Yi Yi-A One and a Two (2000)
Regie: Edward Yang | 173 minuten | drama | Acteurs: Nien-Jen Wu, Kelly Lee, Jonathan Chang, Issei Ogata, Elaine Jin, Hsi-Sheng Chen, Su-Yun Ko, Michael Tao, Shu-shen Hsiao, Adrian Lin, Pang Chang Yu, Ru-Yun Tang, Shu-Yuan Hsu, Hsin-Yi Tseng
Met dit grappige, ontroerende en meesterlijke verhaal over een familie uit Taipeh, heeft Edward Yang in Cannes eindelijk zijn lang verwachte prijs voor beste regie gewonnen. NJ Jian (een rol van Nien-Jen Wu, zelf ook geen slechte scenarioschrijver en regisseur) heeft een zieltogend computerbedrijf. Op de trouwdag van zijn zwager loopt zijn hele leven in de soep. Eerst raakt zijn schoonmoeder in coma, vervolgens komt hij op de trouwreceptie zijn eerste grote liefde tegen, waardoor hij zich gaat afvragen of zijn leven anders had kunnen lopen. Niet veel later sluit zijn vrouw zich aan bij een religieuze sekte, blijkt hun zoontje problemen te hebben op school en zet hun tienerdochter haar eerste onzekere schreden op het pad van de kalverliefde, met alle vreugde en ellende van dien.
‘Yi Yi’ is van een grote formele strengheid, maar vervreemdt de toeschouwer nooit van de personages. De boodschap luidt dat de problemen waar we in de loop der jaren mee te maken krijgen weliswaar steeds anders zijn, maar dat de manier waarop we ermee omgaan nauwelijks verandert. Ogenschijnlijk moeiteloos voert Yang een dozijn hoofdpersonen op en weeft een tiental verhaallijnen ineen (zoals een lang intermezzo waarin NJ zijn vroegere vriendin in Japan opzoekt en een ontmoeting met een geniale software-designer die zijn bedrijf mogelijk van de ondergang kan redden).
De Taiwanese film ‘Yi Yi’ is met bijna moeiteloos gemak één van de beste films van de afgelopen tien jaar. Qua thematiek – midlife crisis, groeipijnen, gefrustreerde ambities, onvervulde verlangens, gemiste kansen, verwondering en levenswijsheid – heeft hij wat weg van ‘American Beauty’, maar ‘Yi Yi’ is ook stukken volwassener, rijker gelaagd en wijzer. Niet voor niets prijkt de film op het hedendaagse toptienlijstje van menige internationale filmcriticus. Dat bijna niemand anders ‘Yi Yi’ kent, ligt vooral aan het weinig sensationele karakter van de film. Geen special effects, geen sterrencast. Niet eens bloedgeile seks. Alleen gewone echte, zachtaardige mensen die worstelen met het leven van alledag.
De film begint met een huwelijk en eindigt met een begrafenis. Tussendoor ontvouwt zich een moderne familiekroniek. Als de gerespecteerde grootmoeder in het gezin door een beroerte in een coma geraakt, valt ook de bodem onder het bestaan weg voor de rest van de familie. De moeder wordt zich opeens bewust van de dagelijkse sleur in haar leven, de dochter worstelt met haar ´verboden´ liefde voor het vriendje van haar klasgenote, de vader neemt zijn leven opnieuw in ogenschouw als hij een oude jeugdliefde tegen het lijf loopt en vanwege kantoorpolitiek een integere zakenrelatie moet verzaken en het zoontje vermant zich met een bijna stoïcijnse onbevangenheid en wijsheid tegenover alle pesterijtjes op school. Niets wereldschokkends. En toch klopt alles. De verhaallijnen, de genuanceerde dialogen…. de regie. Vooral de regie. De regisseur, Edward Yang, wordt op een bepaalde manier ook belichaamd door het zoontje dat eveneens alles weet terug te brengen tot de juiste verhoudingen zonder de realiteit geweld aan te doen. En dat met de nodige compassie, discretie en integriteit.
Zo maakt het zoontje foto´s van achterhoofden omdat ‘je jezelf nooit van die kant ziet’. Het is tekenend voor hoe de regisseur zijn personages in hun waarde laat op hun meest intieme privé-momenten. Discretie is namelijk niet hypocriete zwijgzaamheid, maar gewoon normale respect voor andermans privacy. Voor het individu en diens onvervreemdbare waardigheid. Het stijlmiddel waarin dit het meest naar voren komt, is het gebruik van vergezichten en camerabeelden van mensen achter een raam of etalage, terwijl het gepraat – vaak op kwetsbare momenten – kristalhelder doorkomt. Bij vlagen doet de film denken aan de engelen in ‘Der Himmel über Berlin’ van Wim Wenders. Net als hen kan de regisseur Edward Yang niet tegen mensen terugpraten of ze moed inspreken. Hij kan er alleen voor ze zijn. Troost bieden… deels ook met het inzicht dat compromissen, twijfel en spijt net zo legitiem zijn als de werkelijkheid. Een film met een wijze blik op het leven van de moderne mens.
Redactie Cinemagazine
Waardering: 5
Bioscooprelease: 9 augustus 2001