Wild Arabia (2013)

Regie: Chadden Hunter | 154 minuten | documentaire | Voice-over: Alexander Siddig

Een natuurdocumentaire van de BBC zónder bijdrage van David Attenborough, kan dat? Jazeker. Want hoewel ‘Sir David’ ondanks zijn hoge leeftijd nog altijd nauw betrokken is bij de productie van BBC natuurdocumentaires (recent maakte hij bijvoorbeeld nog ‘Africa’), is hij tegenwoordig wat selectiever in zijn keuzes. Met de driedelige serie ‘Wild Arabia’ (2013) heeft hij zich bijvoorbeeld niet bemoeid. Deze natuurdocumentaire toont niet alleen de flora en fauna, maar heeft oog ook voor de mensen die het Arabisch schiereiland bewonen en belicht tevens hun cultuur. Achter de camera staat de Britse bioloog en oorlogsveteraan Steve Backshall, die in tegenstelling tot Attenborough nog aan het begin staat van zijn carrière. Hij filmde onder meer in Oman, Saoudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten. Commentaar bij de beelden wordt geleverd door de Brits-Soedanese acteur Alexander Siddig.

Het Arabisch schiereiland spreekt al eeuwen tot de verbeelding. Men ziet het als een romantisch, mysterieus en afgegrendeld gebied, dat moeilijk doordringbaar is en weinig prijsgeeft van zijn schoonheid. Het land van de sprookjes van duizend-en-één nacht, met zijn eeuwenoude cultuur en adembenemende landschappen. De driedelige serie ‘Wild Arabia’ neemt de kijker mee op reis over zandvlakten zo ver het oog reikt, langs zeldzaam wild dat zich weet aan te passen aan de barre omstandigheden. Maar ook de mens en de sporen die hij al eeuwenlang achterlaat in het gebied, haalt Backshall voor zijn lens. In het eerste deel – ‘Sand, Wind and Stars’- brengt hij ons naar het hart van de woestijn. We maken kennis met de oryx, een zeldzame woestijnbewoner die zich als geen ander aan de barre omstandigheden kan aanpassen en de inspiratiebron zou zijn voor de eenhoorn. Maar ook die andere woestijnnomaden, de bedoeïenen, spelen een hoofdrol. Spectaculaire ruïnes, rotsachtige ravijnen en eindeloze zandvlaktes herbergen bijzondere dieren, waaronder de jerboa of springmuis, zandvissen, woestijnvossen en Nubische steenbokken die in een heftig gevecht verzeild raken.

Het tweede deel heet ‘The Jewel of Arabia’, waarin een onbekende parel op het verder grotendeels onherbergzame Arabisch schiereiland centraal staat. Aan de zuidkust van Oman, in het Dhofargebergte, wemelt het van het leven. Plaatselijke biologen planten een camera om de meest zeldzame en ongrijpbare dieren vast te leggen, waaronder het Arabische luipaard, wolven en hyena’s. In de aanloop naar de zomer doet de natte Indische moesson de Arabische kust aan, met kolkende zeeën en woeste wolken tot gevolg. Spectaculaire mistbanken veranderen de bergen in een groen paradijs: overal ontspringen wilde bloemen, watervallen en wolkenwouden. Wie had ooit kunnen bevroeden dat Arabië ook dit schouwspel in zich verborg.
‘Shifting Sands’, deel drie, begint spectaculair met een kamelenrace. Een prachtige manier om de vooruitgang die het Arabisch schiereiland in zijn greep heeft te tonen. Waar eeuwenlang ‘ruiters’ de kamelen bereden, worden ze tegenwoordig aangedreven door robots om ze maar zo hard mogelijk te laten gaan. Die vooruitgang, aangezwengeld door de olie-industrie in de Golfregio, is het thema van het derde deel van deze natuurdocumentaire. De industrie heeft niet alleen negatieve gevolgen voor de natuur, zo leren we al snel. De Arabische bevolking wendt zijn verworven rijkdom aan om technologieën te ontwikkelen om zo zijn unieke flora en fauna te beschermen.

De natuurdocumentaires van de BBC staan bekend om hun adembenemend mooie beelden en ‘Wild Arabia’ past naadloos in het rijtje met onder meer ‘Planet Earth’ (2006), ‘Life’ (2009), ‘Frozen Planet’ (2011) en ‘Africa’ (2013). Spectaculaire slow-motionbeelden van vechtende steenbokken, versneld afgespeelde overgangen van dag en nacht, indrukwekkende landschapsoverzichten en uniek beeldmateriaal van de meest zeldzame en schuwe dieren; het komt allemaal voorbij. Daardoor wordt ‘Wild Arabia’ een bruisend en dynamisch schouwspel. Alexander Siddig is natuurlijk geen David Attenborough – hij mist bijvoorbeeld de beleving en het vleugje humor die zijn illustere vakbroeder ongetwijfeld wél zou hebben toegevoegd – maar dat doet niets af aan de documentaire als geheel. ‘Wild Arabia’ is een prachtige aanvulling op het toch al rijke aanbod aan natuurfilms van de BBC.

Patricia Smagge

Waardering: 4

DVD- en blu-ray-release: 30 juli 2013