06/05 (2004)

Regie: Theo van Gogh | 117 minuten | drama, thriller | Acteurs: Tara Elders, Thijs Römer, Caro Lenssen, Marcel Hensema, Johnny de Mol, Jack Wouterse, Cahit Ölmez, Gijs Naber, Marlies Heuer. Georgina Verbaan, Ariane Schluter, Tooske Breugem, Peer Mascini, Marijke Veugelers, Reinout Bussemaker

’06/05′ is bij voorbaat al een beladen film: de moord van Pim Fortuyn in 2001 is weergegeven door een regisseur die zelf vermoord zal worden in 2004. Je zou kunnen denken dat dit werk daarom bij voorbaat al de hemel in geprezen wordt, omdat dit Theo van Goghs laatste film is geweest. Maar verzachtende omstandigheden zijn in dit geval nergens voor nodig: ’06/05′ is een goede Nederlandse thriller met een sterk verhaal, opbouwende en continue spanning, de nodige humor die het mogelijk maken te relativeren en een goede cast die geloofwaardig overkomt. Los van het spannende verhaal is de manier waarop Van Gogh het in beeld heeft gebracht subliem. Specifiek de wijze waarop hij met camerastandpunten werkt is intrigerend. Op die manier blijft ’06/05′ elke minuut boeien. Van Gogh heeft, in samenwerking met schrijver Thomas Ross, een dijk van een film neergezet die het verdiend wereldwijd aan de man te worden gebracht.

’06/05′ is een bewerking van het boek ‘De zesde mei’ van Tomas Ross, waarin feiten en fictie rond de moord op Pim Fortuyn worden vermengd. Er wordt uitgegaan van een complottheorie door de overheid. In de film brengt Van Gogh de moord op Fortuyn in verband met een samenzwering van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) om de politicus het zwijgen op te leggen. Omdat Fortuyn tegen de aankoop van JSF-gevechtsvliegtuigen was, is het noodzakelijk geweest hem in te ruilen voor iemand die vóór de peperdure aankoop was, namelijk Mat Herben.

Er zijn destijds zoveel beelden van Pim Fortuyn gemaakt, dat Van Gogh ervoor heeft gekozen deze beelden te vermengen met fictie. Iedere acteur die Fortuyn zou hebben gespeeld was onecht geweest, een karikatuur. Hetzelfde geldt voor een hoop politici die in de film verschijnen. Deze komen er niet al te best van af. “Dit is geen gewoon rechts, dit is extreem-rechts,” zegt Rösenmoller. “Hierachter staat het huis van Anne Frank,” dweept Thom de Graaf met het leed van zijn voorouders. “U bent een minderwaardig persoon,” schelt Marcel van Dam. Het zijn pijnlijke beelden die het fictieve verhaal van 06/05 een extra lading meegeven. Je zit regelmatig met de nekharen overeind te kijken en voelt die angst weer van de moord op Fortuyn. Cynisch genoeg voel je ook die angst weer van de moord op Van Gogh zelf…

Van Gogh heeft in deze film gebruik gemaakt van alle denkbare clichés in de misdaadwereld: afluisterpraktijken, bedreigingen en afranselingen, achtervolgingen, duistere bijeenkomsten tussen hoge pieten… Maar desalniettemin zet deze complottheorie je aan het denken. Er gebeurt zoveel om ons heen waar we geen weet van hebben, dus waarom zou deze theorie niet kunnen kloppen?

Josine van Gils

Waardering: 4

Bioscooprelease: 10 februari 2005