Zieleman (2011)
Regie: Ben Sombogaart | 84 minuten | drama, familie | Acteurs: Michael Nierse, Reinier Bulder, Bruno Vanden Broucke, Annet Malherbe, Robert de Hoog, Fockeline Ouwerkerk, Hanneke Riemer, Pim Lambeau, Walter Crommelin, Rein Hoffman
Blanco van een jaar of elf heeft het idee dat alles wat hij doet van invloed is op zijn omgeving. Je kent het wel: hij móet op een speciale manier over een stoep lopen, precies als de kerkklok twaalf keer geslagen zijn in je bed liggen, want anders…, van dat soort dingen. Tot nu toe werkt het prima: Blanco heeft in zijn korte leventje nog weinig problemen gekend. Dat komt natuurlijk omdat hij zijn familieleden geheime krachten geeft door zijn speciale sjamanenrituelen. Deze voert hij uit in de toren van de kerk, waar zijn vader, die dominee is, normaliter voor een zeer kleinschalig publiek (lees: zijn gezin en maximaal drie dorpsgenoten) preekt. Blanco is de benjamin uit het gezin Zondervan, dat naast de strenge domineesvader bestaat uit moeder met kappersambities en zijn oudere broer Jacob. Zijn wereld zal binnenkort op zijn kop staan.
Jacob (relatief kleine, maar goede rol van Robert de Hoog) krijgt om nog onduidelijke redenen een stevige ruzie met vader IJsbrand (Reinier Bulder) en vertrekt, Blanco ontredderd achterlatend. Moeder Edna (de altijd betrouwbare Annet Malherbe) staat vierkant achter haar puberzoon en slingert haar echtgenoot continu verwijten toe. Het komt zelfs zover dat Edna en Ijsbrand allebei ergens anders gaan wonen, omdat het leven onder een dak niet meer te doen is! Hoe moet Blanco dit nu zien recht te breien? Hij bedenkt dat de enige oplossing is om een magische krachttruc uit te voeren, waarvoor hij een zwarte kraaienveer nodig heeft. Wanneer Blanco als laatste onderdeel van zijn bezwering in de kerktoren klimt, hoort hij een vreemde toeter: hulp is in aantocht!
Ben is ervan overtuigd: de komst van klusjesman Ben Zieleman (op wiens auto de slogan prijkt “voor alles wat u niet zelf kan”) heeft hij veroorzaakt. Ben moet de problemen tussen zijn ouders oplossen! Maar gek genoeg heeft Ben alleen maar tijd voor andere klussen, zoals het maken van de riolering in het dorp. Vooral voor de hoogzwangere Mira heeft hij veel aandacht. Ben besluit uiteindelijk gefrustreerd dan zelf maar de ruzie tussen zijn ouders en broer op te lossen.
De gebeurtenissen in het dorpje Buijsrogge liggen net buiten de realiteit. Neem alleen al de manier waarop Blanco zich uitdost: de maffe muts met het groen glimmende voetbalbroekje over zijn lange (pyjama)broek aan; of de uitvergrote wijze waarop de dorpsbewoners en Zieleman geportretteerd worden. Daarentegen zijn de thema’s, zoals ruziënde ouders, het conflict tussen ouder en kind, het graag willen zorgen dat je gezin het goed heeft zoals Blanco dat doet, en het idee dat hij heeft dat het allemaal zijn schuld is, weer heel herkenbaar. Dat dramatische zorgt er wel voor dat de kijker heel lang het idee heeft dat het nooit meer goedkomt. De balans is daardoor af en toe een beetje zoek, maar gelukkig heeft regisseur Ben Sombogaart de touwtjes stevig genoeg in handen om het verhaal op een voor de kijker bevredigende manier af te ronden.
‘Zieleman’ is fraai vormgegeven, met veel aandacht voor detail. Het acteerwerk is sterk. Michael Nierse, die we kennen van (en als) ‘Dik Trom’, houdt zich prima staande tussen veteranen als Annet Malherbe en Reinier Bulder. Ook de Vlaamse Bruno Vanden Broucke (‘Loft’, 2008) maakt met zijn vertolking van Ben Zieleman indruk: hij weet de kijker heel nieuwsgierig te maken: is hij nu echt de redder die Blanco heeft opgeroepen of is het toeval? Telefilm ‘Zieleman’ is door de onderwerpen geen luchtige kinderfilm, maar liefhebbers van magisch realistische verhalen kunnen hun hart ophalen aan dit absurdistische filmsprookje.
Monica Meijer