Va, vis et deviens (2005)

Regie: Radu Mihaileanu | 140 minuten | drama | Acteurs: Yaël Abecassis, Roschdy Zem, Moshe Agazai, Moshe Abebe, Sirak M. Sabahat, Roni Hadar, Yitzhak Edgar, Rami Danon, Meskie Shibru Sivan, Mimi Abonesh Kebede, Raymonde Abecassis, Elad Atrakchi, Shmil Ben Ari, Shai Fredo, Regev Jonatan, Shaul Mizrahi, Elias Nazich, Tomer Offner, Avi Oria, Meir Suissa, Itzak Tegenal, Shlomo Vishinsky

De internationale productie ‘Va, vis et deviens’ handelt over een weinig bekende gebeurtenis uit de jaren tachtig van de vorige eeuw. Grote groepen Ethiopische joden worden in die tijd naar Israël gebracht, nadat ze door de honger uit hun bergen zijn verdreven. Eenmaal in het beloofde land krijgen ze niet alleen te maken met discriminatie door hun blanke rasgenoten maar ook met de problemen waar Israël zelf onder gebukt gaat: Scudraketten tijdens de eerste golfoorlog, het gedoemde vredesakkoord met de Palestijnen en de onlusten in de bezette gebieden. Om de boel te compliceren hebben we in ‘Va, vis et deviens’ bovendien te maken met een Ethiopische vluchteling die helemaal geen jood blijkt te zijn.

Zo’n vermenging van persoonlijk drama en historische gebeurtenissen zagen we al eerder in producties als ‘La meglio gioventù’ en ‘Heimat’. Maar waar in laatstgenoemde films de personages volop betrokken raken bij de gebeurtenissen in de buitenwereld, blijft dit in het gezin van Schlomo goeddeels beperkt tot het kijken naar televisiebeelden. Wel zien we heel kort Schlomo in een schuilkelder en als arts in de bezette gebieden, maar op zijn karakterontwikkeling hebben deze gebeurtenissen nauwelijks invloed. Ongeloofwaardig is dit misschien niet, maar het maakt het aanstippen van historische gebeurtenissen wel wat overbodig.

Terwijl ‘Va, vis et deviens’ als kroniek van de recente Israëlische geschiedenis dus nooit voldoet, overtuigt de film wel als menselijk drama. Het afscheid tussen Schlomo en zijn moeder, de moeilijke beginperiode in Israël, de botsingen tussen hem en zijn joodse adoptiefouders; dit alles vormt een tragisch verhaal waar je als kijker gemakkelijk in mee kunt gaan. Tussen de personages treffen we een stel fraaie portretten, waarvan vooral adoptiemoeder Yaël en vriendinnetje en wildebras Sarah indruk maken.

Wel is het jammer dat regisseur Mihaileanu teveel en te opzichtig op het sentiment mikt, waardoor de film soms dreigt af te glijden naar een zakdoekdrama. Ook is het ritme niet echt consequent. Waar in het begin nog alle tijd wordt genomen om zaken uit te diepen, vliegen op het eind de gebeurtenissen in een ongemakkelijk hoog tempo voorbij.

Ondanks die tekortkomingen is ‘Va, vis et deviens’ alleszins geslaagd als hartverwarmend en diep menselijk drama, dat ondanks de forse speelduur geen moment verveelt. De film weet daarnaast te overtuigen in zijn pleidooi voor een grensoverschrijdend humanisme. Tegelijk is ‘Va, vis et deviens’ niet de verpletterende kijkervaring geworden die er met dit materiaal beslist had ingezeten.

Henny Wouters

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 21 september 2006