Warm Springs (2005)

Regie: Joseph Sargent | 121 minuten | drama, biografie, geschiedenis | Acteurs: Kenneth Branagh, Cynthia Nixon, David Paymer, Tim Blake Nelson, Matt O’Leary, Matt Malloy, Andy Davoli, Nelsan Ellis, Jane Alexander, Kathy Bates, Melissa Ponzio, Quint Von Canon, Mike Pniewski, Grayce Spence, Rand Hopkins, Brian F. Durkin, Carrie Adams, Georgia Miles, Devon Gearhart, Tripp Hennington, Sam Frihart, Matthew Stanton, Ron Clinton Smith, Lonnie R. Smith Jr., Jill Jane Clements, Dave Hager, Felicia Day, Meggie Geisland, E. Roger Mitchell, Deborah Duke, Bob Seel, Brian Beegle, Steve Coulter, Marianne Fraulo, Jody Thompson, Frank Hoyt Taylor, Lori Beth Edgeman, Teal Sherer, Margo Gathright-Dietrich, Laurel Lawson, Danny Nelson, Sharon Blackwood, Bart Hansard, Terry Loughlin, Marc McPherson, J.L. Parker, Wilbur Fitzgerald, Terrence Gibney, David Silverman, Robert C. Treveiler, Carl McIntyre, Greg Thompson, Ron Goss, John Collier, Danny Connell, Turner Dixon, Justin Warren Downing, Michael Byrd Elliott, Joey Goldman, Azel James, Seth Morris

Sympathiek biografisch drama over het decennium waarin Franklin Delano Roosevelt (1882-1945) geen politieke of publieke functie vervulde, maar lichamelijk en geestelijk zwaar leed onder zijn ziekte. De film toont de worsteling van Roosevelt (Kenneth Branagh) zelf, maar ook het ontluiken van de sociale en politieke betrokkenheid van diens echtgenoot Eleanor (Cynthia Nixon) en de ontwikkeling van het kuuroord Warm Springs in Georgia, tot een revalidatiecentrum voor polioslachtoffers.

Roosevelts veelbelovende carrière als staatssecretaris van Marine tijdens de Eerste Wereldoorlog en als vice-presidentskandidaat bij de verkiezingen van 1920 (die de Democraten verloren en de Republikeinen gedurende de rest van de jaren 20 beslag deed leggen op het Witte Huis) kwam tot een abrupte stilstand nadat hij besmet raakte met poliomyelitis. Na de eerste aanval keerde het gevoel in en de controle over zijn armen en torso terug, maar zou hij vanaf zijn heupen verlamd blijven en nooit meer zelfstandig kunnen lopen. Bij publieke optredens gaf hij vaak de impressie van het gebruik van zijn benen, door met zijn rechterarm op een stok te leunen, met zijn linkerarm de persoon naast hem (vaak één van zijn zoons) stevig te omklemmen en met zijn bovenlichaam naar voren te zwaaien. Een inspannende en tijdrovende klus, die er meestal voor zorgde dat Roosevelt overmatig zweette.

Zwemmen in de warme wateren van Warm Springs zorgde ervoor dat Roosevelt wat meer gevoel in zijn benen kreeg en zijn spieren kon oefenen, al ging zijn droom om ooit weer te kunnen lopen nooit in vervulling. Wel werd het kuuroord door Roosevelts faam en een interview dat hij gaf over de heilzame werking van het water een soort bedevaartsoord voor poliopatiënten en daarna langzaam uitgebouwd tot een revalidatiecentrum. In de film wordt deze ontwikkeling mooi weergegeven, al scheren de gebeurtenissen soms op het randje van sentimentaliteit. De Ierse acteur Kenneth Branagh zet een overtuigende FDR neer, tot en met diens kenmerkende spreekstijl en ook Cynthia Nixon (met een set valse tanden) weet de mimiek en spraaktrant van Eleanor goed te vangen. De aanvankelijke wankele relatie en de soms moeizame communicatie tussen de echtgenoten staat centraal. Het geportretteerde huwelijk tussen de flamboyante Franklin en de verlegen Eleanor maakte in die jaren een enorme crisis door, waarbij zijn aanvankelijke ontrouw en oppervlakkige levensstijl verdiept en verrijkt worden door zijn ziekte en haar schuchterheid wordt omgezet in een activistisch leven waarin ze opkomt voor de zwakkeren in de samenleving.

Historisch gezien is het verhaal in grote lijnen juist, al valt er over bepaalde elementen wel te twisten, bijvoorbeeld over de hechtheid van het huwelijk van de Roosevelts na Franklins ziekte. Maar over het privéleven van Franklin en Eleanor wordt vooral onder historici en biografen gesproken en de gemiddelde kijker zal zich er niet aan storen. De overige bijrollen zijn goed bezet: David Paymer als Roosevelts trouwe bondgenoot en assistent Louis Howe (die bekend stond als de man die nooit lachte); Tim Blake Nelson als de manager van het kuuroord; Jane Alexander als Roosevelts vervaarlijke moeder en Kathy Bates als fysiotherapeute. Stuk voor stuk sterke karakteracteurs, die elk een sleutelpositie innemen in de plotontwikkeling.

Er wordt een goed tijdsbeeld neergezet en het is duidelijk dat HBO niet heeft bezuinigd bij de financiering van deze tv-film. De sterke weergave van de enorme contrasten tussen de rijke patriciër uit New York die zich mentaal aan moet passen aan zijn handicap, de vooroordelen van de maatschappij over polio en de grote armoede en de rassendiscriminatie in het Zuiden enerzijds en de ontluikende aandacht van de Roosevelts voor andere sociale misstanden in de Verenigde Staten anderzijds, zijn – naast het fantastische acteerwerk – de sterke troeven van ‘Warm Springs’. Overigens hebben Roosevelt zelf en zijn tijdgenoten altijd gedacht dat het poliomyelitis was, waar hij op 39-jarige leeftijd mee besmet raakte. In 2003 concludeerden vooraanstaande wetenschappers dat Roosevelt waarschijnlijk aan het syndroom van Guillan-Barré leed, dat min of meer dezelfde symptomen veroorzaakte.

Hans Geurts