Victoria Falls: The Smoke that Thunders – Natural World: Victoria Falls: The Smoke that Thunders (2009)

Regie: Nigel Buck | 50 minuten | documentaire

De rook die dondert. Zo staan de imposante Victoriawatervallen bekend bij de lokale bewoners die in de schaduw van dit natuurlijke wereldwonder wonen. De watervallen liggen deels in Zambia en deels in Zimbabwe en maakten ook al een onuitwisbare indruk op de vermaarde ontdekkingsreiziger David Livingstone, de eerste blanke die de eer had om de watervallen met eigen ogen en in volle glorie te mogen aanschouwen: “Geen enkel uitzicht in het Verenigd Koninkrijk kan de schoonheid hiervan overtreffen. Zulke lieflijke beelden moeten de engelen met bewondering bekeken hebben tijdens hun vluchten.” Livingstone vernoemde de watervallen naar zijn vorstin, koningin Victoria. Buiten de inheemse Afrikanen waren waarschijnlijk de Arabieren de eerste buitenstaanders die de watervallen bezochten. De natuurdocumentaire ‘Victoria Falls: The Smoke that Thunders’, een aflevering van de BBC-natuurserie ‘The Natural World’, laat zien dat de Victoriawatervallen ook in de 21ste eeuw nog weinig aan kracht en schoonheid hebben ingeboet.

Het verhaal van de Victoriawatervallen en de Zambezi, de stroom die de machtige watervallen voedt, wordt verteld vanuit het oogpunt van een plaatselijke visser, een man die voor zijn dagelijks brood grotendeels afhankelijk is van de rijkdom die de rivier levert. Onderwijl trekken de talloze natuurlijke vruchten die kunnen bestaan bij de gratie van de Zambezi in betoverende beeldkwaliteit aan het oog van de kijker voorbij. Krokodillen en kolossale nijlpaarden baden comfortabel in het warme licht van de tropische namiddagzon, terwijl een Afrikaanse zeearend (die in het Engels overigens ietwat verwarrend te boek staat als African fish eagle en daarom ook vaak Afrikaanse visarend wordt genoemd) behendig een smakelijke vis uit het water grist. Tegen de achtergrond van de langzaam ondergaande zon en onder de scharlaken sluier van het avondrood vervolmaken trekkende en speels badende olifantenkuddes het beeld van een puur, hemels oerlandschap, een deels ongerepte natuuroase in een steeds drukker wordende en eenvormigere wereld. ‘Victoria Falls’ besteedt ook aandacht aan de mensen die aan de Zambiaanse kant van de watervallen en de Zambezi wonen, voornamelijk vissers die leven van wat de rivier hun te bieden heeft.

In een inmiddels befaamde en prachtig in vogelvlucht gefilmde scène zien we hoe een groep waaghalzen zelfs vist aan de rand van een waterval, slechts enkele meters verwijderd van een gapende afgrond die vele tientallen meters diep is. De reden voor deze strategie: potentieel gevaarlijke dieren als krokodillen en nijlpaarden blijven liever in wat diepere wateren en tref je hier niet aan. Unieke nachtbeelden maken daarnaast duidelijk dat de Victoriawatervallen ook bij nacht betoverend mooi en feeëriek kunnen zijn. De Afrikaanse vertelstem en de levendige, afwisselende soundtrack, die duidelijk maakt dat muziek in veel opzichten de ziel van het Afrikaanse volkskarakter is, dragen bovendien bij aan de authenticiteit van ‘Victoria Falls’. Kortom, ‘Victoria Falls’ is een documentaire die liefhebbers van de rijke Afrikaanse natuur en cultuur niet mogen missen. Een inspirerend portret van de Victoriawatervallen en de mensen en dieren die in de directe nabijheid van dit natuurlijke wereldwonder leven.

Frank Heinen