Urim and Thummim (2007)
Regie: Dub Cornett, Jacob Young | 77 minuten | documentaire
Het zuiden van Amerika wordt bewoond door vele diep religieuze Amerikanen die sociaal en economisch vaak aan de onderkant van de ladder staan. Deze combinatie is een vruchtbare grond voor allerlei sekten, zoals evangelische christenen die dansen met slangen. Om Todd Walkers verhaal af te doen als weer zo’n sektarisch verhaal, zou echter te kort door de bocht zijn, en dat doet regisseur Dub Cornett dan ook niet. Hoewel de toonzetting van ‘Urim and Thummin’ soms wel een beetje ‘cheesy’ is, is het duidelijk niet de bedoeling om Walker en de zijnen belachelijk te maken. De humor die in de documentaire zit, wordt er eigenlijk alleen maar ingebracht door Walker zelf, die zijn geloofsbeleving op soms bijzondere wijze weet te verwoorden, helemaal dankzij z’n ‘southern accent’.
Ondertussen geeft de documentaire een aardig beeld van hoe Walker tot z’n bijzondere geloof komt. De aankoop van een eenvoudig ding zet Walkers leven op z’n kop, en zijn ommezwaai leidt ook tot de ‘bekering’ van zijn familie. Zijn gezin steunt hem in z’n behoefte om nu aan iedereen Gods liefde kenbaar te maken, en samen met z’n twee zwagers ziet Todd zichzelf als de bewaker van de Urim en Thummim.
Hoe geloofwaardig of ongeloofwaardig het verhaal ook, de verandering die Todd heeft doorgemaakt is overtuigend. Hij schaamt zich dan ook geenszins voor zijn bijzondere geloof, ook al wordt het door anderen vaak niet begrepen. Dat onbegrip blijkt op zich niet uit de documentaire. Daarin komen veel mensen aan het woord die óf helemaal meegaan in Todds geloof, óf in ieder geval de mogelijkheid openhouden dat hij gelijk zou kunnen hebben. Uiteindelijk stemt Walker er ook mee in om de steen aan deskundigen te laten zien, van archeologen en historici tot psychologen en religiedeskundigen. De diverse reacties van de wetenschappers zijn mooi om te zien: terwijl de een met grote verbazing Todd aanhoort en hem nog net niet voor gek verklaart, kan de ander niet wachten om de steen uit elkaar te halen en te gaan onderzoeken. Er zijn gelukkig ook meer respectvolle reacties, zoals de psycholoog die geen oordeel uitspreekt maar vooral de grote veranderingen in Todds leven op waarde schat, of de Joodse wetenschapper die Todd en z’n zwagers aanmoedigt om hun geloof verder uit te diepen.
Over ‘Urim and Thummim’ is veel onduidelijkheid en discussie. Door het bizarre onderwerp zijn velen van mening dat het hier een fakedocumentaire betreft, en dat als het wel echt is, Todd Walker en de zijnen er nogal respectloos worden neergezet. Toch valt dat laatste reuze mee. Hoewel er genoeg te lachen valt, worden Todd Walker en zijn medegelovigen door de regisseurs wel degelijk met respect neergezet, en is het aan de kijker zelf om te oordelen of deze documentaire echt of nep is, en of Todd Walker gek is of niet. Een oordeel waar Walker zelf niet van wakker zal liggen, want hij houdt toch wel van iedereen. En dat is op zich al iets om alle respect voor te hebben.
Daniël Brandsema