Until Proven Innocent (2009)

Regie: Peter Burger | 85 minuten | drama | Acteurs: Cohen Holloway, Jodie Rimmer, Peter Elliott, Tim Spite, Holly McDonald, Ngapaki Emery, John Wraight, Miranda Harcourt, Edward Campbell, Tim Gordon, Jeff Kingsford-Brown, Martyn Sanderson, Phil Peleton, Diane Spodarek, Alan Lovell

Voor de jury in een Nieuw-Zeelandse zedenzaak lijkt het allemaal klip en klaar. Een piepjong slachtoffertje van seksueel geweld is er zeker van dat haar buurman David Dougherty de dader is, ondanks het feit dat ze haar verkrachter nooit goed heeft kunnen zien. David, die door wat baldadigheden in zijn jeugd al een strafblad heeft, wordt schuldig verklaard en verdwijnt achter de tralies. Als later blijkt dat zijn DNA niet overeenkomt met dat van de dader, gaat hij ervan uit dat hij in hoger beroep vrijgesproken zal worden. Over DNA-bewijs valt niet te twisten, nietwaar?

Een expert-getuige laat alle hoop in duigen vallen met een opmerkelijk betoog. Hoewel het gevonden DNA duidt op een andere dader, zijn er volgens haar vage secundaire DNA-sporen aangetroffen waarvan niet geheel uitgesloten kan worden dat ze van David zijn. Conclusie: er is geen overtuigend bewijs dat David onschuldig is. Voor de rechter is de gezaaide twijfel voldoende reden om het beroep af te wijzen. Er komt pas beweging in de zaak als een journaliste gehakt maakt van de bewijsvoering en een nieuwe rechtszaak afdwingt. David wordt vrijgesproken. Jaren later wordt de echte dader gepakt.

Het waargebeurde ‘Until Proven Innocent’ is vooral interessant vanwege het thema, dat ook in Nederland actueel is na de geruchtmakende rechterlijke dwalingen in de zaak Lucia de B., de Schiedammer parkmoord en de Puttense moordzaak. Als je lering kunt trekken uit de zaak Dougherty, dan is het dat ooggetuigen zich kunnen vergissen en dat verklaringen van expert-getuigen altijd kritisch bekeken moeten worden. De rechtspraak vraagt om een helder ja of nee, terwijl het in de wetenschap vaak draait om kanspercentages en al dan niet betwiste theorieën. De belangrijkste les is echter dat je iemand niet mag veroordelen zonder voldoende bewijs.

Als kijkervaring weet ‘Until Proven Innocent’ het niveau van een doorsnee woensdagavondfilm niet te ontstijgen. Het acteerwerk is matig en het scenario springt aanvankelijk heen en weer in de tijd, waardoor het verhaal lastig te volgen is. Ook blijven de emoties van de betrokkenen onderbelicht. ‘Until Proven Innocent’ geeft een opsomming van feiten en gebeurtenissen. Wat er omgaat in het hoofd van een onterecht veroordeelde of een getraumatiseerd slachtoffer dat stellig en zonder opzet de verkeerde dader aanwijst kom je niet te weten. Daardoor appelleert de film weliswaar aan je rechtvaardigheidsgevoel, maar niet aan je hart.

Paula Koopmans