We Were Here (2011)

Regie: David Weissman, Bill Weber | 90 minuten | documentaire

Herinner je het nog? De angst toen de eerste berichten over SARS binnenkwamen, of toen de vogelgriep haar eerste slachtoffers maakte? Of toen de onheilsprofeten van de Mexicaanse Griep iedereen de gordijnen in joegen? Herinner je het nog? Vermenigvuldig dan die angst met factor 100, dan krijg je een beetje een idee wat er in San Francisco begin jaren 80 gebeurde. Toen een mysterieuze ziekte dood en verderf zaaide onder de gay community.

De documentaire ‘We Were Here’ neemt ons mee naar de hoogtijdagen van die verwoestende ziekte, die na een tijdje bekend werd onder de afkorting AIDS. In ‘We Were Here’ doorlopen we de geschiedenis aan de hand van de persoonlijk verhalen van een handjevol overlevenden. Die vertellers hebben met elkaar gemeen dat zij vrienden en partners aan AIDS verloren en dat zij zich, professioneel of vrijwillig, bezighielden met hulpverlening aan de patiënten. Een verpleegster, een buddy, een activist. Een bloemenverkoper die zijn clientèle iedere dag zag krimpen. Letterlijk.

Het verhaal komt in chronologische volgorde tot ons, waarbij beelden van de vertellers worden afgewisseld met foto’s en homemade video’s uit die tijd. De beelden vertellen een huiveringwekkend verhaal over gezonde mannen die binnen een aantal weken, soms dagen, verschrompelen en sterven. We zien de angst in de ogen van de eerste patiënten, de verslagenheid bij de partners, de troostende vrijwilligers die iedere dag weer met nieuwe slachtoffers te maken kregen. En gelukkig zien we ook de eerste proeven met medicijnen.

Zijn de beelden al schokkend, de verhalen maken het nog een stuk erger. Het is moeilijk, zeg maar ondoenlijk, om de ogen droog te houden bij het relaas van een kunstenaar die zijn vriend op weg naar het ziekenhuis ziet sterven. Maar er zijn ook opbeurende verhalen over opoffering en solidariteit. Wat te denken van de lesbiennes uit San Francisco, bepaald geen vriendinnen van de gay mannen, die spontaan besluiten het bloed te schenken dat hard nodig is. Waarom doen ze dat? Omdat lesbiennes in die dagen de enigen zijn met gegarandeerd aidsvrij bloed.

‘We Were Here’ is veel meer dan een verslag van de eerste dagen van de Aids-epidemie. De film behandelt het bredere thema van alledaags heldendom in tijden van oorlog. Want een oorlog was het. ‘We Were Here’ is hoe dan ook een verbijsterende, ontroerende en hoopvolle documentaire die geen mens mag missen.

Henny Wouters

‘We Were Here’ verschijnt donderdag 23 augustus 2012 op DVD en is vanaf diezelfde datum te huur.