What Sun Has Seen-Co slonko widzialo (2006)

Regie: Michal Rosa | 109 minuten | drama | Acteurs: Damian Hryniewicz, Dominika Kluzniak, Krzysztof Stroinski, Tomasz Sapryk, Jadwiga Jankowska-Cieslak, Kinga Preis, Malgorzata Hajewska, Jan Machulski, Jan Prochyra, Rafal Mackowiak, Andrzej Mastalerz, Krzysztof Dracz, Bartosz Glogowski, Jacenty Jedrusik, Marek Rachon

Dat het in Polen nog steeds geen vetpot is, dat weten de meeste mensen wel. Niet voor niets is West-Europa huiverig om de grenzen voor Polen open te stellen. In ‘What Sun Has Seen’ wordt een portret geschetst van drie verschillende mensen die als gevolg van geldproblemen niet in staat zijn om hun – vaak niet buitensporige – dromen waar te maken.

De dromen van de drie hoofdpersonen mogen ver buiten bereik lijken te liggen, het zijn evengoed realistische dromen. De zangeres Marta (Dominika Kluzniak) is al haar geld aan het sparen om naar Noorwegen te kunnen vertrekken. Ze heeft namelijk een zangeres ontmoet, die ze zeer hoog acht en ze wil daarom in Noorwegen haar geluk gaan zoeken. Jozef (Krzysztof Stroinski) is een vijftiger die zijn vrouw een nieuw gebit wil geven. Er zijn echter maar weinig goede banen te vinden en zijn leeftijd heeft hij ook niet mee, daardoor kan hij niet aan het geld komen om het gebit te betalen. Sebastian (Damian Hryniewicz) wil een boom laten omzagen, zodat het graf van zijn moeder beter zichtbaar is vanuit zijn huis.

Het verhaal van ‘What Sun Has Seen’ is gebaseerd op krantenberichten, doorvertelde verhalen, opgevangen gesprekken en politierapporten. Dit maakt ‘What Sun Has Seen’ een realistische film. Ondanks de bittere ondertoon is ‘What Sun Has Seen’ nooit een echte dramatische film. De blik blijft continu positief, er blijven voor onze drie helden toch altijd opties over. Dit zorgt ervoor dat ‘What Sun Has Seen’ je raakt, maar tegelijkertijd weet te voorkomen weg te zakken in een grote ellende.

‘What Sun Has Seen’ kan gezien worden als een uitvloeisel van de Poolse kino socjalnego niepokoju (cinema van de sociale onrust). Deze stroming hield zich in de jaren zeventig en tachtig veel bezig met de gevolgen van de sociale en economische veranderingen in Polen. Geen moment is ‘What Sun has Seen’ echt spectaculair. Het verhaal ontwikkelt zich traag, maar dit geeft je de mogelijkheid om de hoofdpersonen goed te leren kennen. Het open einde laat je dan ook achter met de hoop dat Marta, Jozef en Sebastian hun dromen ooit zullen kunnen verwezenlijken.

Wietske Uneken