Yalom’s Cure (2014)

Regie: Sabine Gisiger | 74 minuten | documentaire, biografie | Met: Irvin D. Yalom, Marilyn Yalom

In de wereld van de psychotherapie is Irving D. Yalom een grote meneer. Je kunt wel stellen dat hij een bruggenbouwer is tussen de psychotherapie en de filosofie. Van 1962 tot zijn emeritaat in 1994 was deze Amerikaanse schrijver en psychiater verbonden aan de psychiatrieopleiding van de prestigieuze Stanford University: als therapeut, docent, onderzoeker en begeleider van therapeuten. Hij promoveerde in 1968. Zijn specialisme was de existentiële therapie; deze is gebaseerd op het gedachtegoed van West-Europese filosofen zoals Jean-Paul Sartre of Martin Heidegger. De existentiële therapeut kijkt samen met de cliënt naar hoe je in het leven staat, hoe je vorm geeft aan het leven, hoe je jezelf en het leven ervaart en waar je tegenaan loopt. Yalom schreef verschillende boeken over deze thema’s. Verder schreef hij meerdere romans, waarin deze thema’s eveneens een prominente rol spelen. Onder zijn bekendste titels vind je onder meer de ook in het Nederlands vertaalde titels ‘When Nietzsche Wept’ (1992), ‘The Schopenhauer Cure’ (2005) en ‘The Spinoza Problem’ uit 2012.

De Zwitserse filmmaakster Sabine Gisiger las Yaloms boeken en raakte dusdanig geïnspireerd door diens werk, dat ze besloot naar California af te reizen met de vraag of ze een documentaire over de beste man mocht namen. Gelukkig voor haar stemde Yalom toe. De film ‘Yalom’s Cure’ (2014) wordt ‘verkocht’ met de ondertitel ‘A Guide to Happiness’. De zoektocht die velen ondergaan om het geluk te vinden, geldt hier als lokkertje, want ‘Yalom’s Cure’ is toch vooral het verhaal van Irving Yalom zelf. Hij vertelt hoe zijn ouders vanuit de Sovjet-Unie besloten het geluk te gaan zoeken in de Verenigde Staten. Ze kwamen terecht in Washington, waar Irving in 1931 werd geboren. Een ander cruciaal element in zijn leven is zijn echtgenote Marilyn, met wie hij al decennialang samen is en met wie hij een bijzondere connectie voelt. Opmerkelijk is overigens dat in tegenstelling tot hun ouders, Yaloms kinderen het geen van allen lang met dezelfde partner uithielden!

Wat betreft de subtitel; Yalom stipt wel enkele zaken aan waar velen van ons over nadenken of mee worstelen: wat is de zin van het leven, waarom zijn we bang voor de dood en wat betekent het begrip vrijheid nou precies. Geen van deze thema’s kent echter een universeel antwoord; mensen moeten dat namelijk bij zichzelf zoeken omdat levensvragen als deze voor iedereen weer een ander antwoord kennen. De kracht van de film ligt hem in het feit dat Yalom op papier zware onderwerpen als ‘de zin des levens’ op een luchtige, eenvoudige en humorvolle manier bespreekt. Zo wordt het herkenbaar en tastbaar voor iedereen. Irving Yalom is bovendien een innemende figuur; sympathiek en een prima verteller. De ambitie van Sabine Gisiger was om een film te maken die kijkers net zo zou aanspreken als Yaloms boeken dat met haar deden, en in die opzet slaagt ze heel aardig. Een gids naar eeuwig geluk is dit natuurlijk absoluut niet, maar het verhaal van Yalom is zeker inspirerend en laat je – al is het maar voor even – nadenken over je eigen reden van bestaan.

Patricia Smagge

Waardering: 3.5

DVD-release: 30 april 2015