk gesteld dat Angola nog net genoeg wild leven heeft om in een goede reisbestemming te worden voor natuurliefhebbers. Ten eerste krijg je als kijker niet voldoende bewijs dat er in Angola nog voldoende wilde dieren zijn én kun je je afvragen of je het land dat toewenst, dat het gebied overspoeld wordt door natuurtoeristen? Voor de economie zal het fantastisch werken, maar voor de natuur… Dit komt erg tegenstrijdig over met Saba’s hoop dat de natuur weer in ere wordt hersteld. Afgezien van dit smetje is ‘Unknown Africa’ een goed opgebouwde documentaire. Saba weet vanaf het eerste ogenblik met haar enthousiasme en vrolijke voorkomen de informatie op een makkelijke en toegankelijke manier aan je te presenteren. ‘Unknown Africa’ schotelt je geen complete geschiedenislessen voor; de documentaire draait vooral om ontdekkingen op het gebied van de natuur. Een prachtige BBC-documentaire, waar té snel een einde aan komt.
Ans Wijngaarden