Zazie dans le métro (1960)

Regie: Louis Malle | 89 minuten | komedie, fantasie | Acteurs: Catherine Demongeot, Philippe Noiret, Hubert Deschamps, Carla Marlier, Annie Fratellini, Vittorio Caprioli, Jaques Dufilho, Yvonne Clech, Odette Piquet, Nicolas Bataille, Antoine Roblot, Marc Doelnitz, Jaques Gheusi, Christine Howard, Louis Lalanne, Little Bara, Georges Faye, De Lannoy, Jean de Coninck, Paul Vally, Jean-Yves Bouvier, Jean-Pierre Posier, Jeanne Allard, Jacqueline Doyen, Arlette Balkis, Alegrina, Virginie Merlin, Irène Chabrier, Simone Duhart, Max Desrau, Claude Confertès, Sacha Distel, Pâquerette

Zazie is een tienjarige brutale aap die uit logeren gaat bij haar oom in Parijs. Die oom verdient zijn geld als Spaanse danseres terwijl zijn vrouw de kostuums bij elkaar naait. Vaag? We schrijven Frankrijk 1960, de tijd van de Nouvelle Vague en de experimenten van Godard, Resnais en Truffaut. Hoewel Louis Malle zich niet tot de Nouvelle Vague rekende, mag zijn ‘Zazie dans le Metro’ beslist onder deze stroming worden geschaard.

Dit komt zeker niet door het verhaal, of het gebrek hieraan. Het zijn voornamelijk de verregaande filmische experimenten die van Zazie een genregebonden werk maken. Versnelde opnamen, stop motion fotografie, rare jumpcuts, bewuste discontinuïteiten en meer van dat soort grappen. Het is een stijl die goed bij het kleine hoofdpersonage past: springerig, onstuitbaar en soms lastig te volgen. Het zijn stijlmiddelen die voor een hedendaags toeschouwer niets bijzonders zijn, maar ooit sensationeel waren.

Het lot van deze vormexperimenten is vaak niet te beklagen. Mislukken de experimenten dan wacht de vergetelheid of het Museum van Cinematografische Curiositeiten. Lukken de experimenten dan zullen andere filmers de gelukte elementen al snel integreren in hun eigen werk. In latere films zullen die stijlmiddelen dan een heel wat minder geforceerde indruk maken dan bij het origineel, waar middel en doel vaak eender waren.

Maakt dit van ‘Zazie dans le Metro’ een film waar een hedendaags publiek niets aan heeft? Nou, nee. Hoewel de effecten en trucages wat geforceerd aandoen en je de kleine Zazie ook af en toe achter het behang wilt plakken, is deze film om drie redenen nog zeer de moeite waard. In de eerste plaats als voorbeeld van het soort film dat heeft meegeholpen de filmers te bevrijden van de rigide stijlregels die hiervóór golden. In de tweede plaats omdat het een film is van de grote Louis Malle, en een van de belangrijkere in zijn oeuvre.

Maar de belangrijkste reden om ‘Zazie dans le Metro’ te bekijken, is omdat het gewoon een hele leuke film is. Hoewel het verhaal echt nergens op slaat is de invulling bijzonder vermakelijk. De personages zijn kleurrijk en de avonturen die ze beleven zijn altijd weer het volgen waard. Er kan veel worden gelachen en voor de ware filmkenner wemelt het van verwijzingen naar genres, films en sterren. Kortom, ondanks zijn voorspelbare onvoorspelbaarheid en zijn gekunstelde effecten, is ‘Zazie dans le Metro’ een bezoekje nog altijd meer dan waard.

Henny Wouters

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 20 december 1960
Bioscooprelease: 18 mei 2006 (re-release)