Women from the Lake of Scented Souls-Xiang Hun Nu (1993)

Regie: Fei Xie | 105 minuten | drama | Acteurs: Gaowa Siqin, Yujuan Wu, Baoguo Chen, Kesheng Lei, Xiaoguang Hu, Xiaoqing Ma, Linlang Ye, Hui Zhang

Soms kom je een film tegen waarbij alleen de titel al doet verlangen om hem te zien. Zo ook bij ‘Women from the Lake of Scented Souls’, een titel die het voorstellingsvermogen op volle toeren doet draaien. Het heeft iets magisch, iets betoverends maar vooral iets tragisch dat doet dromen over legendes van vervlogen culturen. En ja, de film van regisseur Fei Xie (‘Black Snow’) weet met beelden te hypnotiseren en kent genoeg drama, maar dan over de tradities van een nog bestaande cultuur.

Het zit Xiang (Gaowa Siqin) niet mee, Haar man blijkt een alcoholistische nietsnut te zijn en hun zoon is geestelijk achtergebleven. Naast al het werk voor haar sesamoliezaak, moet ze ook het huishouden doen. Wanneer een Japanse onderneemster interesse toont in haar sesamolie en hierin gaat investeren besluit Xiang een vrouw voor haar zoon Dunzi te zoeken. Zelf zoekt ze troost in de armen van een getrouwde man. Het openingsshot is meteen van grote schoonheid. Begeleid door Chinese erhumuziek scheert de camera over het water van een meer met aan weerszijden de sesamolievelden. Deze natuurlijke schoonheid staat in scherp contrast met de zware opgave voor de dorpelingen om in hun levensonderhoud te voorzien.

Het meer dankt zijn naam aan een legende. In de Qing-dynastie zouden de dochter van een smid en van een landheer zelfmoord hebben gepleegd door zich in het meer te verdrinken. Sindsdien wordt het het ‘meer der zielen’ genoemd. Dat deze legende niet zomaar de kop opsteekt zien we in misschien wel één van de indrukwekkendste scènes. Een hilarische scène waarin Xiang in haar ogen te luxe cadeautjes van de Japanse zakenvrouw krijgt aangeboden, en niet goed weet wat ze er mee aan moet, gaat naadloos over in ontroerend drama.

Wanneer de Japanse investeerster tegen Xiang zegt dat haar man de sjaal vast kan waarderen is het voor Xiang onmogelijk haar emoties nog langer onder controle houden en vertelt ze haar dramatische jeugdverhaal. Hoe ze als zevenjarig meisje door haar familie werd verkocht en zichzelf in het meer der zielen probeerde te verdrinken. Xiang komt over als een berekenende vrouw, heel gewiekst wanneer het om haar leven en gezin gaat. Ze schuwt het niet om anderen pijn te berokkenen ten faveure van haar eigen situatie. Dit komt in de zoektocht naar een vrouw voor Dunzi tot uitdrukking. Xiang oefent druk uit op de met schulden kampende ouders van Huanhuan om haar met Dunzi te laten trouwen. Ze doet dit terwijl ze weet dat Huanhuan eigenlijk van een ander houdt. Toch trekt ze zich het lot van Huanhuan aan en beetje bij beetje ontdooit haar hart. De tegenstelling tussen Xiang bijna kille vrouw en haar passievolle escapades met de getrouwde Ren geeft de film een complexe emotionele laag.

‘Women from the Lake of Scented Souls’ won in 1993 de Gouden Beer op het Filmfestival van Berlijn. Een succesvol jaar voor de Chinese cinema, Chen Kaige’s ‘Farewell My Concubine’ sleepte datzelfde jaar immers de Gouden Palm in de wacht. ‘Women from the Lake of Scented Souls’ is een pijnlijk goede weergave van de moeilijke situatie van de Chinese plattelandsvrouw, gebonden door tradities en gebruiken zitten ze vaak knel met een min of meer uitzichtloze toekomst. Voortreffelijk in beeld gebracht.

Meinte van Egmond

Waardering: 4

Bioscooprelease: 4 november 1993