Woody Allen: A Documentary (2012)

Regie: Robert B. Weide | biografie, documentaire | Met: Woody Allen, Letty Aronson, Diane Keaton, Martin Scorsese, Josh Brolin, Scarlett Johansson, Penelope Cruz, John Cusack, Larry David, Sean Penn, Mira Sorvino, Chris Rock, Martin Landau

Woody Allen, een naam die onlosmakelijk verbonden is met film. Ook al heb je nog nooit een film van hem gezien, dan weet je vast wel hoe hij er uit ziet. Klein, ielig, een grote bril en een wat droge serieuze uitstraling. Allen staat erom bekend bescheiden te zijn over zijn werk en laat vrijwel nooit cameraploegen toe bij opnames van zijn films. Als je hem ziet zou je niet verwachten dat de kleine Allen Koningsberg (zijn echte naam) prachtige dialogen schrijft en een enorm gevoel voor humor heeft. Toch heeft de filmmaker in bijna vijftig jaar tijd een enorm oeuvre opgebouwd met klassiekers als ‘Manhattan’, ‘Annie Hall’, en recente successen als ‘Vicky Christina Barcelona’ en ‘Midnight in Paris’.

In ‘Woody Allen: A Documentary’ doet Robert B Weide een poging om de man te leren kennen zowel privé als professioneel. In chronologische volgorde wordt de carrière van Allen behandeld. Van nerveuze komiek in de jaren vijftig tot zijn succesvolste film ‘Midnight In Paris’ uit 2011. Tussen de bedrijven door komen er mensen aan het woord als Diane Keaton, Scarlett Johansson en Martin Scorsese die hun visie geven op de filmmaker. Maar de leukste momenten in de documentaire zijn wanneer Woody Allen zelf vertelt over zijn jeugd, werkwijze en hoe hij tegen zijn eigen films aankijkt. Daarin is goed te zien hoe bijzonder Allen is en krijg je een beter beeld van zijn leven. Dat grote filmmakers niet altijd hun professionele leven op orde hebben blijkt uit een briljante scène waarin Allen laat zien hoe hij filmscripts schrijft. Al zijn films heeft de filmmaker op dezelfde stoffige typemachine geschreven en hij heeft een stapel losse papieren met willekeurige ideeën voor films in zijn kamer liggen. Als hij een ingeving heeft pakt hij de aantekeningen erbij om te kijken of er nog bruikbare ideeën inzitten.

Fascinerend is ook om te zien hoe Allen zichzelf een riante positie toeëigende door een populaire komiek te worden in New York. Met zijn gevatte grappen werd hij al snel gevraagd een filmscript te schrijven. Tijdens de opnames van die betreffende film (‘What’s New Pussycat’) zag Woody hoe de regisseur ondergeschikt was aan de bazen van de studio’s en dat er veel met zijn script werd gerommeld. Woody besloot bij zijn volgende film dat hij naast het schrijven van het script ook de regie wilde en geen bemoeienis van de studio’s. Doordat Allen al zo bekend was kreeg hij die mogelijkheid en vanaf dat moment had Allen voor altijd complete controle over zijn films.

In de jaren 90 ontstond er een groot schandaal rond de kleine man nadat bekend werd dat hij een relatie had met de twintigjarige Soon Yi. Deze jonge vrouw was namelijk de geadopteerde dochter van zijn partner de actrice Mia Farrow. Allen was als het ware de stiefvader van Soon Yi en de pers smulde van dit bizarre verhaal. In de documentaire wordt er maar heel kort gerefereerd aan dit moment in Allens leven en ligt de nadruk op het feit dat de twee nu ruim vijftien jaar samen zijn en twee kinderen hebben. Regisseur Robert B. Weide had hier wat dieper op in kunnen gaan vooral omdat één van Alles beroemdste films, ‘Manhattan’ ook gaat over Allen die valt voor een (te) jong meisje. Weide blijft een beetje aan de oppervlakte en het lijkt of hij Allen niet voor het hoofd wil stoten. Iets dat in de gehele documentaire voelbaar is. De sprekers komen superlatieven tekort en Allen wordt op een groot voetstuk geplaatst. De enige kritiek komt van Woody Allen zelf wanneer hij spreekt over slecht ontvangen films of momenten in zijn waar hij nu anders tegen aan kijkt. Het gebrek aan kritiek geeft ‘Woody Allen: A Documentary’ soms een laffe smaak. Als de regisseur wat gedurfder was geweest door kritische vragen te stellen aan Allen dan was de documentaire hoogstwaarschijnlijk een stuk spraakmakender geweest.

Grootste troef van ‘Woody Allen: A Documentary’ is het vele beeldmateriaal van Allens grote aanbod aan films. De scènes die worden vertoond tonen de variatie en humor van Allen en zorgen dat je nieuwsgierig raakt naar zijn films. Met bijna twee uur is de documentaire wel aan de lange kant, al zal dat voor de echte fans geen probleem zijn. ‘Woody Allen: A Documentary’ is ondanks het iets te vriendelijke toontje wel een mooi document over de carrière en werkwijze van één van Hollywoods meest bijzondere filmmakers van de afgelopen vijftig jaar.

Shelley Eimers

Waardering: 3

Bioscooprelease: 26 juli 2012
DVD-release: 13 november 2012