You Only Live Twice (1967)
Regie: Lewis Gilbert | 112 minuten | actie, thriller, avontuur, science fiction | Acteurs: Sean Connery, Akiko Wakabayashi, Mie Hama, Tetsuro Tamba, Teru Shimada, Karin Dor, Donald Pleasence, Bernard Lee, Lois Maxwell, Desmond Llewelyn, Charles Gray, Tsai Chin
Één van de grote verrassingen die de vijfde James Bond film ‘You Only Live Twice’ biedt, is niet de moord op de beroemde geheim agent in één van de eerste scènes, maar het verschijnen van de naam Roald Dahl op het scherm. De bekende kinderboekenschrijver van klassiekers als ‘Charlie and the Chocolate Factory’ en ‘Matilda’ schreeft het script voor de verfilming van Ian Fleming’s boek. Voor het eerst in de geschiedenis van 007 werd bijna elk element uit het originele boek gewist, alleen de lokatie (Japan) en het Bond-Blofeld conflict bleven behouden. Roald Dahl creëerde een ruimtevaartverhaal, vol raketten, dure special effects én prachtige sets, zoals die met de vulkaan. Met deze wetenschap in je achterhoofd valt de plot van deze Bond helaas nogal tegen.
In ‘You Only Live Twice’ gaat Bond dus dood. De kijker is echter geen moment geschokt, niet alleen is de titel een niet-zo-stille hint dat het een in scène gezette moord is, de kans dat James Bond overlijdt is nog altijd kleiner dan dat Sean Connery een achtste James Bond film maakt. Na zijn schijn-zeebegrafenis wordt 007 op een nieuwe geheime missie naar Japan gestuurd. Hij moet op zoek naar aanknopingspunten voor het mysterie van de in de ruimte door een vijandig ruimteschip opgeslokte raket. Amerika geeft de schuld aan de Russen, maar Engeland denkt dat Japan er achter zit. In Japan wordt de geheim agent geholpen door het hoofd van de Japanse Geheime Dienst, Tiger Tanaka en de mooie Aki. Bond ontdekt dat SPECTRE achter de verdwenen raketten zit, om zo voor wrijving tussen Oost en West te zorgen, in de hoop een wereldoorlog te ontketenen.
‘You Only Live Twice’ is bijzonder omdat Bond hier zijn aartsvijand Blofeld voor het eerst face-to-face ontmoet. Donald Pleasence (die later faam verwierf door zijn rol als Dr. Sam Loomis in de ‘Halloween’-serie zet een prima prestatie neer, ook al is hij niet veel in beeld. Zijn karakter komt voldoende gemeen over, en het is goed te begrijpen dat latere parodieën als bijvoorbeeld Dr. Evil uit de ‘Austin Powers’ films op hem gebaseerd zijn. De overige vijanden zijn minder indrukwekkend, zoals bijvoorbeeld Mr. Osato (Teru Shimada), die naast één van Japans belangrijkste industriële leiders, ook lid van SPECTRE is. Zijn secretaresse Helga Brandt (Karin Dor) wordt in een vreemde plotlijn in de film gebracht, zij lijkt Bond direct door te hebben, waardoor de kijker even op het verkeerde been gezet wordt, omdat geopperd wordt dat zij hem in feite wil helpen.
‘You Only Live Twice’ bevat een aantal humoristische scènes, maar er had meer in gezeten. Het door Miss Moneypenny (Lois Maxwell) gekozen wachtwoord voor Bond’s ontmoeting met Tiger Tanaka bijvoorbeeld is ‘I Love You’. Helaas lukt het de verliefde secretaresse nog niet om haar oogappel de gewenste woorden te laten zeggen, zelfs niet met dit trucje. Het was echter wel grappig geweest als Bond het een keer in een verkeerde situatie gezegd had.
Het belangrijkste technische snufje is Little Nellie, een minihelicopter voorzien van allerlei wapens. Het is jammer dat in de scène na de uitleg direct alle mogelijkheden van Little Nellie benut worden. In andere Bond-films is het vaak afwachten of en wanneer de uitvindingen van Q ingezet worden. De muziek is weer bijzonder goed gecomponeerd en zal een groot publiek – ook niet kenners van deze film – bekend in de oren klinken, omdat Robbie Williams het steeds herhaalde deuntje gebruikt heeft voor zijn nummer ‘Millennium’.
Van Sir Sean Connery wordt wel gezegd dat hij in deze Bond op de automatische piloot acteert, zonder bezieling, maar dat valt nog wel mee. Het is waar dat hij na deze film voorlopig stopte met zijn rol als beroemde Brits geheim agent, maar de man barst zo van het talent dat het voor hem onmogelijk moet zijn een rol die hem zo gegoten zit, slecht te spelen. Het is niet zijn beste vertolking, maar het kan er zeker mee door. Hij speelt gewoon zelfverzekerd en ontspannen. ‘You Only Live Twice’ is een vermakelijke film die weinig indruk maakt. Je zou ‘m daarom best een tweede leven kunnen gunnen.
Monica Meijer
Waardering: 3
Bioscooprelease: 14 september 1967